UMC Utrecht


Stemmen ontstaan door herinneringen

Bij het horen van stemmen zijn taalgebieden in de hersenen actief. Maar deze gebieden raken mogelijk pas geprikkeld door een herinnering. Dat concludeert neurowetenschapper Kelly Diederen van het UMC Utrecht in haar proefschrift.

Diederen onderzocht via fMRI-scans vijftien personen die stemmen horen. Proefpersonen drukten op een knop als ze tijdens het scannen stemmen hoorden. Diederen kon zo de hersenactiviteit voor en tijdens het optreden van de hallucinaties bekijken. Het blijkt dat voornamelijk taalgebieden in de rechter hersenhelft actief zijn tijdens het horen van stemmen.

Maar dat is niet alles. Verrassend genoeg treedt enkele seconden vóór de hallucinatie juist een verandering op in een heel ander hersengebied in de linker hersenhelft. De zogenaamde `parahippocampale gyrus' is een hersengebied dat betrokken is bij herinneringen en geheugen. Diederens resultaten suggereren dat de stemmen ontstaan doordat een spontane herinnering de taalgebieden activeert.

"Deze resultaten sluiten goed aan bij de ervaringen van mensen die stemmen horen", vertelt Diederen. "Mensen horen vaak dezelfde dingen van de stemmen in hun hoofd, het gaat ook vaak over dezelfde thema's. Bovendien ontstaat het horen van stemmen vaak na een trauma. Dat wijst allemaal op de rol van herinneringen."

Diederens resultaten helpen het ontstaan van stemmen te verklaren, maar bieden niet direct zicht op een nieuwe behandeling ervan. Een veelbelovende aanpak is het uitschakelen van taalgebieden met sterke magneetvelden (`transcraniële magnetische stimulatie'). De resultaten daarvan zijn echter wisselend. Verder ligt het hersengebied dat betrokken is bij herinneringen te diep in de hersenen om transcraniële magnetische stimulatie beïnvloed te worden.

Zeventig procent van de patiënten met schizofrenie hoort stemmen. Deze stemmen zijn vaak negatief en maken patiënten angstig. Behandeling met antipsychotica in een kwart van de gevallen tegen de stemmen. Maar een effectieve behandeling tegen het horen van stemmen ontbreekt. Overigens horen sommige mensen ook stemmen terwijl ze gezond zijn

Kelly Diederen promoveert op 14 november aan het UMC Utrecht. woensdag 9 november 2011