Nederlandse Vereniging van Journalisten

Beleidsnota Pensioen

woensdag 9 november 2011 | Collectief en solidair gedragen pensioenregelingen brengen een evenwicht tussen de lusten en lasten van jong en oud. Dit is daarom een van de uitgangspunten die de NVJ naar voren brengt in haar Kadernota Pensioen.

In september stemde NVJ als een van de zeventien FNV-bonden voor het Pensioenakkoord, wetende dat er nog veel losse eindjes waren. In een in die periode gehouden bijeenkomst met NVJ-leden werd aangedrongen op aandacht voor ouderenparticipatie, zzp'ers en jongeren. Inmiddels heeft de NVJ een Kadernota Pensioen uitgebracht, dat voorzitter Huub Elzerman tijdens de najaarsvergadering van de Verenigingsraad op 9 november presenteerde.

Nederland heeft een pensioenstelsel dat tot een van de beste van de wereld mag worden gerekend. `Terecht wordt de mix van een stevige minimumvoorziening voor alle 65-plussers en een arbeidsvoorwaardelijk geregeld aanvullend pensioen op kapitaaldekkingbasis met daarnaast mogelijke individuele regelingen als een evenwichtig en robuust stelsel gezien, solidair en duurzaam' aldus Huub Elzerman. `Alle reden om dit stelsel vast te houden.'

Om dit stelsel ook in de verre toekomst tot het beste van de wereld te laten behoren, moet het stelsel worden verbeterd en aangepast aan de maatschappelijke ontwikkelingen. In de periode tot 2035 krijgen we te maken met een vergrijzing en rijping van pensioenfondsen. De vergrijzing leidt tot bijna een verdubbeling van het aantal 65-plussers. Op de langere termijn zal het onvermijdelijk zijn dat de AOW-leeftijd pas moet houden met de stijgende levensverwachting. De witte vlekken in pensioenland moeten worden bestreden, dat wil zeggen dat alle werknemers onder een pensioenregeling moeten vallen. Voor zzp'ers en freelancers moeten betere pensioenregelingen bereikbaar worden tegen aanvaardbare premies.

De NVJ zal zich in collectieve arbeidsovereenkomsten sterk maken voor het afschaffen van het automatische ontslag bij het bereiken van de pensioenleeftijd. Voor wat betreft aanvullende pensioenregelingen moet het fiscale kader van het aanvullende pensioen zo maximaal mogelijk worden benut. Een goed aanvullend pensioen betekent ook recht op een nabestaandenpensioen; het voortzetten van pensioenopbouw bij arbeidsongeschiktheid en werkloosheid; en komen tot goede afspraken voor periodes van verlof om gaten in de pensioenopbouw te voorkomen.

De NVJ is voorstander van een defined benefitsysteem (DB) waarin de pensioenuitkomst is omschreven. In pensioenfondsen waarin de NVJ is vertegenwoordigd zal niet meegewerkt worden aan een defined contributionsysteem (DC) waarbij de inleg vastligt, maar de uitkomst onzeker is. Een DB-systeem met onvoorwaardelijke indexatie is echter onbetaalbaar. Daarom zal gewerkt moeten worden met voorwaardelijke indexatiesystematieken. Het beoogde pensioenresultaat inclusief indexatie is hierdoor steeds meer afhankelijk geworden van de vraag of het beoogde rendement wordt behaald.

Een goed pensioen betekent ook een geïndexeerd pensioen op basis van de loonontwikkeling. In tijden van normale rendementen moet op de lange termijn een hoge mate van volledige indexatie (kunnen) worden gewaarborgd. De indexatie bepaalt zo'n 50 procent van de pensioenkwaliteit. Een probleem is echter dat de indexatie in veel fondsen op dit moment onvoldoende is doordat de dekkingsgraden niet op het vereiste niveau zijn. Goed pensioen heeft zijn prijs. Dit betekent dat zolang de dekkingsgraden niet het vereiste niveau hebben, er voor de NVJ zeker geen reden is om de premies te gaan verlagen. Om indexatie veilig te stellen, is het noodzakelijk om de reële dekkingsgraad te verhogen tot boven de 100 procent. Vervolgens kan de premie worden gestabiliseerd op een niveau waarbij volledig wordt geïndexeerd en indexatiebeperkingen uit het verleden ongedaan kunnen worden gemaakt.

In collectieve pensioenregelingen worden verschillende vormen van solidariteit georganiseerd: tussen generaties, tussen mannen en vrouwen, tussen gezonde en zieke werknemers met en zonder (jonge) kinderen, tussen degenen met jongere en oudere partners. In collectieve regelingen kunnen risico's gezamenlijk worden gedragen en verevend, zodat risicoselectie en uitsluiting worden vermeden. De NVJ vindt het bovendien belangrijk om te investeren in modernisering van de arbeidsmarktpositie van ouderen met een flexibel vroeg pensioen, andere inzet van seniorendagen en een levensloopregeling, leeftijdsbewust loopbaanbeleid en flexibiliteit van de arbeidsduur.

De NVJ vindt dat fondsen hun deelnemers veel beter moeten voorlichten. Deelnemers verlangen informatie over het premiebeleid, meer duidelijkheid over het ambitieniveau van de voorwaardelijke indexatie en het gevoerde beleggingsbeleid. Het is daarom van belang dat fondsen hun deelnemers uitleggen waar ze recht op hebben, waar ze op mogen rekenen en waarover mogelijke onzekerheden bestaan. De pensioenwet kent aangescherpte en uitgebreide communicatievoorschriften. De wetgever kan minimumeisen stellen, maar goede deelnemersgerichte communicatie is moeilijk wettelijk af te dwingen. Het is noodzakelijk dat fondsen deelnemers een integraal inzicht geven in hun rechten bij pensioen dat ook online beschikbaar wordt gesteld. Werknemers en gepensioneerden dienen minimaal elk jaar een duidelijk overzicht te ontvangen met de belangrijkste pensioengegevens.