Persbericht van de Universiteit Utrecht
5 oktober 2011
Leidster of leerkracht van voor- en vroegschool is bepalend voor de leerresultaten
De professionaliteit van leidsters of leerkrachten bepaalt of er resultaten worden geboekt met voor- en vroegschoolse educatie (VVE). Bovendien blijkt dat het mengen van kinderen van verschillende sociaal-economische en culturele achtergronden in voor- en vroegscholen een positief effect heeft op de ontwikkeling van kinderen met een risico op (taal)achterstanden. Dat schrijven Annika de Haan, Paul Leseman en Ed Elbers van de Universiteit Utrecht in een rapport dat dinsdagmiddag 4 oktober is overhandigd aan Onderwijswethouder Jeroen Kreijkamp van de gemeente Utrecht.
De Haan en haar collega's volgden gedurende twee jaar ongeveer 160 kinderen op voorscholen, peuterspeelzalen (peuters van 2,5 tot 4 jaar) en vroegscholen (kleuters van 4 tot 6 jaar) in Utrecht.
Professionaliteit
De door de leidster of leerkracht begeleide ontwikkelingsstimulerende activiteiten in grote en kleine groepjes, bleken een positief effect te hebben op de ontwikkeling van de taalvaardigheid en de ontluikende lees- en rekenvaardigheid van kinderen met een risico op (taal)achterstanden. Opvallend hierbij is dat niet het werken met een erkend VVE-programma tot positieve resultaten leidt: de professionaliteit van de leidsters en leerkrachten is juist bepalend. Zij moeten goed zijn in het uitvoeren van ontwikkelingsstimulerende activiteiten en in de begeleiding van het spel van kinderen.
Goede mix
De onderzoekers stellen dat er in kleutergroepen waar kinderen met en zonder een risico op (taal)achterstanden samen een groep vormen, een positief effect te zien is. "Kinderen met een risico op (taal)achterstanden gaan in dit soort kleutergroepen sneller vooruit in de taal-, lees- en rekenvaardigheid dan kinderen in niet-gemengde kleutergroepen." Bij peutergroepen is er op het gebied van rekenvaardigheid ook een positief effect gevonden van menging. Maar wat de taalvaardigheid en de ontluikende leesvaardigheid betreft, is er bij deze groep geen positief effect van menging waargenomen. Een mogelijke verklaring volgend De Haan: "Kleuters spelen en werken meer samen en praten daardoor meer met elkaar dan peuters; daardoor is het effect van menging bij kleuters mogelijk groter."
VVE-programma
Een VVE-programma is een allesomvattend en erkend educatieprogramma waarbij de ontwikkeling van kinderen met een risico op (taal)achterstanden al vóór de basisschoolleeftijd zo veel mogelijk gestimuleerd wordt. Een afwisseling van begeleide ontwikkelingsstimulerende activiteiten in grote en kleine groepjes is kenmerkend voor een goed geïmplementeerd VVE-programma. In het onderzoek is geen effect gevonden van de implementatie van het VVE-programma. "Dit is vermoedelijk te verklaren door de uitvoering van het programma", zo stelt De Haan. "De uitvoering was ten tijde van het onderzoek niet optimaal. Er was veel verlies aan effectieve leertijd, er waren te veel grote- in plaats van kleine-kring-activiteiten en te weinig begeleide activiteiten met een rijk taalaanbod."
Aanbevelingen
Volgens Jeroen Kreijkamp, wethouder Onderwijs, helpt dit onderzoek de gemeente enorm verder. "Utrecht experimenteert en leert. Dit onderzoek bewijst dat als kinderen van laagopgeleide ouders samen in een groep zitten met kinderen van hoogopgeleide ouders, ze meer leren. Hiermee willen we dus doorgaan en per wijk kijken we hoe we een goede mix kunnen maken. Uit het onderzoek blijkt nogmaals dat de kwaliteit van de voor- en vroegschool valt of staat met de kwaliteit van de leidster en leerkracht. Samen met de partners van de Utrechtse Onderwijs Agenda investeren we extra in de professionaliteit van leidsters en leerkrachten. En de aanbeveling van het onderzoek om meer ontwikkelingsstimulerende activiteiten in kleine groepjes te begeleiden, is al opgepakt in het Utrechtse veld."
Foto
Op de foto de overhandiging van het rapport door de onderzoekers van de Universiteit Utrecht aan de wethouder. De foto is gemaakt door Marnix Schmidt en is vrij te gebruiken. Via onderstaande contactpersonen zijn ook andere foto's in groter formaat beschikbaar.
Meer informatie
Het rapport is te downloaden via: www.utrecht.nl/onderzoekonderwijs
Universiteit Utrecht
Universiteit Utrecht