Naleving Drank- en Horecawet ver onder de maat
03 november 2011
Jongeren onder de zestien jaar kunnen eenvoudig alcohol kopen. Dat
blijkt uit een groot landelijk onderzoek naar de naleving van de
leeftijdsgrenzen bij de verkoop van alcoholhoudende dranken dat de
Universiteit Twente in opdracht van het Ministerie van VWS heeft
uitgevoerd. In het onderzoek deden veertien- en vijftienjarige
mysteryshoppers in totaal 1338 keer een poging alcoholhoudende dranken
te kopen in supermarkten, slijterijen, horeca, sportkantines en bij
thuisbezorgkanalen. Veruit het grootste gedeelte van de aankooppogingen
slaagde. Zo werd bijvoorbeeld de Drank- en Horecawet bij supermarkten
in slechts 30 procent van de gevallen nageleefd. Zelfs als wel naar een
identiteitsbewijs werd gevraagd, slaagde de aankoop in de helft van de
gevallen nog steeds.
Volgens artikel 20 van de Drank- en Horecawet is het verboden
alcoholhoudende dranken te verkopen aan jongeren waarvan niet is
vastgesteld dat zij tenminste zestien jaar oud zijn (voor sterke drank
geldt een leeftijdsgrens van achttien jaar). Onderzoekers van de
Universiteit Twente hebben in opdracht van het ministerie van VWS een
groot landelijk en representatief onderzoek uitgevoerd naar de naleving
van de leeftijdsgrenzen bij de verkoop van alcoholhoudende dranken. Ze
lieten in totaal 58 verschillende mysteryshoppers van veertien en
vijftien jaar oud, met een 'gemiddeld' uiterlijk, supermarkten,
slijterijen, horecagelegenheden en sportkantines bezoeken om te kijken
of ze daar zwakalcoholhoudende dranken (minder dan 15% alcohol) konden
kopen (bij slijterijen probeerden ze ook sterke drank aan te schaffen).
Verder bestelden de mysteryshoppers alcohol via diverse
thuisbezorgservices.
Slechte naleving
Uit het onderzoek komt naar voren dat de naleving van artikel 20 van de
Drank- en Horecawet erg slecht is bij supermarkten, slijterijen,
horeca, sportkantines en thuisbezorgkanalen. Bij supermarkten slaagde
bijvoorbeeld 70 procent van de aankooppogingen. Bij de
thuisbezorgservices (zoals de boodschappenbezorgservice van een
supermarkt, bierkoeriers en diverse thuisbezorgrestaurants) slaagden
zelfs alle aankooppogingen. In onderstaande tabel staat per type
verkooppunt hoe de naleving verliep. Opvallend is ook dat er in veel
gevallen wel naar een ID-bewijs werd gevraagd, maar dat de jongeren
toch gewoon alcohol konden kopen. Dit terwijl de verkoper op het
ID-bewijs eenvoudig kon zien dat de klant te jong was.
tabel
UT-onderzoeker dr. Joris van Hoof en zijn vakgroep voeren al vijf jaar
onderzoek uit naar de verkrijgbaarheid van alcohol door minderjarigen.
Inmiddels heeft de vakgroep meer dan 6000 aankooppogingen van alcohol
laten doen door minderjarige mysteryshoppers. Het onderzoek dat ze in
opdracht van VWS hebben uitgevoerd is het eerste grote landelijke
representatieve onderzoek naar de naleving. Van Hoof: "Deze resultaten
bevestigen de resultaten van tientallen eerdere regionale onderzoeken:
het is nog steeds slecht gesteld met de naleving van de wettelijke
leeftijdsgrenzen in Nederland."
Uit eerder onderzoek van Van Hoof kwam al naar voren dat de commerciële
beschikbaarheid van alcohol voor jongeren erg hoog is. Ondanks
wetgeving en jarenlange inspanningen vanuit de industrie blijkt het
kopen van alcohol nauwelijks moeilijker dan het kopen van frisdrank.
Gemiddeld kostte het jongeren minder dan twaalf minuten (inclusief
reistijd) om alcohol aan te schaffen.
Universiteit Twente