Rijksoverheid
15 november 2011
Beantwoording vragen over fasedraaiing bij hoogspanningsverbindingen
Geachte voorzitter,
Bijgaand stuur ik u de antwoorden op de vragen van het lid Jansen (SP) over het
beperken van magnetische velden rond bestaande hoogspanningstracés
(ingezonden 23 september 2011).
1
Heeft u kennis genomen van het artikel "Kema: minder magnetische straling door
stoelendans in stroomnet"1 en kloppen de beschreven feiten?
Antwoord
Ja, ik heb kennis genomen van het artikel. In het KEMA-rapport wordt verslag
gedaan van diverse metingen voor en na fasedraaiing, ook wel aangeduid als het
optimaliseren van de klokgetallen. Ik heb geen aanleiding te veronderstellen dat
de beschreven feiten in het rapport onjuist zouden zijn.
2
Is de door Stedin bij Veenendaal beproefde techniek breder inzetbaar? Voor welk
deel van het hoogspanningsnet?
Antwoord
Het is een bekende techniek, die ook aan de orde kwam bij de vaststelling van het
in 2005 door het toenmalige Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening
en Milieubeheer uitgebrachte beleidsadvies inzake de blootstelling aan
magnetische velden. Vanaf die tijd wordt aan provincies, gemeenten en
netbeheerders geadviseerd om bij de vaststelling van streek- en
bestemmingsplannen, dan wel bij wijziging in bestaande plannen of van
bestaande hoogspanningslijnen, zoveel als redelijkerwijs mogelijk is te vermijden
dat nieuwe situaties ontstaan waarbij kinderen langdurig verblijven in het gebied
rond bovengrondse hoogspanningslijnen waarbinnen het jaargemiddelde
magneetveld hoger is dan 0,4 microtesla. Aan dit advies is zorgvuldig onderzoek
voorafgegaan, o.a. ook naar mogelijke maatregelen om magneetveldzones van
bovengrondse hoogspanningslijnen te versmallen. In rapporten van KEMA en
RIVM1 zijn verschillende opties vastgelegd, waaronder ook fasedraaiing. Na
fasedraaiing compenseren de door de hoogspanningslijn opgewekte
magneetvelden elkaar maximaal. Deze techniek vergt afhankelijk van de
netsituatie meer of minder aanpassingen, maar is in beginsel voor alle
bovengrondse hoogspanningslijnen in Nederland toepasbaar; voor een deel van
het net heeft optimalisatie al plaatsgevonden.
3
Wat zijn de kosten om fasedraaiing bij bestaande tracés te implementeren?
Antwoord
In deel 4 van de hierboven genoemde KEMA- en RIVM-rapporten zijn kengetallen
aangegeven voor de kosten die gemoeid zijn met fasedraaiing. Deze bedragen
per lijnstuk (mast tot mast): voor 380 kV 1 miljoen euro; voor 220 kV 0,9 miljoen
euro, voor 150 kV 0,8 miljoen euro; voor 110 kV 0,7 miljoen euro, voor
combilijnen 1,3 miljoen euro en voor 50 kV 0,33 miljoen euro.
4
Onderschrijft u dat deze techniek interessant kan zijn om de belasting door
elektromagnetische velden tegen beperkte kosten aanzienlijk te reduceren? Zo ja,
bent u bereid om met de netbeheerders te overleggen over een effectieve aanpak
en de Kamer te berichten over de conclusies van dit overleg?
Antwoord
Ik zie op dit moment geen reden om de techniek van fasedraaiing toe te passen
en dit netbeheerders voor te schrijven. Zoals ik ook heb aangegeven in mijn brief
van 8 juni 2011 inzake uitkoop en verkabeling, die van de zijde van de Kamer
wordt gesteund, is er geen sprake van veiligheids- en gezondheidsaspecten die
het wonen in de nabijheid van hoogspanningslijnen zouden beperken. Wel heb ik
in die brief aangegeven dat de ervaring leert dat mensen niet graag in de buurt
van een hoogspanningsverbinding wonen, en dat ik voor mensen die erg dichtbij
een hoogspanningsverbinding wonen en dit ervaren als een grote vermindering
van het woongenot een oplossing zal verkennen. Aan het eind van dit jaar zal ik
uw Kamer hier nader over informeren.
(w.g.) drs. M.J.M. Verhagen
Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie
1 In deel 2 van het rapport 'Kostenanalyse van de technische maatregelen ter beperking van magnetische velden
nabij bovengrondse hoogspanningslijnen (vooronderzoek), genaamd Uitgangspunten voor magnetische
veldberekeningen en inventarisatie van beperkende maatregelen.