Gemeente Den Haag
De dood centraal in Couperusmuseum
Hoe schreef Louis Couperus in zijn romans over de dood en het sterven?
Een nieuwe tentoonstelling in het Louis Couperus Museum laat zien welke
rol de dood rond 1900 speelde in de kunst.
Foto van het grafmonument voor Louis Couperus op begraafplaats Oud Eik
en Duinen, Den Haag. Foto: mevrouw Starke-Milkó
Dood, moord en zelfmoord komen in veel boeken van Louis Couperus voor.
Couperus' debuutroman Eline Vere eindigt met de onopzettelijke
zelfmoord van de heldin, het boek Noodlot zelfs met een dubbele
zelfmoord. Ook in andere romans als De boeken der kleine zielen en Van
oude mensen, de dingen, die voorbij gaan... speelt de dood een grote
rol.
Romantische crematies
Louis Couperus zelf liet zich na zijn dood cremeren. In de 19e eeuw
kwam cremeren in plaats van het christelijke begraven steeds vaker
voor. Een van de redenen was hygiëne. Begraafplaatsen zouden vol
smetstoffen zitten, miasma's genoemd. Daarnaast had het verbranden van
lijken soms een romantisch tintje. Zo werd de verdronken dichter
Shelley werd in 1842 op het Italiaanse strand gecremeerd.
Pompeii
Voor Couperus speelde misschien ook mee dat de Romeinen hun doden
verbrandden. In zijn tijd werd veel opgegraven in Pompeii en daarbij
kwamen Romeinse columbaria boven, ondergrondse kamers met nissen voor
asurnen. De as van Louis Couperus is begraven op het kerkhof Oud Eik en
Duinen; zijn grafmonument heeft de vorm van een afgebroken Romeinse
zuil.
De tentoonstelling in het Louis Couperus Museum geeft een beeld van de
kijk op de dood rond 1900 in literatuur, kunst en cultuur. Daarbij zijn
schilderijen, prenten en illustraties te zien uit onder andere het
Haags Gemeentearchief en het Haags Historisch Museum, voorwerpen uit
uitvaartmuseum 'Tot zover' en rouwkleding uit het kostuumatelier van
het Nationale Toneel.
* `Van lugubere miasma's tot "omkomen in PRACHT". Beelden van dood en
sterven bij Louis Couperus.' Tot en met 27 mei 2012 in het Louis
Couperus Museum, Javastraat 17, Den Haag. De tentoonstelling is in
stilte geopend.