CIDI - Centrum Informatie en Documentatie Israël
De oorzaken van Israels woningcrisis
wo 03-08-2011
Israels Bruto Binnenlands Product groeit met 4.6 % per jaar, maar dit
betekent weinig voor een groot deel van de bevolking. Duizenden zijn in
de afgelopen dagen de straat opgegaan om te protesteren tegen de hoge
prijzen van huisvesting en levensmiddelen. Het Forum voor de Strijd
tegen Land Privatisering heeft een belangrijk rapport uitgebracht
waarin zij uitleggen wat de oorzaken van de huisvestingcrisis zijn.
Het Forum voor de Strijd tegen Land Privatisering is een non-profit
organisatie, die bestaat uit prominente linkse organisaties, zoals
Hashomer Hatzair en de Social Democrat Headquarters, samen met rechtse
of nationalistische organisaties (het Wettelijke Forum voor het Land
Israel en Im Tirzu). De gemêleerde samenstelling van de organisatie
komt de betrouwbaarheid van het rapport dat de FSLP uitbracht op 17
juli ten goede.
Tot nu toe heeft de campagne om de huisvestingcrisis op te lossen niets
anders tot gevolg gehad dan dat er nu honderden activisten op 15
verschillende locaties uit protest in tenten bivakkeren.
De protesten tegen de hoge huren (een studio in Tel Aviv of Jeruzalem
kan meer dan 800 euro per maand kosten - de helft van een gemiddeld
salaris) worden door de FSLP herleid tot vijf oorzaken:
Te weinig infrastructuur buiten grote populatiecentra
"Huisvesting is een nationaal probleem, maar dat betekent niet dat er
een tekort aan huizen is," zegt Yaniv Carmel, de man die het actieplan
voor het FSLP bedacht. Hij zegt verder dat de slechte infrastructuur
buiten de grote bevolkingscentra betekent dat "iedereen in de buurt van
Tel Aviv wil wonen", ondanks het feit dat er goedkope huisvesting is in
de Negev en Galilee. "In de Negev is kindersterfte vijf keer zo hoog
als in Tel Aviv. Er is geen bioscoop ten noorden van Haifa en de
levensverwachting is een paar jaar lager in de Galilee. Er zijn geen
banen of betrouwbaar openbaar vervoer van de periferie naar de steden
en mensen willen nu eenmaal graag werken. We kunnen niets doen aan de
huisvestingscrisis als we niet eerst naar deze zaken kijken."
Vastgoedontwikkelaars monopiliseren het land
Een consortium van ongeveer 20 vastgoedontwikkelaars heeft grote
hoeveelheden ontwikkelbaar land in handen waarop huizen voor
tienduizenden Israeli's gebouwd hadden kunnen worden. "We hebben het
over land dat bestemd is voor de bouw van 40.000 wooneenheden- meer dan
de jaarlijkse cyclus van Israels huizenmarkt," zegt Carmel. Het rapport
dat hij hielp schrijven, zegt dat Elad Israel Housing - een bouwbedrijf
van miljardair Yitzchak Tshuva - land bezit om 1.000 eenheden te bouwen
in Tel Aviv, maar dat niet doet, ondanks het feit dat ze alle
bureaucratische procedures doorlopen hebben. Miljardair Sheri Arisons
bedrijf Shikun UVinui doet hetzelfde met 5.000 eenheden en Manreb Co.
Doet dat met 578 eenheden. "Ze verstikken de toevoer van land om zo de
vraag op te voeren en de regering doet er niets aan," verklaart Carmel.
In 2010 nam de regering wetten aan om de `centralisering in vastgoed'
tegen te gaan, maar deze worden niet nageleefd.
Bureaucratische incompetentie
Volgens het rapport van het FSLP draagt de regering bij aan het
huisvestingsprobleem door de bureaucratische incompetentie. Africa
Israel, een gigantisch bouwbedrijf, bijvoorbeeld, wil beginnen met de
bouw van twee grote gebouwencomplexen in de buurt van Tel Aviv, maar de
regering heeft de bouw al twee jaar vertraagd door pas toestemming te
willen verlenen als de juiste infrastructuur is aangelegd.
Vastgoedspeculatie
Het FSLP stelt verder dat de financiële crisis veel mensen, waaronder
Europese en Amerikaanse Joden die niet in Israel wonen, heeft
aangespoord om huizen en appartementen te kopen als investering. Door
het uitbuiten van de hoge vraag, maken sommigen een winst van 5 tot 10
% met de huur die ze ophalen. De regering zou zwaardere belasting
moeten heffen op investeringen in vastgoed, vindt het rapport van FSLP.
Daarnaast stelt het Forum voor om de huur vast te leggen op maximaal
95% van de gemiddelde hypotheekbetaling. Hoewel er in Israel nauwelijks
controle is op de huur in de privatesector, zijn er echter wel
subsidies en leningen beschikbaar om families te helpen bij het kopen
van een huis.
Het falen van het huursubsidiebeleid
De Israelische overheid biedt financiële hulp aan ouderen, families met
meer dan vier kinderen, nieuwe immigranten en gehandicapten. Zelfs met
maximale steun betaalt een huurder 375 euro (22 % van het gemiddelde
Israelisch maandsalaris) voor een twee of drie kamer appartement. "Had
de regering een gelijke investering (ongeveer260 miljoen euro) gedaan
in het creëren van banen en infrastructuur buiten de grote steden, dan
zouden mensen kunnen verhuizen zonder dat ze verdere financiële hulp
nodig hebben", aldus het rapport.