15-11-2011
Monumentaal werk voltooid: de Romeinse fundamenten van het recht vertaald
Het Romeinse recht, vastgelegd in het Corpus Iuris Civilis, heeft in Europa gedurende ruim vijfhonderd jaar de ontwikkeling van het recht bepaald. Dat maakte deze wettekst de belangrijkste historische impuls achter de rechtseenheid op het Europese continent. Het moeilijk toegankelijke juridische Latijn is nu vertaald in het Nederlands. Op 15 november neemt minister Opstelten van Veiligheid en Justitie de laatste delen van de twaalfdelige reeks in ontvangst.
Na de Bijbel heeft geen enkel boek een zo sterke vormende invloed gehad op recht en samenleving als het Corpus Iuris Civilis, de wetgeving die dankzij de Oost-Romeinse keizer Justinianus tussen 533-576 in tekst werd vastgelegd. Gedurende honderden jaren, tot in de negentiende eeuw, heeft deze codificatie in Europa haar invloed doen gelden op diverse deelgebieden van het recht: op de rechtspraak, op de wetenschapsbeoefening, op de vorming van bestuursnormen en tot slot op de structuur en inhoud van de civielrechtelijke wetgeving die in de 18e en 19e eeuw in diverse Europese landen tot stand kwam. Ook het Nederlands Burgerlijk Wetboek is op het Corpus Iuris Civilis geënt.
Het vertalen van deze oude wetteksten uit het Latijn en het Grieks was een van de grootste rechtswetenschappelijke projecten in de afgelopen decennia. De drijvende kracht als hoofdredacteur en co-vertaler was prof. mr J.E. Spruit, emeritus hoogleraar aan de Universiteit Utrecht. Met collega's uit Nederland en België werkte hij bijna 25 jaar aan de monumentale reeks.
Professor Spruit: "Het Corpus Iuris heeft een enorme invloed gehad op de vorming
het westerse rechtsdenken. De systematiek en de begrippen die het huidige privaatrecht gebruikt, maar ook veel algemene begrippen uit het strafrecht en het staatsrecht -- ze zijn allemaal rechtstreeks afkomstig uit het Romeinse recht. Het is belangrijk om die bron open te houden voor juristen."
Met de vertaling van het Corpus Iuris Civilis hebben de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) en de Universiteit Utrecht willen bijdragen aan een beter begrip van de historische ontwikkeling van het recht in Europa en willen zij voorkomen dat de belangrijkste bron van - onder meer - het Nederlandse en Belgische rechht in de vergetelheid raakt.
De twaalf delen van het Corpus Iuris Civilis worden uitgegeven door Amsterdam University Press in een kolommeneditie met de Latijnse en Nederlandse (en deels ook Griekse) tekst naast elkaar. De serie is interessant voor juristen, historici, classici, theologen en voor alle anderen die zich betrokken voelen bij de geschiedenis van de klassieke oudheid, de antieke grondslagen van ons recht en de historische achtergrond van de Europese cultuur en samenleving. Voor meer informatie: Romeinsrecht.nl
Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen