Ingezonden persbericht
Persbericht
Gemeente Den Haag
Bestuursdienst Directie Haags Gemeentearchief
Datum 29 september 2011
Tsjechische affiches van 1960 tot 1989
Achter het gordijn
Van 5 oktober tot 27 november 2011 presenteert De Affiche Galerij Tsjechische affiches uit de collectie van het Museum voor Toegepaste Kunst in Praag.
De geleidelijke versoepeling van het communistische regime in Tsjecho-Slowakije, die rond het jaar 1960 inzette en in 1968 abrupt eindigde, is goed af te lezen aan de affiches die toen verschenen Hoewel reclame nog steeds ontbrak, afgewezen als een kapitalistisch overblijfsel, verdrongen gaandeweg filmaffiches de propagandaposters. Daardoor kon het filmaffiche zich in Tsjecho-Slowakije ontwikkelen op een wijze die zijn weerga in de westerse wereld niet kende.
Kunstenaars, met name schilders, die niet in de trant van het socialistisch-realisme werkten, ontwierpen sinds eind jaren `50 filmaffiches. Zij zagen in dit medium de kans om hun eigen artistieke ideeën vorm te geven. Dat is bijvoorbeeld af te lezen aan de opvallende collages of expressionistische montages. Maar er zijn ook sporen te vinden van ingetogen Pseudo-Surrealisme, van structurele Abstractie, lnformel en de echo's van Pop Art. En dit alles was mogelijk onder het wakend oog van slapende overheidsinstanties. Dankzij deze onoplettendheid heeft één van de kunstcommissies, die tevens voor de nationale filmdistributeur werkte, vrij spel gekregen. Deze commissie hield zich onder andere bezig met het beoordelen van de ontwerpen voor filmaffiches. Door middel van affiches konden deze kunstenaars, die officieel verboden waren, zich manifesteren in het publieke leven. Vanaf 1962 waren deze "verboden" kunststromingen zelfs af en toe in de Kunstgaleries in Praag en Brno te vinden. De
inval van de Warschaupactlanden in 1968 heer een abrupt einde gemaakt aan deze ontwikkeling. Sommige kunstenaars vluchtten naar het Westen. Degenen die achterbleven mochten wederom hun werk niet exposeren en ze zagen zich daarom gedwongen terug te keren naar het oude vertrouwde medium van de grafische vormgeving. Enkele toonaangevende kunstenaars zoals Karel Vaca, Zdenk Ziegler, Milan Grygar en Zdenk Palcr gingen door in de jaren '70 en '80. Deze kunstenaars werden opgevolgd door een nieuwe generatie die nieuwe wegen insloeg door gebruik te maken van moderne typografie, fotografie en fotomontage.
De filmaffiches in deze tentoonstelling zijn aangevuld met affiches van muziekfestivals, kleine theaters en tentoonstellingen. Vanaf de jaren '60 tot aan het eind van het communistische regime verkeerden rock en jazz maar ook kleine theaters in Praag en in Brno min of meer in het schemergebied gebied tussen wat nog wel kon en wat echt niet meer mocht. Deze eenmalige en low budget aanplakbiljetten werden destijds plaatselijk en voor enkele dagen getoond. De eerste grote overzichtstentoonstelling van de Tsjechoslowaakse filmaffiches was in 2004 tijdens de Oscaruitreiking in de Academy Gallery, Los Angeles. Sindsdien hebben ze veel aan populariteit gewonnen en worden ze regelmatig in het buitenland tentoongesteld. Gastconservator voor deze tentoonstelling is drs. lveta Stanislavová. Deze tentoonstelling is in samenwerking met het Museum voor Toegepaste Kunst in Praag tot stand gekomen, Met name Petr Stembera (Conservator Affiches en Schilderijen) en ir. Dusan Seidl (Hoofd Presentatie
s) en het Tsjechisch Centrum in Nederland werkten hieraan mee.
De tentoonstelling "Achter het gordijn - Tsjechische affiches van 1960 tot 1989" is van 5 oktober tot en met 27 november 2011 te zien in De Affiche Galerij. Deze bevindt zich op station Spui in de tramtunnel van Den Haag. De routebeschrijving naar De Affiche Galerij kunt u downloaden van www.gemeentearchief.denhaag.nl Open van 6 24 uur. De toegang is gratis.
Ingezonden persbericht