Raad voor de Rechtspraak
Meet the judge in `s-Hertogenbosch
"s-Hertogenbosch , 9-11-2011
`Als rechter moet je van mensen houden'
Veertig medewerkers van Bureau Slachtofferhulp spraken woensdag 9
november in 's-Hertogenbosch in het kader van Meet the judge met enkele
strafrechters. Dat leverde kritische vragen en openhartige antwoorden
op. En rechters namen dankbaar enkele tips in ontvangst.
`Heeft u wel eens spijt van een uitspraak?' `Hoeveel uur leeswerk zit
er in een gemiddelde strafzaak?' en: `Wat doet u in uw vrije tijd?'
Deze en tal van andere vragen kregen Bossche strafrechters en
raadsheren voorgelegd in het bedrijfsrestaurant, waar ze aan even zo
veel tafeltjes door de medewerkers van Bureau Slachtofferhulp werden
bestookt met allerlei kwesties. Die hadden de kans gegrepen om
eindelijk eens `gewoon' met een rechter te praten over zijn werk en wat
daar allemaal bij komt kijken.
Rol slachtoffer
De bezoekers hadden zich goed voorbereid en sommigen hadden van te
voren lange vragenlijsten ingeleverd. Die gingen veelal over de rol van
slachtoffers in het strafproces. Een rol waarover de nodige onvrede
bestaat, getuige hun vragen: het is onduidelijk wanneer het slachtoffer
precies mag praten en soms is zijn kans al voorbij voordat hij er erg
in heeft. En: rechters doen volgens de medewerkers van Bureau
Slachtofferhulp te weinig met de vorderingen van de benadeelde partij.
En ook vinden ze dat de straffen best hoger mogen zijn.
Tips
De rechters hoorde de kritiek aan, en vertelden hún kant van het
verhaal - wat begripvol werd aangehoord. Daarbij kregen ze ook nog eens
tips aangereikt. `Als u een schriftelijke slachtofferverklaring maar
deels voorleest', zei een bezoeker, `dan kan ik daar inkomen. Soms zijn
ze ook erg lang. Maar vertel er dan ook bij dat u het wel helemaal
heeft gelezen.' De strafrechter: `Dat vind ik een hele goeie. Ik zal
dat in het vervolg ook doen.' Een andere rechter werd op het hart
gedrukt slachtoffers in de zaal niet te negeren. `Het is maar iets heel
kleins, maar laat merken dat u het slachtoffer ziet. Dat betekent
zoveel voor hem.'
Heftige moordzaak
Een vaak terugkomend thema was of strafrechters hun zaken `mee naar
huis nemen'. Een (vrouwelijke) raadsheer antwoordde bewogen: `Ik deed
eens een heftige moordzaak. Een man had zijn vrouw vermoord, nadat ze
twee jaar met elkaar waren getrouwd. Als rechters gingen we naar het
plaats delict en ik ontdekte dat het heel gewone mensen waren. Het
hadden mijn vrienden kunnen zijn. Maanden later was ik thuis eens aan
het strijken, de kerstboom stond op, de kinderen speelde lekker in de
kamer. Toen barstte ik plotseling in tranen uit. De scheidslijn tussen
ons gezinsgeluk en het drama dat tot de moord heeft geleid is vaak maar
flinterdun.' Wat houdt u dan op de been, na zo'n ervaring, wilde een
bezoeker weten. `Je kunt dit vak alleen doen als je van mensen houdt',
antwoordde de raadsheer. `De dader is veroordeeld en hij verdient ook
straf. Maar je weet ook dat je de familie zo vooruit helpt. En daar
gaat het óók om.'