Nieuwe expo over wetenschapper Elie van Rijckevorsel
Persbericht van Maritiem Museum
Scheepskisten vol kennis. Met Elie van Rijckevorsel op expeditie.
Avontuurlijke wetenschappers door de eeuwen heen
'Scheepskisten vol kennis' gaat over 19e-eeuwse onderzoekers die op
expeditie gingen, met de reis naar Indië van Rotterdammer Elie van
Rijckevorsel als voorbeeld. Behalve wetenschapper was hij verwoed
verzamelaar van etnografica en kunstnijverheid en bezat hij een rijk
herbarium. Vanuit die passie en ter bevordering van onderwijs, kunst en
wetenschap in Rotterdam richtte hij honderd jaar geleden de
Erasmusstichting op. Dit jubileum is de aanleiding voor deze
tentoonstelling in het Maritiem Museum Rotterdam.
Op expeditie
Een website als Buienradar vinden we nu heel normaal. We realiseren ons
alleen zelden welk onderzoek hiervoor nodig was. Onderzoek waarvoor
wetenschappers al eeuwenlang intensieve expeditiereizen maken, ook nu
nog. Dit jaar kampeerde het WNF met prins Willem Alexander in Groenland
en gaat astronaut Kuipers de ruimte in om experimenten uit te voeren.
En al in de 19e eeuw trokken bijvoorbeeld archeoloog Howard Carter en
bioloog Charles Darwin per zeilschip de wereld over om onze kennis te
verrijken.
De tentoonstelling 'Scheepskisten vol kennis' gaat over deze
avontuurlijke wetenschappers, met de expeditie van Elie van
Rijckevorsel naar Indië als grote voorbeeld. Bezoekers leren dat in de
19e eeuw de reismogelijkheden en de rol van de scheepvaart nogal
veranderde. Zo verschenen dankzij de Industriële Revolutie naast de
traditionele zeilschepen de eerste stoomschepen, waardoor onderzoekers
nog sneller en efficiënter konden reizen. Zo ook pionier Elie van
Rijckevorsel, die als een van de eerste wetenschappers per stoomschip
naar Indië vertrok om aardmagnetische observaties te doen.
Elie van Rijckevorsel (1845-1928)
Elie van Rijckevorsel trok in tropenoutfit met allerlei
meetinstrumenten en een karavaan aan dragers door de Indische Archipel
in bijvoorbeeld kleine houten volgestouwde prauwen en soms zelfs per
vlot. Uit de brieven aan zijn moeder in Nederland blijkt dat dit vaak
tijdrovend en inspannend was:
"Het dek is zoo zonnig en de ruimte beneden zoo klein, dat ik de drie
dagen die wij noodig gehad hebben om te reizen, liggende doorbracht.
Met al onze bagage hadden wij net ruimte om te liggen; van rechtop
staan of zitten was geen sprake"
Als een van de eerste wetenschappers daar riep Elie bovendien veel
reacties op bij de bevolking, die hem ook wel "inspekteur van de zon"
noemden. Van Rijckevorsel bleef uiteindelijk bijna vier jaar in Indië.
Het leverde hem, naast een schat aan etnografische voorwerpen,
scheepskisten vol kennis op. Deze onderzoeksresultaten werden gebruikt
door wetenschappers, zoals Buys Ballot, oprichter van het KNMI, en
zorgden ervoor dat wij vandaag de dag de weersvoorspelling kunnen
bekijken.
Deze tentoonstelling is te zien van 5 november 2011 t/m 5 februari
2012.
Naast het Maritiem Museum Rotterdam besteden Museum Boijmans van
Beuningen, Museum Rotterdam, het Natuurhistorisch Museum Rotterdam en
het Wereldmuseum dit najaar aandacht aan dr. Elie van Rijckevorsel.
*
Links:
http://www.maritiemmuseum.nl
Razende Robot Reporter