NCRV

3 Doc Code Rood: Eerwraak

Ingezonden door NCRV op 16 augustus, 2011 - 15:44


donderdag 18 augustus 2011 - 21:20 uur
Zender:
Nederland 3

Vluchten voor het geweld van je eigen familie

In Nederland sterven jaarlijks veertien vrouwen en tieners een gewelddadige dood omdat ze de eer van de familie zouden hebben geschonden. Een lugubere ontwikkeling in allochtone gezinnen. Naast deze doden zijn er per jaar nog eens ruim 450 slachtoffers van eergerelateerd geweld die een aanval van de familie overleven. Voor de camera van Jessica Villerius doen jonge Nederlandse meiden voor het eerst op televisie hun schokkende verhaal. Hun openheid heeft dramatische gevolgen voor één van hen. NCRV Code Rood: Eerwraak is in november 2011 uitgezonden. De documentaire heeft toen tot Kamervragen geleid.

Dunya, een 14-jarig Turks meisje vertelt Jessica in vermomming voor de camera dat ze wordt misbruikt door haar eigen familie. Tot verbijstering van filmmaakster trekt Bureau Jeugdzorg de aanvankelijke toestemming voor uitzending plotseling in. Het bureau vindt dat de ouders moeten worden betrokken bij de beslissing van Dunya om mee te doen aan de film en de door Bureau Jeugdzorg aangestelde voogd licht de ouders in. Dunya belt Jessica Villerius huilend op en zegt dat zij nu door haar ouders wordt bedreigd. Ze smeekt om het interview uit de film te knippen. De filmmaakster staat voor een moeilijke beslissing. Moet ze buigen voor de bedreigingen aan het adres van haar jonge hoofdpersoon? Of moet ze het interview uitzenden om de ernst van eerwraak te onderstrepen?

In een extreem beveiligd opvanghuis spreekt de documentairemaakster met de drie overgebleven jonge meiden die in Nederland zijn opgegroeid maar nu noodgedwongen op de vlucht zijn voor hun eigen familie. De redenen van hun doodsangsten zijn even divers als schokkend.

De 19-jarige Saba vlucht voor haar vader omdat ze zijn huwelijkskandidaat - een veel oudere neef - weigerde. Hij zegt haar te zullen straffen als hij haar vindt.
De 15-jarige Zara moest vluchten omdat haar ouders er achter kwamen dat ze geen maagd meer is. Haar vader heeft haar voorgesteld om zelfmoord te plegen en als ze dat niet doet, brengt hij zijn eigen dochter om. Een neef, die met Zara wilde trouwen, doet ook een duit in het zakje. Als ze niet met hem trouwt -en dat is ze inderdaad niet van plan- zal hij haar door het hoofd schieten. Het vuurwapen heeft hij haar al getoond om zijn woorden kracht bij te zetten.
De 17-jarige Nadya is haar leven niet zeker nadat ze abortus pleegde. Zowel haar vader als haar ex-verloofde willen haar ombrengen om de familieschande `ongedaan' te maken.

Deze drie meiden verkeren allemaal in Code Rood, wat betekent `in levensgevaar'. Nooit eerder vertelden Nederlandse allochtone meisjes zo openlijk op televisie over misbruik, onderdrukking, dwang en mishandeling. Jessica Villerius: "De angst, spanning en paniek was bijna niet op film vast te leggen. Ik voel heel erg de behoefte om deze meisjes een stem te geven, want ze vertellen dingen waar wij in Nederland geen enkele weet van hebben. Het is veilig om aan te nemen dat dit soort gruwelijkheden alleen in het Midden-Oosten gebeurt, de werkelijkheid is helaas veel gruwelijker. Het gebeurt waar we met zijn allen bij staan."

Met gevaar voor eigen leven vertellen deze meisjes - vermomd - over de nachtmerrie waarin ze zijn beland en waarbij vrijwel niemand ze kan helpen. Er zijn enkele gespecialiseerde huizen, maar die zitten overvol. Dit jaar alleen al hebben ze zeventien meisjes moeten weigeren omdat er geen plek voor ze was. Deze meiden staan daarmee schaakmat: terugkeren naar de familie is geen optie, en dus is de enige manier om aan hun doodvonnis te ontsnappen, vluchten.

Jessica Villerius: "De situaties van deze Nederlandse meisjes zijn hartverscheurend. In meer dan de helft van alle gevallen van eergerelateerd geweld is er sprake van ernstig seksueel misbruik of incest. En dat in culturen waarin maagdelijkheid als een kostbaar bezit wordt gezien. Vooral de minderjarige meiden komen daarmee in levensgevaarlijke patstellingen terecht. Als zij aangifte doen, moeten de ouders deze ondertekenen. In veel gevallen mogen de ouders het niet weten, of is de vader de dader. Erover praten is een schande. Doen ze dat wel, dan breken ze twee belangrijke codes: ze zijn hun maagdelijkheid kwijt en ze brengen de familie in verlegenheid. In sommige culturen kan de eer alleen nog `gezuiverd' worden door het meisje in kwestie te vermoorden. De 24-jarige Lakhwinder vertelt in Code Rood: Eerwraak hoe zijn 18-jarige Nederlandse verloofde Amrit afgelopen zomer door haar eigen ouders werd meegenomen naar India en daar werd vermoord."

De politiek heeft geschokt gereageerd op de inhoud van de eerder uitgezonden documentaire Code Rood: Eerwraak. Na het zien van deze documentaire hebben CDA, PvdA en ChristenUnie kritische Kamervragen gesteld. Het heeft er toe geleid dat de anonieme opvanghuizen waar deze meisjes verblijven, nu structureel financieel gesteund worden door de overheid.

3Doc Code Rood: Eerwraak is geproduceerd door Jessica Villerius, Posh Productions.

Programma:
NCRV Dokument
Foto:
NCRV Dokument Eerwraak l
NCRV Dokument Eerwraak ll
NCRV Dokument Eerwraak lll
Website:
dokument.ncrv.nl