Museon Den Haag

Persbericht

Datum:
19 augustus 2011

12 november: Paul Storm

Geologie op zaterdag in Museon
Lezingen in samenwerking met de Haagse Geologische Vereniging De aarde is een levende planeet met bergen en dalen, zeeën en rivieren, woestijnen, ijskappen en bewoners in alle soorten en maten. Hoe is de planeet ontstaan, welke drijvende krachten houden onze aarde levend en welke rol speelt de mens hierin? Geologen, wetenschappers én amateurs, houden zich bezig met dit soort vragen. Voor geologiegeïnteresseerde is het mogelijk vanaf 3 september, 1 keer in de maand op zaterdag, meer te weten te komen over specifieke geologische onderwerpen in het Museon in Den Haag. Een deskundige geeft dan een lezing over een van de vele onderwerpen op aardwetenschappelijk gebied: vulkanisme, gebergtevorming of continenten op drift. Maar ook komen de sporen of resten van vroegere bewoners aan bod en wordt er aandacht aan mineralen besteed. De lezingen zijn gratis toegankelijk op vertoon van een Museon entreebewijs en worden georganiseerd tussen 13.00 en 15.30 uur. Aanmelden bij Jaqueline Waasdorp, e-mail jwaasdorp@museon.nl, te l. 070-3381463.
De Haagse Geologische Vereniging (HGV)
De vereniging bestaat al 25 jaar en biedt een uitstekend platform aan iedereen met een gezonde dosis nieuwsgierigheid naar geologische onderwerpen. Kijk voor meer informatie op www.haagsegeologischevereniging.nl. Geologie in het Museon
Hoe zijn de aarde en het leven ontstaan? Welke processen spelen zich in het inwendige van de aarde en aan de oppervlakte af? De collectie gesteenten, fossielen en mineralen van het Museon vertelt het verhaal in verschillende themazalen en opstellingen. Een uitstekend vertrekpunt voor nadere verdieping voor geologie belangstellenden. Aanvullende informatie/programma:
zaterdag 3 september
Piet Vierbergen: 'Cyprus, wandelen over de oceaanbodem' Cyprus is een zeer bijzonder eiland. Aan de ontwikkeling van de dieren- en plantenwereld toont het de langdurig afgezonderde positie. Maar de geologische ontstaansgeschiedenis en de boeiende menselijke historie tonen de belangrijke positie van Cyprus als verbinding en kruispunt van drie continenten. In geologisch opzicht is Cyprus een samenstel van zeer verschillende delen: het eiland vormt de verbinding tussen Zuid-Europa en Azië, een deel is van oceanische oorsprong en daarnaast speelde het Afrikaanse continent een belangrijke rol in de vorming van het geheel.

zaterdag 8 oktober
Pieter Huisman over het 'Genographic Project', waarbij onder meer een film over dit bijzondere project wordt vertoond

Dit wereldwijd lopend genetisch project om de oorsprong van de menselijke migraties na te gaan, is vijf jaar geleden gestart. Door het verzamelen van zo'n 300.000 DNA-monsters van inheemse volkeren en van andere deelnemers hebben de wetenschappers een heuse 'familiestamboom' voor de wereldbevolking kunnen opstellen. Onderzocht wordt het Y-chromosoom dat alle mannen van hun mannelijke voorouders erven en het mtDNA (mitochondriaal DNA), dat alle mensen van hun vrouwelijke voorouders erven. Zogenaamde 'markers' (al dan niet gunstige mutaties) op die chromosomen laten zien hoe lang geleden en waar de afstammingslijnen van onze voorouders zich vertakten, op weg vanuit Afrika over de hele wereld. Aansluitend een presentatie over de afstammingslijn van een willekeurige Europeaan, ontleend aan de resultaten van het zelfde project.

Na de pauze:
De uitbarstingen van de Eyjafjallajökull op IJsland in 2010

De eerste uitbarstingen in maart 2010 bij en onder de Eyjafjallajökull waren aanvankelijk niet veel meer dan een curiositeit en weinig om je druk over te maken. Dat deden de IJslanders dan ook niet. Maar toen enkele weken later veel grotere uitbarstingen volgden, die vulkanische as in de straalstroom joegen en het vliegverkeer in het drukste deel van de wereld volledig ontregelden, kreeg het de aandacht van de hele wereld. De uitbarstingen, hoe bescheiden aanvankelijk ook, waren spectaculair om te zien en dag na dag werden de gebeurtenissen op foto en film vastgelegd. Daarvan wordt een selectie getoond. Uiteraard wordt ook de geologische achtergrond belicht.

zaterdag 12 november
Paul Storm me twee presentaties:

De wieg van de mens
De Britse natuuronderzoeker Charles Darwin (1809-1882) merkte in 1871 in zijn boek 'The descent of man' ('De afstamming van de mens') op, dat het wat waarschijnlijker is dat onze vroege voorouders in Afrika hebben geleefd dan ergens anders. In die dagen waren er geen fossielen van mensachtigen van dit continent bekend. Waarom dacht hij dan toch aan Afrika? Darwin redeneerde dat nu levende zoogdieren vaak nauw verwant zijn aan de uitgestorven soorten in hetzelfde gebied. Het Afrikaanse continent is de plek waar we de meest nauwe verwanten van de mens tegenkomen: chimpansees en gorilla's. Alhoewel je je op een middag in de dierentuin, vergapend aan apenstreken, misschien niet voor kunt stellen dat het onze naaste verwanten zijn, vertonen mensapen veel overeenkomsten met ons. Net als wij zijn ze slim, kijken ze ons recht aan, bezitten ze bewegelijke ledematen, hebben ze vinger- en teennagels en geen staart. Als je dus zonder fossielen op zak moet raden waar de mens vandaan ko mt, is Afrika een logische plek. Nu, meer dan 130 jaar later en een overstelpende hoeveelheid fossiele bewijzen, moeten we nog steeds constateren dat Darwins vermoeden correct was. Zowel Zuid- als Oost-Afrika heeft tot nu toe een ware schat aan aapmens- en oermensfossielen opgeleverd. Afrika wordt momenteel gezien als de bakermat van de mensheid.

Het noodlot van de Neandertalers
Bij het brede publiek is de Neandertaler de bekendste oermens. Het beeld dat geschetst wordt van de Neanderthaler varieert van een domme bruut tot iemand die, indien netjes aangekleed, niet tot nauwelijks op zou vallen in de Amsterdamse P.C. Hooftstraat. De voorstelling die gemaakt wordt van de Neanderthaler heeft veel te maken met de vraag, of we deze oermensen wel of niet beschouwen als onze voorouders. Reconstructies kunnen veel zeggen over onze vooroordelen. Neanderthalers waren krachtige, intelligente mensen, die zich prima wisten aan te passen aan moeilijke koudere omstandigheden en ze hebben het zo'n 200.000 jaar lang uitgehouden. Des te raadselachtiger is het feit dat ze rond de 30.000 jaar geleden zijn verdwenen. Afgeslacht door de mens? Of leven Neanderthalergenen nog steeds voort in mensen van vandaag de dag?

zaterdag 3 december
Chris Antheunisse over geologie en fossielen van de Schwäbische Alb

De Schwäbische Alb (Zwabische Jura) is een middelgebergte in Zuid-Duitsland (Baden-Württemberg). Het is deel van het tafellandschap tussen Basel en de Ries, dat weer onderdeel is van het Juragebergte tussen Genève en Coburg (dichtbij Tsjechische grens).De Schwäbische Alb is een cuesta- of trappen-landschap. Op het ontstaan van dit geologisch fenomeen zal in de lezing worden ingegaan. Maar een lezing over dit gebied kan niet compleet zijn zonder aandacht te geven aan de vele fossielen die hier gevonden worden. Holzmaden is in dit verband een begrip.

Museon, museum voor cultuur en wetenschap
Het Museon is een interactief museum voor cultuur en wetenschap met een educatieve missie en een interdisciplinaire benadering. Het Museon wil mensen inspireren om de wereld te ontdekken en met respect te behandelen. Bezoekersinformatie

Openingstijden:
dinsdag t/m zondag 11.00-17.00 uur, gesloten op maandag (behalve in de schoolvakanties - alle regio's.

Toegangsprijzen:
Kinderen t/m 3 jaar: gratis / kinderen 4 t/m 11 jaar: ¤ 5,- / jeugd 12 t/mm 18 jaar: ¤ 6,50 / volwassenen: ¤ 9,50 / 65+ Pashashouders: ¤ 8,50. Museumkaart geldig. Groepskorting voor groepen van meer dan 20 personen mogelijk.

Voorzieningen:
Het Museon is toegankelijk voor bezoekers met een rolstoel. In de omgeving is voldoende parkeergelegenheid, ook voor bussen.

Museon
Stadhouderslaan 37
2517HV Den Haag
t. 070-3381338
i. www.museon.nl