Wageningen Universiteit en Researchcentrum
20 okt 2011
Nummer: P077
Met een nieuwe, gifvrije aanpak van de bestrijding van malaria hopen
onderzoekers in een vandaag gestart onderzoeksproject niet alleen
malaria in Afrika lokaal uit te bannen, maar tevens de plaatselijke
bevolking van zonne-energie te voorzien. Onderzoek naar deze
gecombineerde opzet is mogelijk dankzij een gift van de COmON stichting
aan het Wageningen Universiteits Fonds.
Onderzoekers van Wageningen University, onderdeel van Wageningen UR,
willen het eiland Rusinga in het Victoriameer malariavrij te maken. De
isolatie van het Keniaanse eiland beperkt beïnvloeding van buiten. In
het zgn. Solarmal-project plaatst het team muggenvallen die de
malariamuggen weglokken van de woningen van de plaatselijke bevolking.
Het project vindt plaats in samenwerking met de lokale gemeenschap, die
naderhand de teugels zelf in handen neemt om malaria blijvend weg te
houden.
De muggenvallen worden buiten aan en nabij woningen van de
dertigduizend inwoners op het eiland van ca. tien bij vijftien
kilometer opgehangen. De vallen bevatten âmensengeurenâ die de muggen
aantrekken en zo voorkomen dat ze naar binnen vliegen. Eenmaal in de
val worden de insecten gedood door uitdroging. Hierdoor zijn
insecticiden overbodig. De stroomvoorziening voor de ventilatoren van
de vallen is afkomstig van een zonnepaneel op het dak, dat niet alleen
de werking van de vallen garandeert, maar ook het gezin van licht en
een oplaadpunt voor mobiele telefoons voorziet. Bewoners die desondanks
door malaria worden getroffen kunnen rekenen op adequate medische
bijstand door de plaatselijke gezondheidsdienst, die deel uitmaakt van
het project. Op deze manier moet malaria van het eiland Rusinga in vijf
jaar verdreven worden. Het project staat in zijn opzet model voor de
aanpak elders in Afrika.
De insecticideloze aanpak biedt verweer tegen de toenemende
resistentie van malariamuggen tegen de chemische middelen, waarmee
klamboes en interieurs worden bespoten. De combinatie met
energievoorziening verhoogt bovendien de kwaliteit van het bestaan van
de dorpsbewoners. Bovenal is deze methode een effectieve aanvulling op
de succesvolle bestrijdingsstrategie van de
Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in haar Roll Back Malaria Strategy.
Met de introductie van met insecticide geïmpregneerde klamboes,
vroegtijdige diagnose en behandelingen wist de WHO het aantal
malariagevallen afgelopen decennium tot staan te brengen of zelfs terug
te dringen na een lange periode van toename, vooral in Afrika.
Het Solarmal-project staat onder leiding van prof.dr. Willem Takken,
hoogleraar Medische en veterinaire entomologie aan Wageningen
University. Hij werkt samen met de lokale gezondheidsdienst en met het
International Centre of Insect Physiology and Ecology (ICIPE). Zowel
Wageningse studenten als Keniaanse studenten nemen aan het project
deel. Eerder analyseerde de groep van Takken menselijke geurstoffen,
zoals de componenten van zweetlucht, waarop malariamuggen navigeren om
een slachtoffer te vinden.
De WHO meldde deze week dat het aantal malariagevallen wereldwijd
afgelopen decennium licht is gedaald naar nog altijd 225 miljoen en 781
duizend overlijdens, veelal kinderen, in 2009. Circa 2,5 miljoen mensen
raken jaarlijks besmet met de parasiet, die besmette malariamuggen via
een prik van de ene op de andere mens doorgeven.
De jaarlijkse kosten voor Afrika, waar malaria zich het hevigst
voordoet, bedragen ca. 8,7 miljard euro, vooral door verlies van
arbeidskracht van bijvoorbeeld boeren en bestedingsruimten van
huishoudens. Bovendien werken de Afrikaanse landbouwmethoden vaak het
voorkomen van broedplaatsen voor muggen in de hand.
Het Wageningen Universiteits Fonds is in 1951 opgericht en zet zich in
voor het versterken en verbreden van onderwijs en onderzoek aan
Wageningen UR. Het WUF en Wageningen UR (University & Research centre)
startten in oktober 2010 de campagne Food for Thought om private
middelen te werven voor baanbrekend onderzoek om oplossingen te vinden
voor de wereldwijde problemen. De campagne heeft tot op heden 6,4
miljoen euro opgeleverd.