5 oktober 2011
Al 25 jaar onder invloed de weg op
Jubileum 'drugs & driving' onderzoek in Maastricht
Onder invloed van medicijnen of drugs de snelweg op om vast te stellen wat de invloed is op de rijvaardigheid: dat is wat de Experimental Psychofarmacology Unit van de Universiteit Maastricht al 25 jaar doet. Het is het enige onderzoeksinstituut ter wereld dat dit onderzoek op de openbare weg uitvoert. De maatschappelijke relevantie is hoog: Van de circa duizend dodelijke ongevallen in Nederland is één vijfde het gevolg van drugs- en medicijngebruik, het aantal (zwaar)gewonden ligt nog veel hoger. Het instituut toonde onder meer aan dat cannabis de rijvaardigheid beïnvloedt, vergelijkbaar met de effecten van alcohol. Op 7 oktober viert de groep haar jubileum met een symposium.
Hoofd van het instituut is prof. dr. Jan Ramaekers, bijzonder hoogleraar Gedragstoxicologie van Geneesmiddelen en drugs. "Veel van onze studies naar rijvaardigheid worden gedaan in opdracht van de farmaceutische industrie. De effecten van geneesmiddelen op rijvaardigheid zijn sterk afhankelijk van een reeks van factoren zoals dosering, duur van gebruik, combinatiegebruik, tijd na inname en opname door het lichaam. Bij slaapmiddelen is het bijvoorbeeld van belang om te testen of er de volgende ochtend nog restwaarden in het bloed aanwezig zijn en of deze van invloed zijn op de rijvaardigheid. Voor veel geneesmiddelen is een onderzoek naar de invloed op de rijvaardigheid een verplicht onderdeel van de registratie bij de Food and Drug Administration (FDA) of European Medicines Agency (EMA). Ook laten fabrikanten de rijvaardigheid onderzoeken om zichzelf te kunnen onderscheiden van concurrenten."
Hoe werkt het?
Proefpersonen stappen, al dan niet onder invloed, in de auto en rijden honderd kilometer op de snelweg, begeleid door professioneel rij-instructeur. De opdracht is om met een constante snelheid van 95 kilometer per uur op de rechter rijstrook te rijden, zo recht mogelijk. Vanaf het dak van de auto filmt een camera de middellijn van de snelweg. Zo levert elke rit een slingerindex op, waaruit het effect op rijvaardigheid blijkt, een gevalideerde en zeer betrouwbare methode. Nergens anders ter wereld wordt dit op de openbare weg getest.
Classificatiesysteem
Voor geneesmiddelen is er in Nederland sinds 2008 een classificatiesysteem waarin drie categorieën worden onderscheidden: Geneesmiddelen in de eerste categorie hebben geen invloed op de rijvaardigheid. Voor de tweede categorie geldt dat de patiënt met de behandelend arts moet bespreken of rijden verantwoord is. Voor de derde categorie geldt: niet rijden onder invloed van deze medicijnen. "De basis voor dit classificatiesysteem is hier in Maastricht gelegd. De verdere uitwerking is uiteraard ontwikkeld in samenwerking met andere instanties", aldus Ramaekers.
Cannabis
Naast medcijnen onderzoekt de groep ook de invloed van stoffen zoals cannabis en xtc op rijvaardigheid. Jan Ramaekers: "We hebben aangetoond dat cannabis de rijvaardigheid beïnvloed, vergelijkbaar met de effecten van alcohol. De hele westerse wereld worstelt nu met de vraag hoe cannabis op de weg te reguleren. Voor Nederland ligt er een wetsvoorstel om een grenswaarde voor THC (de werkzame stof in cannabis) te stellen, net als het maximaal alcoholpromillage. Het stellen van grenswaardes is een eerste stap om cannabisgebruik in het verkeer te reguleren, vervolgens moet je een meetinstrument hebben zoals de 'blaastest' voor alcohol. Waarschijnlijk is een speekseltest hiervoor het aangewezen middel. Helaas is het voor cannabis niet mogelijk om een indicatie af te geven voor de maximale inname zoals voor alcohol 'twee glazen' als globale norm geldt. Na één trek aan een joint heb je al een piekwaarde van 40-100 nanogram THC in het bloed, terwijl de grenswaarde in het wetsvoorstel op 5 nanogram THC ligt", aldus Ramaekers.
Het 25-jarig jubileum wordt gevierd met een symposium op 7 oktober 2011. Ga voor meer informatie naar
Maastricht University