Nederlands Jeugdinstituut

Beroepskrachten onvoldoende voorbereid op samengesteld gezin

8 november 2011

Dossier Samengesteld gezin bundelt benodigde kennis

Bijna een op de tien gezinnen in Nederland is een stiefgezin. In ongeveer een derde van de stiefgezinnen, krijgen de ouders gezamenlijk kinderen. Het leven in een samengesteld gezin is complex. Kinderen moeten wennen aan het nieuwe gezin en aan de stiefouder. Omgekeerd moet de stiefouder een band opbouwen met de kinderen. Van beroepskrachten vraagt het specifieke kennis en kunde om met deze gezinnen te werken. Om hen te ondersteunen, lanceerde Kees Bakker, voorzitter Raad van Bestuur van het Nederlands Jeugdinstituut, vandaag het digitale dossier Samengesteld gezin tijdens het congres Samengesteld gezin: anders dan gewoon.

Veel variatie

De variatie stiefgezinnen is enorm: 84% van de stiefgezinnen is een stiefvadergezin, waarin de kinderen bij hun eigen moeder leven. 13% is een stiefmoedergezin, waarin de kinderen bij hun eigen vader leven en 3% is een samengesteld gezin, waarin zowel kinderen van de vader als van de moeder leven. Kinderen uit stiefmoedergezinnen lijken iets meer problemen te vertonen dan kinderen uit stiefvadergezinnen. De sfeer in stiefgezinnen kan iets meer gespannen en iets minder ondersteunend zijn dan in de oorspronkelijke tweeoudergezinnen.

Commitment tussen partners

De basis voor een stabiel stiefgezin is het commitment tussen beide partners. Men moet een hechte band hebben en er helemaal voor gaan. Dit kost tijd en vraagt voortdurend aandacht. In een tweede huwelijk moeten beide partners besluiten dit commitment aan te gaan. Dit blijkt ook uit onderzoek: de beste tweede huwelijken komen geruime tijd na de kennismaking tot stand. Uit onderzoek blijkt overigens wel dat 50% van de stiefgezinnen weer uit elkaar gaat.

Problemen voorkomen

Een stiefgezin kent specifieke kenmerken, valkuilen en uitdagingen. Als een nieuw gezin hiervan op de hoogte is, kunnen veel problemen voorkomen worden. Het geven van voorlichting en informatie voordat een nieuw gezin wordt gevormd, verdient aanbeveling. Uit de praktijk van de Stichting Stiefgezinnen Nederland blijkt dat er in gezinnen gemiddeld na 2 à 3 jaar behoefte is aan directe ondersteuning. Ouders hebben diverse vragen over bijvoorbeeld opvoedkundige meningsverschillen, communicatie met kinderen en/of partner, financiële aspecten en het omgaan met ex-partners en andere familieleden. Hier ligt een belangrijke taak voor beroepskrachten. Om ouders adequaat te begeleiden, moeten zij kennis hebben over wat de probleemgebieden kunnen zijn en geïnformeerd zijn over de specifieke gezinssituatie waarin kinderen opgroeien. Het dossier Samengesteld gezin helpt hen daarbij. Het dossier is kosteloos te raadplegen via www.nji.nl/samengesteldgezin.

Gezinswijzer

Het dossier Samengesteld gezin is onderdeel van de Gezinswijzer. De Gezinswijzer bundelt digitaal kennis over gezinnen, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. De inhoud richt zich op professionals die voor gezinnen werken en op beleidsmakers. De Gezinswijzer biedt een beschrijving van `het gezinsleven'. Ook maakt het professionals attent op interventies, instrumenten, richtlijnen en onderzoek. Bekijk de Gezinswijzer op www.gezinswijzer.nl.