UMC Utrecht


Tumoren ongevoelig voor visolie

Het lichaam produceert een stof die kankercellen ongevoelig maakt voor veelgebruikte chemotherapie. Onderzoekers van het UMC Utrecht schrijven dit in het tijdschrift Cancer Cell van 12 september. Dezelfde stof zit ook in visoliecapsules die veel patiënten met kanker gebruiken. De onderzoekers raden het gebruik van visolie af voor patiënten die chemotherapie ondergaan.

Onderzoekers van het UMC Utrecht hebben een stof gevonden die kankercellen ongevoelig maakt tegen vrijwel alle vormen van chemotherapie. De stof die tumoren resistent maakt zit ook in commercieel verkrijgbare visolie-supplementen met omega-3 en omega-6 vetzuren en in sommige algenextracten. In de experimenten werden tumoren in muizen ongevoelig voor chemotherapie door toediening van normale hoeveelheden visolie. Kankerpatiënten gebruiken regelmatig visolie en andere natuurproducten als ondersteuning.

Prof. dr. Emile Voest, medisch-oncoloog in het UMC Utrecht leidde het onderzoek. "Bij resistentie tegen chemotherapie denken we meestal dat de kankercel veranderd is. Wij laten nu zien dat het lichaam zelf beschermende stoffen in het bloed kan brengen die krachtig genoeg zijn om het effect van chemotherapie te blokkeren. Deze stoffen zijn ook in sommige vormen van visolie te vinden. In afwachting van verder onderzoek, raden wij het gebruik van deze middelen tijdens de chemobehandeling af."

Stamcellen
De onderzoekers van het UMC Utrecht vonden een stof die kankercellen ongevoelig maakt tegen chemotherapie. Een voorbeeld hiervan is cisplatina, een veelgebruikte vorm van chemotherapie, onder meer tegen kanker in de longen en bij eierstoktumoren. Het effect van deze chemotherapie neemt vaak af in de loop van de tijd. Hoe dat komt was onduidelijk.

Chemotherapie blijkt onwerkzaam te worden door twee unieke vetzuren die gemaakt wordt door stamcellen in het bloed. Onder invloed van cisplatina-therapie maken de stamcellen deze vetzuren die vrijwel elke chemotherapie onwerkzaam maken. De onderzoekers hebben de stoffen PIFA's gedoopt: `platinum-induced fatty acids'.

Opheffen ongevoeligheid
De onderzoekers komen tot deze conclusies dankzij onderzoek in muizen en menselijke cellen. Ze onderzochten muizen met tumoren onder de huid. Die worden normaal gesproken kleiner na toediening van chemotherapie. Als ze eerst de vetzuren inspuiten, worden de tumoren ongevoelig voor chemotherapie. De onderzoekers isoleerden de vetzuren uit vloeistof waar stamcellen in groeien die blootgesteld zijn aan chemotherapie. Ook stamcellen uit het bloed van patiënten maken de vetzuren die tumoren ongevoelig maken voor chemotherapie.
Het blijkt ook mogelijk te zijn deze ongevoeligheid weer op te heffen. De onderzoekers ontdekten verschillende medicijnen met dat effect. Deze medicijnen zouden chemotherapie effectiever kunnen maken doordat ze het optreden van ongevoeligheid voorkomen. Hierna willen de onderzoekers uitzoeken of de medicijnen veilig samen met chemotherapie gegeven kunnen worden.

Het onderzoek is uitgevoerd in het UMC Utrecht Cancer Center. Prof. dr. Emile Voest, medisch-oncoloog in het UMC Utrecht initieerde en leidde het onderzoek in samenwerking met dr. Arjan Brenkman (Metabole ziekten, WKZ).

dinsdag 13 september 2011