CDA


Hoe crisisbestendig is de Nederlandse overheid? dinsdag 20 september 2011

Het Kabinet heeft 3 scenarioâs uitgewerkt over hoe schokproefbestendig Nederland is. Met als doel inzichtelijk te maken wat effecten van (uitzonderlijke) schokken voor de Nederlandse overheidsfinanciën zijn.

Effecten van een nieuwe financiële crisis, verdieping van de schuldencrisis en/of een mondiale crisis. Het uitwerken van deze scenarioâs is verstandig, niet om doem te denken, maar om goed voorbereid te zijn.

De overheidsfinanciën staan onder forse druk. In september 2008 bedroeg de staatsschuld nog 42% van het BBP, het laagste niveau sinds 1814. Inmiddels is de staatsschuld opgelopen tot bijna 70% van het BBP. Daarnaast worden door de overheid aan de lopende band garanties afgegeven; om de woningmarkt te stimuleren, de kredietverlening op gang te houden, de schuldencrisis te beteugelen. Dit hoeft niet per definitie een hogere schuld met zich mee te brengen, maar potentieel kan het om grote bedragen gaan.

We leven in turbulente tijden. Nederland lijkt als open economie met een grote financiële sector bijzonder kwetsbaar voor schokken. Is Nederland hier tegen bestand? Er zijn drie scenarioâs uitgewerkt. De gevolgen van de scenarioâs worden over een periode van vijf jaar in kaart gebracht..

Scenario I: een financiële crisis

De eerste simulatie toont de gevolgen van een eventuele nieuwe financiële crisis. De wereldhandel daalt dan met 15% (vergelijkbaar met 2008), de invoerprijzen dalen met 5%, de aandelenkoersen dalen met 40% en de huizenprijzen met 10%. Dit heeft zeer forse gevolgen te hebben in een periode van vijf jaar, het begrotingstekort loopt op met 3,4% van het BBP en de staatsschuld loopt op met bijna 25% van het BBP. Dit is zoân EUR 150 miljard meer aan staatsschuld. Het BBP ligt zoân 5,4% lager over vijf jaar dan zonder crisis het geval zou zijn.

Scenario II: een Europese schuldencrisis

In dit scenario wordt verondersteld dat de problemen in enkele eurolanden aanhouden. Private partijen moeten afboeken op staatsobligaties, overheden verlengen de looptijd op obligaties en de rentes worden aangepast. Ook in dit scenario daalt de wereldhandel fors, de eurokoers daalt, de aandelenkoersen dalen met 40% en de huizenprijzen dalen met 20 %. In dit scenario verslechtert het begrotingstekort over vijf jaar met 2,6% van het BBP en de staatsschuld loopt op met bijna minimaal 100 miljard.

Scenario III: mondiale economische crisis

In dit scenario wordt verondersteld dat er wereldwijd enorme onzekerheden ontstaan. De wereldhandel daalt dan wederom fors met 15%, de dollar daalt met 30% ten opzichte van de euro, de aandelenkoersen dalen zelfs met 50%. Dit scenario heeft een gigantische impact op de Nederlandse overheidsfinanciën. Binnen vijf jaar is het begrotingstekort met 4,4% opgelopen en de staatsschuld is met bijna 30% gestegen of te wel EUR 180 mld. De staatsschuld zou daarmee in de richting van 100% van het BBP gaan. De economie wordt bijzonder sterk geraakt en daalt met bijna 8%.

Nederland krijgt enorme klap, maar lijkt relatief goed voorbereid

In al de drie gevallen krijgt de economische groei in Nederland een behoorlijke klap. De staatsschuld loopt fors op en het begrotingstekort is uit het lood geslagen. Nederland heeft niettemin relatief een gunstige uitgangspositie. Omdat andere landen die uitgangspositie niet hebben zou de status van Nederland als veilige haven nog weleens kunnen worden versterkt.

Werken aan het vertrouwen voor morgen.

Nederland is kwetsbaar maar heeft dus een uitzonderlijk goede startpositie. De scenarioâs laten de noodzaak nog maar eens zien van hervormen en bezuinigen. Het is van groot belang dat de overheidsfinanciën op orde worden gebracht en de budgettaire ruimte wordt hersteld. Dat is noodzakelijk om onze welvaart te verankeren in een veranderende wereld.

We moeten prioriteiten stellen; financiële stabiliteit, gezonde overheidsfinanciën, een sterke economie en een compacte krachtige overheid. We moeten werken aan het vertrouwen voor morgen; en dat begint vandaag. Dat is de beste investering in een stressbestendige overheid.

Â

Â