CIDI - Centrum Informatie en Documentatie Israël

Kristallnacht herdenking in Portugese Synagoge

do 10-11-2011

500 mensen verzamelden zich woensdag 9 november in de Portugese synagoge in Amsterdam, om de Kristallnacht te herdenken. Burgemeester Eberhard van der Laan was een van de sprekers en mevrouw Ushi Rubinstein vertelde over haar herinneringen aan de Kristallnacht, die zij als zeventienjarig meisje meemaakte in Berlijn. Daarna liep men naar de Hollandse Schouwburg, waar een kranslegging plaatsvond.

Op 9 november, 1938, nu 73 jaar geleden begon de grootste pogrom uit de geschiedenis; een voorbode van de tragedie die zich in de jaren erna zou ontvouwen. Zoals burgemeester Van der Laan zei: "De opendraaiende deur naar de Holocaust werd niet meer toegesloten."

Honderden synagoges en winkels en bedrijven van Joden werden die nacht in nazi-Duitsland verwoest, tientallen Joden werden vermoord en 30.000 werden gedeporteerd naar concentratiekampen. De koude cijfers zeggen echter weinig over het leed dat erachter schuil gaat. Willem Koster, de voorzitter van het Centraal Joods Overleg: "Door alleen maar naar de aantallen te kijken ontneem je jezelf het zicht op wat het echt voor mensen betekend heeft."

Na Willem Koster kreeg mevrouw Rubinstein (89) het woord. Zij was getuige-slachtoffer van de Kristallnacht in Berlijn. Esther Voet, hoofdredacteur van het NIW en vanaf januari adjunct-directeur van CIDI, vroeg haar of zij een motto heeft. Mevrouw Rubinstein: "Wees niet bang."

Burgemeester Van der Laan, die na mevrouw Rubinstein sprak, riep Nederland Bekend Kleur op om zich volgend jaar aan te sluiten bij de herdenking van het CJO.

Na de bijeenkomst in de synagoge liepen de aanwezigen in een stoet naar de Hollandse Schouwburg, waar een kranslegging plaatsvond. Burgemeester Van der Laan en Wethouder Andrée van Es legden samen een krans namens de gemeente Amsterdam. Ronny Naftaniel en Willem Koster legden een krans namens het CJO en de Israelische ambassadeur Haim Divon en zijn vrouw legden een krans namens de staat Israel. Ook enkele deelraden legden kransen. Kinderen met fakkels lichtten dit deel van de bijeenkomst bij.

De avond werd afgesloten met een korte toespraak van Eyal van der Hart, kleinzoon van Ushi Rubinstein en haar man Max. Eigenlijk had zijn zuster de toespraak moeten houden, vertelde hij, maar zij was op dat moment aan het bevallen van haar dochter. "Mijn nichtje zal de geschiedenis van mijn grootouders, op wie ik trots ben, óók met zich meenemen. Ik zie haar als een symbool dat het Joodse volk, ondanks alle vervolgingen, leeft." Het meisje, Selah Ushi Hartong, werd op 9 november om elf uur geboren: 73 jaar eerder bereikte de Kristallnacht op hetzelfde tijdstip zijn verwoestend hoogtepunt.

Klik hier voor de volledige toespraak van Willem Koster. Zie het origineel