Ingezonden persbericht
7 oktober 2011
Leraren luisteren beter naar leerlingen na een cursus Socratisch gesprek
Deelname aan een cursus Socratisch gesprek heeft effecten op het gedrag van vakleraren in de lerarenopleiding. Hun interactie in leraarleerling leerdialogen was na afloop meer op participatie gericht: de gesprekken vertoonden de kenmerken van een meer open en betekenisvolle leerdialoog. Het karakter van de interactie veranderde van overhoren naar meepraten. Dat blijkt uit het proefschrift Socratic Dialogue and Teacher-Pupil Interaction dat Dubravka Kne¾iæ, Faculteit Educatie van Hogeschool Utrecht (HU) op 14 oktober verdedigt aan de Universiteit Utrecht.
Socratisch gesprek
Het socratisch gesprek is een filosofische methode waarbij een groep mensen samen een antwoord construeert op een gezamenlijk gestelde fundamentele vraag. Het bewerkstelligt het samen denken door intensieve interactie waarin veel aandacht aan zowel de vorm als de inhoud wordt besteed. Leraren in opleiding die deze gesprekken enige malen ervaren blijken beter te gaan luisteren in leergesprekken met hun leerlingen
Promotieonderzoek
Het onderzoek richt zich op de verbetering van de competentie van vakleraren om interactie met tweede-taalleerders tot stand te brengen. Onder een tweede-taalleerder verstaat Kne¾iæ een leerling die thuis een andere taal spreekt naast of in plaats van Nederlands. Er is een toenemende interesse voor de rol die de vakleraar kan spelen in de taalontwikkeling van tweede-taalleerders in samenhang met de rol van taaldocent. Het realiseren van een interactie over leerinhouden vormt daarin een belangrijke component. Het schaarse onderzoek naar de interactie tussen de vakleraar en de tweede-taalleerder laat echter zien dat het geen vanzelfsprekendheid is dat vakdocent en tweede-taalleerder tot interactie komen binnen de taalontwikkeling.
Tegen deze achtergrond heeft Kne¾iæ een quasi-experimenteel onderzoek opgezet binnen de lerarenopleiding Voortgezet Onderwijs van de HU, met een groep van 16 studenten van de Bachelor- en Masteropleidingen in de vakken biologie, wiskunde en geschiedenis en een vergelijkbare controlegroep van dezelfde omvang. Het doel van dit experiment is een bijdrage te leveren aan de versterking van het opleidingscurriculum waar het gaat om de ontwikkeling van interactieve competenties. Kne¾iæ geeft het advies om Socratische gespreksvorming in het curriculum van lerarenopleidingen op te nemen, dat wordt verzorgd door daartoe geprofessionaliseerde opleiders.
Kne¾iæ heeft haar promotieonderzoek onder begeleiding van prof. dr. Ed Elbers en prof dr. T. Wubbels (Universiteit Utrecht) en co-promotor HU-lector dr. Maaike Hajer gerealiseerd. Het proefschrift kwam tot stand binnen het lectoraat Lesgeven in de Multiculturele School van de HU.
Dubravka Kne¾iæ (1957) studeerde Filosofie en Engelse taal en letterkunde in Zagreb. In Nederland heeft ze de eerstegraads docentenopleidingen Engels en Filosofie gedaan. Ook heeft ze een MA in Language Education, behaald aan de Greenwich University in Londen. Twaalf jaar lang werkte zij als docente Engels en Filosofie in het voortgezet onderwijs. Tegenwoordig is Kne¾iæ als docente Filosofie en Engels verbonden aan de Archimedes Lerarenopleiding van de HU.
Dit persbericht staat ook op onze site.