Erasmus Universiteit Rotterdam

Kansen in intensieve samenwerking

Gesprekken universiteiten van Leiden, Delft en Rotterdam

Klaar zijn voor de wereld van morgen betekent vooruit denken en dúrven kiezen. De universiteiten van Delft, Leiden en Rotterdam kiezen voor intensieve samenwerking. Zo kan het onderzoek nog beter worden, kunnen studenten een rijker opleidingenaanbod tegemoet zien, blijft kleinschalig onderwijs juist door het te spreiden over meerdere locaties gegarandeerd, en wordt, kortom, de kwaliteit van de instelling groter. Om zo het beste talent te blijven aantrekken.

Zijlstra en Veerman
Staatssecretaris Zijlstra van OCW schrijft in zijn nota Kwaliteit in verscheidenheid, Strategische Agenda Hoger Onderwijs, Onderzoek en Wetenschap die op 26 september in de Tweede Kamer wordt besproken: `Wij vragen van de instellingen scherper te kiezen wat zij wél en vooral ook wat zij niet meer doen. We kunnen niet overal in uitblinken en we moeten onze wetenschappelijke sterktes optimaal benutten.Van de instellingen worden daarom stevige stappen verwacht in een continue proces van verdere zwaartepuntvorming. Ook wordt van de instellingen verwacht dat zij nóg intensiever de samenwerking aangaan.'

Een pleidooi voor het maken van keuzes en voor het versterken van de kwaliteit van het beste wetenschappelijk onderzoek en onderwijs. De staatssecretaris borduurt hiermee voort op het gedachtegoed van de Commissie Veerman.

De Erasmus Universiteit in Rotterdam, de Technische Universiteit Delft en de Universiteit Leiden hebben elk een uitstekende reputatie en een eigen profiel. Op veel gebieden zijn de drie universiteiten complementair, vullen elkaar aan en versterken elkaar. Door te kiezen voor intensieve samenwerking kunnen de drie instellingen de voorliggende kansen beter benutten en bij de top van de wetenschappelijke wereld blijven horen.

De wereld verandert
Niet alleen de wereld in Nederland verandert, ook verder weg zien wij ontwikkelingen en verschuivingen. In het opkomende wetenschapsland China lijken middelen en mogelijkheden onbeperkt, ook India, Brazilië, Argentinië en de Verenigde Arabische Emiraten zijn aan een snelle opkomst bezig. In Europa zitten landen ook niet stil als het om de kennis- en wetenschapssector gaat. In Frankrijk, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Denemarken worden kleinere instellingen tot grotere gesmeed of wordt extra geld gepompt in sterke instellingen. Zij beschikken daarmee over meer middelen en mogelijkheden dan wij.

De Europese Unie maakt zich sterk voor de uitbouw van kennis en innovatie. Het 8e Kaderprogramma voor wetenschappelijk toptalent gaat vanaf 2013 zo'n 80 miljard omvatten, 30 miljard méér dan het 7e. Bij de verdeling van dat geld spelen regio, focus en massa een belangrijke rol.

In Nederland komt er de komende jaren geen nieuw geld bij voor de universiteiten. Onze regeringen hebben in de afgelopen jaren niet substantieel geïnvesteerd in de kennissector. Tal van aansporingen van nationale adviesinstellingen als SER, AWT en Innovatieplatform ten spijt.

De drie instellingen verwachten tegen deze achtergrond dat krachtenbundeling meer mogelijkheden biedt en, op den duur, meer financiële ruimte kan opleveren. Bovendien rijdt de trein al.

Best practices
Op een aantal gebieden wordt al intensief samengewerkt - bijvoorbeeld in de Medical Delta van de medische centra in Leiden, Delft en Rotterdam waar het draait om Health Science & Technology. Hier werken wetenschappers, zorgprofessionals, bedrijven en andere partijen met elkaar aan oplossingen voor gezondheidsvraagstukken die leiden tot een betere zorg en economische groei. Life sciences en medische technologie-industrie met een jaaromzet van meer dan 6,5 miljard euro. Gedeelde hooglerarenposities over de drie instellingen, gezamenlijke opleidingsprogramma's: allemaal voorbeelden van best practices in samenwerking.
Dit type samenwerking is ook mogelijk op andere wetenschapsgebieden, zoals social/behavorial sciences, law/governance, humanities en dergelijke.

Voordelen voor studenten
Wat betekent intensieve samenwerking voor de studenten? In onze kennissamenleving is veel vraag naar goed opgeleide academici en het aantal studenten groeit. De werkloosheid onder afgestudeerden is laag. Academische studenten willen bij een universiteit studeren die een goede nationale en internationale reputatie heeft. Door de samenwerking van de drie Zuid-Hollandse universiteiten kan een instelling ontstaan met een reputatie op wereldniveau. Dáár willen de beste onderzoekers, professoren en docenten graag werken. Dat is goed voor onze studenten. Er zijn meer voordelen. De huidige wetgeving gaat ervan uit dat een universiteit in één bepaalde plaats is gevestigd. Dat betekent dat een instelling daarbuiten geen onderwijsactiviteiten mag ontplooien. Bij samenwerking wordt dat anders. In Rotterdam zijn bijvoorbeeld veel studenten die economie en/of bedrijfskunde studeren. De kwaliteit van dat onderwijs zou beter gediend kunnen zijn als van die grote groep een aantal studenten bijvoorbeeld in Leiden onderwijs in economie volgen. Denk ook aan het over en weer volgen van minoren, van bijvakken. Kortom, bij samenwerking kunnen studenten gemakkelijk gebruik maken van het rijke en brede aanbod dat de drie instellingen in huis hebben.

Samenwerken
De drie universiteiten verwachten van samenwerking ook positieve economische gevolgen voor de regio. Een sterke opleidingsketen, van vmbo tot universiteit, versterkt de aantrekkingskracht van dit deel van Nederland. Sterke bedrijven zullen zich in de nabijheid van Delft, Leiden en Rotterdam willen vestigen. En intensieve R&D-bedrijven zijn ook voor de universiteiten een aantrekkelijke samenwerkingspartner.

De drie universiteiten zien veel kansen in intensieve samenwerking. Die samenwerking kan bestuurlijk verschillende vormen krijgen, waarbij ook de meest vergaande variant, een fusie, niet is uitgesloten.

Maar het meest belangrijk is de inhoud: wetenschappelijk onderzoek, onderwijs en valorisatie. Over de beste inhoud voor en vorm van intensieve samenwerking gaan de universiteiten de komende maanden praten met hun wetenschappers, studenten én alumni. De ideeionrijkdom die daar leeft, wordt ingezet bij de verdere uitwerking van het samenwerkingsvoornemen.

Het allerbeste wetenschappelijk onderzoek en wetenschappelijk onderwijs op de kaart zetten dat in ons land in een snel veranderende omgeving slechts met beperkte middelen te bereiken is. Daar gaat het de drie universiteiten om.

maandag, 05 september 2011