Wageningen Universiteit en Researchcentrum
16 aug 2011
Onderdeel: Alterra
Nummer: N
Inleiding en Veelgestelde vragen
Het onderzoeksteam van Alterra, onderdeel van Wageningen UR, onder
leiding van Piet Verdonschot gaat op experimentele wijze het
vlieggedrag van muggen in kaart brengen. Hiertoe worden op een
proefveld van Wageningen UR duizenden muggen losgelaten. Deze worden op
afstanden variërend van 50 tot 250 meter terug gevangen. Het onderzoek
wordt uitgevoerd in opdracht van Dienst Landelijk Gebied Drenthe.
Wat is het doel van het experiment?
Doel van het experiment is om te bepalen hoe ver de muggen vliegen in
een open gebied zonder belemmeringen als huizen of bosjes. Later
gebeurt nog een tweede proef waarbij gekeken wordt hoever muggen
vliegen als ze onderweg struiken en bosjes en andere obstakels
tegenkomen.
De kennis die opgedaan wordt door dit experiment is belangrijk voor
planologen. Zo kan bijvoorbeeld vastgesteld worden hoe ver een
waterberging - een plek waar muggen zich talrijk ontwikkelen -
verwijderd moet zijn van een woonwijk om niet voor overlast te zorgen.
Ook wordt mogelijk duidelijk of bosjes of struiken tussen de
waterberging en de woonwijk de overlast van muggen kunnen verminderen.
Wat weten we al van vliegafstand?
Uit eerdere onderzoeken blijkt dat de huissteekmug niet verder kan
vliegen dan 1000 m over open terrein. Het proefveld ligt 1250 m van de
dichtstbijzijnde bebouwing in open landschap. Daarnaast vliegen muggen
niet verder dan noodzakelijk.
Veroorzaakt het experiment een plaag voor de directe omgeving?
Het experiment kan geen plaag of overlast voor omwonenden veroorzaken
omdat de afstand tot bebouwing te groot is, het aantal muggen dat wordt
losgelaten relatief laag en grotendeels wordt terug gevangen. We
verwachten de meeste muggen tussen 0 en 100 m terug te vangen.
De opzet van het experiment
De larven van de huissteekmuggen worden onder veldomstandigheden
gekweekt. Bij de start van het experiment worden de volwassenen uit 4
klamboetenten losgelaten. Deze worden terug gevangen met behulp van
CO2-vallen. De vallen laten koolzuurgas uit droogijs vrij in de lucht.
Dit imiteert de adem van mensen en dieren. Vervolgens worden ze door
een ventilator in een valnet gezogen.
Veelgestelde vragen
- Mag je in Nederland zomaar muggen kweken en loslaten?
De muggeneitjes zijn verzameld rondom het Universiteitsterrein. Ze zijn
niet door ons gekweekt. We hebben ze naar een plek gebracht die ver van
huizen in de omtrek ligt.
Â
- Wie heeft hier een vergunning voor gegeven? (hinderwet,
faunavervalsing?)
Het zijn in de omgeving verzamelde muggeneitjes en is daarmee geen
faunavervalsing.
- Als je al weet dat ze niet verder vliegen dan 400 meter, waarom laat
je er dan 100.000den los om dat nog eens te bekijken?
We verwachten 10.000 tot 40.000 muggen los te laten, hetgeen betekent
dat er minder dan 1 mug per vierkante meter proefterrein vliegt. Wij
hebben rondom vijftig vallen geplaatst, op afstanden van 250 tot 400
meter van de broedplaatsen.
- Wat heb je aan de informatie die uit deze proef komt: bij een andere
wind, ander weer is het toch weer anders?
Wij doen meerdere proeven . De resultaten worden op zodanige wijze
verwerkt dat verschillende variabelen bij toekomstige voorspellingen
betrokken kunnen worden.
- Gaan de muggen overleven en komt er dan volgend jaar een nog grotere
plaag?
Nee, de muggen overleven niet en het gehele experiment heeft geen
enkele invloed op de aantallen in 2012.
- Hoe halen jullie de muggen weer weg?
De muggen worden deels terug gevangen en zullen deels dood gaan.
- Kan dit uit de hand lopen?
Neen, wij hebben op voorhand bij het opzetten van het experiment de
eventule consequenties overwogen. Een kans dat dit experiment uit de
hand zou lopen achten wij uitgesloten.
- Wat zijn de consequenties van het loslaten?
Doel van ons onderzoek is dat we kennis opdoen over de benodigde
afstand tussen waterbergingsmoerassen en bewoning om overlast te
voorkomen.
- Wat doet Alterra om te voorkomen dat kinderen met muggenallergie het
slachtoffer worden van deze proef?
Omdat de muggen uit het experiment geen mensen bereiken is deze
situatie niet aan de orde.
- Kunnen muggen parasieten overbrengen?
Nee, deze soorten niet.
- Wie is de opdrachtgever?
Dienst Landelijk Gebied Drenthe.
- Wat kost dit onderzoek?
Het uitzetten en meten van de vliegafstand van de muggen is een
onderdeel van een veel groter onderzoeksproject naar de vliegafstand.
Met de resultaten van dit grotere onderzoek is het mogelijk meer te
zeggen over de gewenste afstand tussen bijvoorbeeld
waterbergingsgebieden en bewoonde gebieden. Daar bij is onder meer het
wooncomfort van de mensen belangrijk, net als hun veiligheid. Dat
onderzoek in zijn geheel kost rond de dertigduizend euro.
- Hoe herken je de muggen?
Deze muggen zullen niet door mensen herkend worden, omdat het op een
terrein is waar geen omwonenden komen. Overigens zijn het normaal in
Nederland voorkomende muggen, verzameld door de betrokken
onderzoekers.
- Zijn deze muggen gemerkt?
Nee.
- Moest dit per se met steekmuggen?
Ja, omdat het onderzoek zich juist richt op steekmuggen en omdat wij
anders nog steeds niet weten hoe ver steekmuggen kunnen vliegen.
- Zijn het genetisch gemodificeerde muggen?
Neen, er zijn bestaande eitjes verzameld voor dit experiment.
- Wat zijn ecologische gevolgen/risicoâs, voor andere soorten?
Er zal geen enkel effect uitgaan op de graslandecosystemen, de omgeving
waar wij de muggen loslaten.
- Wat kunnen omwonenden doen om zich te beschermen?
Omwonenden hoeven zich niet te beschermen, omdat deze muggen hen niet
kunnen bereiken. Ze kunnen zich tegen de reguliere muggen in hun
omgeving beschermen door hun waterbakjes om te kiepen, laagjes water
uit dakgoten te verwijderen en verder de tuin goed te controleren op
laagjes water. Verder kunnen ze zich beschermen door horren voor ramen
en deuren te plaatsen.