Academisch ziekenhuis Maastricht

Boek en symposium Naar een ideale zorgorganisatie Publicatiedatum: 21-09-2011 Bron: SdC Auteur: SdC Datum: 21-09-2011

De gezondheidszorg blijft in beweging, zoveel is zeker. En daarmee ook de organisatie van de instellingen die daarin werkzaam zijn. Verandering vraagt aanpassing, ook van structuren en processen. Ir. Bart Durlinger, directeur Personeelszaken van het academisch ziekenhuis Maastricht / Maastricht UMC+, schreef hierover het boek 'Naar een ideale zorgorganisatie, patiëntgericht en procesgestuurd'.

In het boek inventariseert en analyseert hij hoe zorgorganisaties en met name ziekenhuizen inspelen op deze veranderingen en welke aanpassingen zij aanbrengen in hun besturing en organisatiemodel.

Boekpresentatie Het boek van Bart Durlinger wordt maandag 26 september 2011 officieel gepresenteerd tijdens een minisymposium in het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch. De auteur reikt dan het eerste exemplaar uit aan voorzitter Roelf de Boer van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (verderop meer informatie over het symposium).

Fascinatie Zijn fascinatie voor dit onderwerp is geleidelijk aan gegroeid. In de afgelopen 13 jaar heeft hij elf ziekenhuizen hierin begeleid en geadviseerd. In 2002 voerde hij samen met de Universiteit Twente onderzoek hiernaar bij negen ziekenhuizen. Al langer koesterde hij de wens om deze kennis en ervaring te boek te stellen. Vorig jaar heeft hij die knoop doorgehakt en is hij gestart met een onderzoek, dat met zijn reeds opgedane kennis en ervaring de basis zou vormen voor het boek. Dit onderzoek is uitgevoerd bij twaalf ziekenhuizen die een dergelijke transformatie hebben doorgemaakt of nog daarmee bezig waren. Daarnaast maakte hij zes case-studies van drie GGZ-instellingen en drie concerns van verpleeg- en verzorgingshuizen en thuiszorg.

Durlinger: "Hoewel ziekenhuizen een centrale plaats in het boek innemen, geldt veel wat ik in het boek beschrijf ook voor organisaties in de GGZ en de Care. Zij staan vaak voor dezelfde ontwerpvragen als de ziekenhuizen."In zijn opvatting dient bij dergelijke vraagstukken niet alleen gekeken te worden naar de inrichting van de besturing. Het organiseren rond patiëntengroepen speelt daarin ook een belangrijke rol. Als voorbeeld noemt hij het Hart en Vaatcentrum van het MUMC+. "Binnen deze RVE zijn verschillende medische afdelingen werkzaam. De interne organisatie is daarnaast ook vorm gegeven rond specifieke patiëntengroepen als hartfalen en ritmestoornissen. Rond die groepen wordt gewerkt met resultaatverantwoordelijke teams".

Ideale zorgorganisatie "De ideale zorgorganisatie bestaat niet", zegt Durlinger. Maar dient wel steeds nagestreefd te worden. De oplossingen van vandaag kunnen over enkele jaren achterhaald blijken. Tien jaar geleden beperkte de resultaatverantwoordelijkheid zich tot budgetbeheer. Nu is dit vervangen door het sturen op rendement."

In de ideale zorgorganisatie spelen de volgende elementen een belangrijke rol: - een duidelijke definiëring van de resultaatverantwoordelijkheid - het decentraliseren van de resultaatverantwoordelijkheid - het inrichten van de organisatie rond patiëntengroepen en processen - het zorgen voor een balans tussen de anatomie en de fysiologie van de organisatie: structuren, functies en verantwoordelijkheden in balans met cultuur, leiderschap, processen en samenwerking.

Opgaven In het laatste hoofdstuk van Naar een ideale zorgorganisatie, patiëntgericht en procesgestuurd schetst Durlinger welke opgaven er nog liggen om dichter bij die ideale zorgorganisatie te komen. Die liggen in zijn optiek onder meer bij de organisatie van de multidisciplinaire zorg, het werken met resultaatverantwoordelijke teams en het loslaten van de soms zeer exclusieve verbinding tussen de verpleegafdeling en een specialisme, waardoor de kliniek veel meer - zoals een operatieafdeling - als multi-user RVE gaat functioneren. Ook de rol en positie van de specialist-manager behoeft doorontwikkeling en betere verankering, zowel binnen het eigen specialisme als binnen de organisatie.

De ideale zorgorganisatie is, in zijn ogen, patiëntgericht en procesgestuurd. Opgebouwd uit eenheden met een duidelijke resultaatverantwoordelijkheid. Aangestuurd door een bestuur en management waarin ook de professionals hun verantwoordelijkheid nemen. En ondersteund door stafafdelingen die interne klantgerichtheid hoog in het vaandel hebben staan. Waarin anatomie en fysiologie in balans zijn.

Wat merkt de patiënt ervan? In het voorwoord van zijn boek schrijft Durlinger: "Patiëntgericht en procesgestuurd staat voor de opgave en opdracht die bestuurders, professionals en adviseurs hebben om dat ideaaltypische organisatiemodel in te richten vanuit het perspectief van de patiënt. De centrale vraag die we ons hierbij moeten stellen is: 'Wat merkt de patiënt hiervan?' Worden onze cliënten hier beter van, zowel letterlijk als figuurlijk? Het onderzoek in 2002 liet zien, dat met de nieuwe modellen de bestuurbaarheid van de organisatie - met name voor de RvB - zeker verbeterd was. Maar de overheersende opinie was, dat in de meeste ziekenhuizen de patiënten hiervan niets gemerkt zullen hebben. Dan zijn we pas halverwege. Ik spreek de hoop en de wens uit dat dit boek een bijdrage zal leveren om die weg helemaal af te leggen".

De auteur Bart Durlinger is momenteel directeur van het stafdirectoraat Personeelszaken van het academisch ziekenhuis Maastricht / Maastricht UMC+. Naast HRM heeft hij ook strategie en organisatieontwikkeling in zijn portefeuille. Hij heeft 30 jaar ervaring als manager, toezichthouder en organisatieadviseur in de zorg, met name in de ziekenhuissector in Nederland en Vlaanderen.

Bart Durlinger - Naar een ideale zorgorganisatie, patiëntgericht en procesgestuurd (ISBN 9789490463144, Mediawerf Uitgevers, www.mediawerf.nl )

Presentatie / symposium In het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch vindt op 26 september een minisymposium plaats ter gelegenheid van de presentatie van het boek 'Naar een ideale zorgorganisatie, patiëntgericht en procesgestuurd'. Tijdens dit symposium overhandigt auteur Bart Durlinger het boek overhandigen aan voorzitter Roelf de Boer van de Nederlandse Verenigingen van Ziekenhuizen.

Tijdens het symposium verzorgen diverse ziekenhuisbestuurders een presentatie over de organisatiemodellen in hun ziekenhuizen en specifieke aspecten hiervan. Dit zijn onder andere Guy Peeters van Maastricht Universitair Medisch Centrum+, Eke Zijlstra van Atrium Medisch Centrum Parkstad, DirkJan Verbeek van het Groene Hart Ziekenhuis in Gouda en Gita Gallé van het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch.

Programma minisymposium Naar een ideale zorgorganisatie, patiëntgericht en procesgestuurd:

12.30 uur ontvangst 13.00 uur opening door prof.dr. Willuy Spaan, voorzitter RvB Jeroen Bosch Ziekenhuis 13.10 uur 'Naar een ideale zorgorganisatie, patiëntgericht en procesgestuurd' Bart Durlinger en uitreiking eerste exemplaar aan Roelf de Boer 13.40 uur reactie Roelf de Boer, voorzitter Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen 13.55 uur 'RVE-aanpak van bovenaf vraagt beweging van onderaf' DirkJan Verbeek MHA, voorzitter RvB Groene Hart Ziekenhuis en bestuurder van het Lange Land Ziekenhuis 14.20 uur Pauze 14.45 uur 'Ziekenhuizen organiseren: op zoek naar de steen der wijzen' Drs. Eke Zijlstra, voorzitter RvB Atrium MC Parkstad 15.35 uur 'Zorgt RVE-vorming voor een resultaatgerichte en klantgerichte intern organisatie?' Drs. Gita Gallé, lid RvB Jeroen Bosch Ziekenhuis 15.35 uur 'Maastricht UMC+: Strategische organisatieontwikkeling. Ervaringen met multidisciplinaire zorgcentra' Drs. Guy Peeters, voorzitter RvB Maastricht UMC+ 16.00 uur Afsluiting