Wageningen Universiteit en Researchcentrum
27 okt 2011
Nummer: P79
Om alle belangen, zoals milieu, visserij, havens of tankervaart, rond
een Europees zeegebied in goede banen te leiden is een aanpak nodig die
de hele regio omvat. Er zou dus een gebiedsgerichte aanpak moeten komen
voor bijvoorbeeld de hele Noordzee, de Oostzee of de Middellandse Zee.
Het beleid rond die verschillende zeeën kan heel verschillend zijn.
Regelingen op nationaal niveau alleen zijn onvoldoende. De Europese
Commissie zou bij zoân grensoverschrijdende, gebiedsgerichte aanpak een
leidende rol moeten spelen, zegt prof. Jan van Tatenhove op 27 oktober
bij de aanvaarding van zijn ambt als buitengewoon hoogleraar Marine
governance aan Wageningen University, onderdeel van Wageningen UR.
Op dit moment is het beleid en de regelgeving rond zeegebieden in en
rondom Europa een lappendeken aan nationale, internationale en
supranationale regelingen en instituties. Die komen onvoldoende
tegemoet aan de behartiging en vooral afweging van zeer uiteenlopende
belangen die daar spelen. Bovendien is dat beleid en die regelgeving
onderhevig aan een pendulebeweging waarbij de ene keer zaken op
nationaal niveau worden geregeld en dan weer op hoger niveau. De
uitkomst van die processen werken vooral onzekerheid in de hand.
Veranderend tij
Het antwoord op die lappendeken en onzekerheid is dat er een integrale
en op een heel zeegebied gerichte beleidsaanpak onder supervisie van de
EU van de grond moet komen, zegt prof. Van Tatenhove in zijn inaugurele
rede The Tide is turning. The rise of legitimate EU marine Governance.
Hij is voorzichtig optimistisch, nu er sinds enkele jaren zulke
integrale gebiedsgerichte benaderingen zijn op het gebied van de
bescherming van ecosystemen of van gemeenschappelijk visserijbeleid.
Maritieme economie
Goed zee- en kustbeleid is van groot belang voor Europa, want de
maritieme economie is erg belangrijk. De totale kustlijn van de EU is
circa 70.000 kilometer. Bijna de helft van de Europese bevolking woont
op minder dan 50 kilometer van de kust en de bevolkingsgroei in die
regioâs is het dubbele van het EU-gemiddelde. 40 procent van het bruto
binnenlands product van de landen die aan zee grenzen wordt verdiend in
de kustgebieden.
90 procent van de handel met landen buiten de EU en 40 procent van de
handel binnen de EU gaat over zee, van en naar een van de 1200 havens
in Europa. De visserijsector van de EU is de op drie na grootste ter
wereld. Visserij en aquacultuur leveren jaarlijks ongeveer 6.4 miljoen
ton vis op.
Veertig procent van de olie en zestig procent van het gas dat Europa
produceert komt van de offshore en de meeste import van fossiele
brandstoffen komt via de zee, of dat nu via pijplijnen of via tankers
binnenkomt.
Ecologisch kwetsbaar
Tegelijk gaat het om zeeën die ecologisch kwetsbaar zijn. Zo omvat de
Middellandse Zee maar 0,7 procent van het wateroppervlak ter wereld
maar daartegenover negen procent van de totale zeebiodiversiteit.