14 november 2011
Zevende KNAW Dispuutsavond
Locatie: KNAW, Kloveniersburgwal 29, 1011 JV Amsterdam. Tijd: 18.00 uur
- 21.30 uur
Wanneer vervalt het nut van kennis? Uit welke bronnen kan publiek
leiderschap putten, als het wil motiveren niet tegen anderen, maar mét
anderen tot resultaten te komen? Filosofische verwondering over
oneindigheid en hoe staat het met de wetenschap als beroep? Vier
prachtige onderwerpen door zeer gewaardeerde leden staan centraal
tijdens de zevende dispuutsavond.
De disputen vinden plaats in de stijlkamers van het Trippenhuis,
Kloveniersburgwal 29 te Amsterdam. Tijdens de avond zal een warme
maaltijd geserveerd worden en na afloop staat de port en stilton voor u
klaar in de fellows room. U bent van harte uitgenodigd om deel te
nemen.
Deelname
Elk dispuut biedt plaats aan maximaal 12 deelnemers - deelname op
volgorde van aanmelding. De dispuutsavond is een besloten bijeenkomst.
Dispuut 1
Legitimiteit en effectiviteit van publiek leiderschap
Inleidingen door Ernst Hirsch Ballin en André Knottnerus
Ernst Hirsch Ballin Hirsch Ballin
Maximale aandacht en minimale verantwoordelijkheid zijn verzekerd als
politici de leiding nemen in de strijd tegen andere politici. Uit welke
bronnen kan publiek leiderschap putten, als het wil motiveren niet
tegen anderen, maar mét anderen tot resultaten te komen? Kan ook op die
manier politiek worden bedreven of is het streven naar gezamenlijke
overtuigingen daarmee in strijd?
Knottnerus André Knottnerus
Wat bepaalt de legitimiteit en effectiviteit van publiek leiderschap?
Gaat het om electoraal of maatschappelijk draagvlak, deskundigheid,
vertrouwen, afrekenbare performance, een aansprekende visie of vooral
een sterke presentatie? En in hoeverre is publiek leiderschap eigenlijk
maakbaar? Een belangrijke vraag is ook of er daadwerkelijk sprake is
van een kloof tussen burgers en het publiek leiderschap en wat we
daaraan dan kunnen doen. Hebben we in in dat verband wel voldoende oog
voor 'local leaders' in probleemwijken, en worden er naar hen toe
voldoende bruggen geslagen? Is er anno nu behoefte aan een intensiever
publiek debat over leiderschap en de manier waarop dat wordt ingevuld?
Dispuut 2
Oneindigheid
Inleiding door Jan Willem Klop, voorbereid in samenwerking met Albert
Visser
Klop Jan Willem Klop
Het oneindige gaat het verstand te boven. Maar zoals de pareloester de
zandkorrel tot een parel herschept, zo heeft dit schurende begrip in
verschillende disciplines tot parels geleid. In wiskunde en logica
staat deze parel bekend als het paradijs van Cantor, voorvoeld maar nog
niet betreden door Galilei en Bolzano. Oneindigheid is voor de
wiskundige logicus (en ook de theoretisch informaticus) een vertrouwd
en onmisbaar begrip, paradijselijk, alhoewel minder overweldigend dan
in het visioen van Borges:
Ik zag de Aleph, vanuit alle gezichtspunten, ik zag in de Aleph de
aarde, en in de aarde weer de Aleph en in de Aleph de aarde, ik zag
mijn gezicht en mijn ingewanden, ik zag jouw gezicht, ik voelde een
duizeling en huilde, omdat mijn ogen dat geheime, slechts bij gissing
bestaande voorwerp hadden gezien, waarvan de naam wederrechtelijk door
de mensen gebruikt wordt, maar dat geen mens heeft aanschouwd: het
onvoorstelbare heelal.
J.L. Borges, De Aleph.
Dispuut 3
Wetenschap als beroep nu, (bijna)100 jaar na Weber
Inleidingen door Holger Gzella en Sasha Lubotsky
Holger Gzella
Voor Max Weber was wetenschap geen beroep maar een roeping, maar
sindsdien zijn de institutionele kaders van wetenschap sterk veranderd.
Is wetenschap als levensvorm per definitie tijdsgebonden - soms monnik,
soms mandarijn, soms manager - of blijft er een onaantastbare kern, een
onweerstaanbare drang naar kennis die alle generaties van
wetenschappers door de eeuwen heen verbindt?
Dispuut 4
Verval van wetenschappelijke kennis
Inleidingen door Marie-José Goumans en Jelle Koopmans
Marie-José Goumans
Eerstejaars studenten wordt verteld dat de halfwaardetijd van
biologische kennis vijf jaar is. Bestond 'Junk DNA' eerst uit nutteloze
basenparen in ons genoom, nu lijkt het zeer belangrijke informatie te
bevatten voor het sturen van processen. Als de snelheid van de
wetenschap je inhaalt voor je afstudeert, wat is dan het nut van al die
kennis?
Jelle Koopmans
Verkeersborden worden geplaatst als ze nodig zijn, maar zelden
verwijderd als ze hun functie verloren hebben. Voor kennis geldt iets
soortgelijks, dat echter voor de verschillende wetenschapsgebieden op
een heel andere manier uit lijkt te werken: daarom bespreken we hier de
vraag wanneer en waarom wetenschappelijke kennis onnodig wordt - en hoe
we met die fossilisatie moeten omgaan.
Contactpersoon
Annelies ten Have
Tel. 020 551 0746
E-mail: knawgenootschap@bureau.knaw.nl
Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen