Wageningen Universiteit en Researchcentrum
30 aug 2011
Herstelmaatregelen in bossen zoals bekalken, bemesten of plaggen om de
effecten van verzuring te bestrijden, blijken lang niet altijd
effectief te zijn. De ondergroei blijft verarmd. Het vermoeden bestond
dat milieustress niet alleen hogere planten, maar ook het bodemleven
beïnvloedt. Rolf Kemmers van Alterra, onderdeel van Wageningen
UR, onderzocht daarom de effecten van verzuring op het bodemleven in
bosgronden.
âWe hebben een brede range aan bodem- en bostypen onderzocht,â zegt
Rolf Kemmers. âVan zure voedselarme stuifzanden tot voedselrijke
kalkgronden. Binnen elk bodemtype hebben we gezocht naar verzuurde
terreinen en terreinen met een soortenrijke begroeiing die als
niet-verzuurde referentie kon dienen. Van al deze gronden hebben we
het bodemleven geanalyseerd, evenals de stikstofstromen en
bodemcondities.â
Vergelijking van de diverse bosecosystemen leerde dat er duidelijke
verschillen zijn in stikstofvoorraden, processen als mineralisatie en
immobilisatie en in de aanwezigheid van bodemfaunagroepen. Verzuring
blijkt inderdaad te leiden tot een verschuiving in de stikstofbalans.
Rolf Kemmers: âDoor verzuring neemt de activiteit van bacteriën en
regenwormen af, en die van schimmels, nematoden en potwormen toe.
Hierdoor verschuift de balans van stikstofimmobilisatie naar
stikstofmineralisatie. Vooral opportunistische soorten in de ondergroei
profiteren hiervan. Zij kunnen het extra stikstofaanbod omzetten in
biomassa waardoor andere, meer kritische plantensoorten in hun
ontwikkeling worden benadeeld.â
Door de resultaten van dit onderzoek ziet Rolf Kemmers perspectief op
alternatieve herstelmaatregelen om de effecten van verzuring tegen te
gaan: âHet gaat dan vooral om herstel van de stikstofbalans tussen
bovengronds en ondergronds leven in de richting van een grotere
stikstofvastlegging door het bodemleven. Beheerders kunnen hierop
sturen via bijvoorbeeld strooiselverwijdering met enige bekalking, de
introductie van bodemschimmels of de activering van bacteriën door
protozoa en regenwormen. Ik zou graag veldproeven doen om dit uit te
proberen.â
---
Contact
Rolf Kemmers