Onderzoek HvA/LBIO: houdbaarheidsdatum alimentatienormen verstreken
Persbericht van lbio
ROTTERDAM - Steeds meer mensen kunnen of willen de kinderalimentatie
niet meer betalen. Naar de oorzaak was tot voor kort geen onderzoek
gedaan. De Hogeschool van Amsterdam en Het Landelijk Bureau Inning
Onderhoudsbijdragen (LBIO) legden de ontwikkeling onder de microscoop.
Het blijkt dat een groot deel van de betrokken ouders het huidige
systeem niet meer houdbaar acht.
Zorgelijke ontwikkeling
Het LBIO (specialist in het innen van kinder- en partneralimentatie)
maakt zich al geruime tijd zorgen over de lage betalingsbereidheid van
kinderalimentatie en het daardoor toenemend aantal aanvragen. Het
bureau kan ingeschakeld worden door de zogeheten alimentatiegerechtigde
(de ontvanger van alimentatie) als betaling uitblijft. In 2010 kreeg
het LBIO maar liefst 10.300 verzoeken om de kinderalimentatie te
incasseren. Een groei van 33 procent ten opzichte van 2008. Reden voor
het LBIO om, samen met de Hogeschool van Amsterdam, een onderzoek te
starten naar de oorzaak.
Niet begrijpen, niet betalen
Het berekenen van de hoogte van kinderalimentatie is zeer ingewikkeld.
Bij de berekening wordt gebruik gemaakt van de zogeheten Tremanormen.
De berekening is zonder rekenprogramma bijna niet te maken. Voor het
invullen van een rekenprogramma is een deskundige (advocaat of
mediator) nodig. Maar ook deze deskundigen komen met dezelfde
financiële gegevens vaak op andere bedragen uit. In het Verenigd
Koninkrijk is al aangetoond dat er een duidelijk verband is tussen de
manier waarop de alimentatie wordt berekend en de betalingsproblemen.
Daar bleek dat als iemand niet goed begrijpt waarom hij een bepaald
bedrag zou moeten betalen, hij minder snel bereid is dat bedrag te
betalen. Ook bleek dat als iemand de berekening eerlijk vindt, de kans
tweemaal zo groot is dat de alimentatie wordt betaald. In Engeland is
inmiddels een sterke vereenvoudiging ingevoerd.
Ontevredenheid over de berekeningssystematiek
Uit het onderzoek van de HvA en het LBIO blijkt dat er ook in Nederland
een verband bestaat tussen de betalingsproblemen en de wijze waarop de
alimentatie wordt berekend. Ruim 20 procent betaalt niet vanwege de
manier waarop de alimentatie wordt berekend. Verder betaalt nog eens 15
procent niet omdat hij het niet eens is met de hoogte van de
kinderalimentatie. Van de hogere inkomens meldt zelfs ruim de helft dat
de alimentatieberekening de reden is van betalingsproblemen. De
deelnemers gaven verder aan ontevreden te zijn over de
berekeningssystematiek. Ze vinden het niet transparant en zijn het niet
eens met de hoeveelheid componenten die wordt meegenomen in de
berekening. Bijna tweederde weet niet welke stappen ze moeten
ondernemen om de kinderalimentatie te laten berekenen. Een groot deel
weet niet hoe zij alimentatie kunnen laten aanpassen als de
(financiële) omstandigheden gewijzigd zijn.
Aangewezen op deskundigen
Verder blijkt uit het onderzoek dat ouders zich niet kunnen redden als
het om de berekeningen gaat. Slechts 6 procent had zelf een
alimentatieberekening gemaakt. Een extreem laag percentage, vooral nu
sinds enkele jaren de hoogte van de kinderalimentatie in het verplichte
ouderschapsplan moet worden opgenomen. Gebruikers zijn dus aangewezen
op en afhankelijk van deskundigen. Uit de reacties blijkt verder dat
veel mensen ontevreden zijn over de berekening van die deskundigen. Ook
zijn zij ontevreden over de uitleg die de deskundige bij de berekening
geeft (slechts 37 procent is tevreden) en over de kosten die in
rekening worden gebracht door de deskundige (ruim de helft is
ontevreden). Bijna driekwart geeft verder aan dat de berekeningen van
de deskundigen tot meningsverschillen met de (ex-)partner leiden.
Op naar vereenvoudiging
Gezien het voorgaande is het niet verrassend dat veel ouders vinden dat
de huidige alimentatienormen voor verbetering vatbaar zijn. De behoefte
aan een andere manier van berekenen blijkt groot. Ook is een eenvoudig
hulpmiddel gewenst om de berekening zelf te kunnen maken. Het LBIO
voert momenteel een pilot uit waarin op verzoek burgers worden
geadviseerd over de hoogte van de alimentatie. Voor een relatief laag
bedrag (50 euro) wordt een berekening volgens de Tremanormen gemaakt.
Achterliggend doel is om straks de gegevens van de gemaakte
berekeningen aan de Universiteit van Tilburg te verstrekken en deze te
verzoeken of een sterk vereenvoudigd berekeningsmodel afgeleid kan
worden uit de gegevens dat grotendeels toch tot vergelijkbare
uitkomsten leidt.
Ook vanuit de politiek is er aandacht voor het onderwerp
vereenvoudiging van alimentatieberekeningen. De Kamerleden Recourt
(PvdA) en Van der Steur (VVD) hebben de handen ineen geslagen om tot
een vereenvoudigde berekeningswijze te komen. Zij hebben daartoe enkele
hoorzittingen georganiseerd en bezien momenteel wat de mogelijkheden
zijn.
*
Links:
http://www.lbio.nl
Razende Robot Reporter