Rijksoverheid
Toespraak ICT-Deltacongres
Toespraak | 16-11-2011
Toespraak minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, Maxime
Verhagen, ICT Delta,
16 november 2011
Dames en heren,
Het zijn uitdagende tijden. In Europa moeten we de overheidsfinanciën
en de economieën van de Zuid-Europese landen en Ierland weer op de
rails zien te krijgen. Het economisch zwaartepunt in de wereld
verschuift naar Azië. En er zijn grote maatschappelijke vraagstukken.
Zoals de wereldvoedselproblematiek, toenemende grondstoffenschaarste,
klimaatverandering en vergrijzing.
Eén ding is zeker: om deze uitdagingen het hoofd te bieden, hebben we
vernieuwende en innovatieve producten en diensten nodig. Zij vormen de
sleutel om efficiënter te kunnen produceren. Om concurrerend te blijven
op de wereldmarkt. En om antwoorden te vinden op de maatschappelijke
vraagstukken die ik net noemde.
Nu hebben we in Nederland uitstekend onderwijs. En we hebben een schat
aan hoogwaardige kennis. Maar het lukt ons onvoldoende om die kennis om
te zetten in vernieuwende producten en diensten; om van kennis naar
kunde naar kassa te gaan. Daarnaast investeren Nederlandse bedrijven te
weinig in onderzoek naar nieuwe producten. Het Europees gemiddelde van
private investeringen in R&D bedraagt 1,3 procent van het BBP. In
Nederland blijft de teller staan op een povere 0,8 procent. Voor
private ICT R&D staat de teller op 0,11 procent, zo'n EUR570 miljoen.
Het zou mooi zijn als ook dat bedrag omhoog ging.
Dit kabinet zet in op het omzetten van R&D - kennis dus - in kunde en
in kassa. En het wil de totale R&D - privaat en publiek - laten
stijgen tot 2,5 procent van het BBP in 2020. We stimuleren alle
ondernemers in Nederland om te investeren in vernieuwende producten,
diensten en processen. Dat doen we met risicokapitaal, met
innovatiekrediet en met fiscale instrumenten. En dat doen we ook met
het ICT-onderzoeksprogramma COMMIT.
COMMIT is een voorbeeld van mijn bedrijfslevenbeleid nieuwe stijl,
waarin ondernemers, onderzoekers en overheden samen achter het stuur
zitten. Want dat werkt veel beter dan politici en ambtenaren in Den
Haag die zich overal verantwoordelijk voor maken. Dat is funest voor
ondernemerschap en vernieuwingszin. In het oude beleid was er bovendien
een veelheid aan versnipperde subsidies. Dat willen we niet meer.
Minder overheid, minder subsidies en minder regels. Dát is waar dit
kabinet voor kiest. En dat is wat ook u, ondernemers, graag wilt.
Ondertussen zorgt Den Haag voor de juiste randvoorwaarden. Neem het
innovatiefonds MKB+, met een half miljard aan durfkapitaal. Daar kunnen
starters en snelle groeiers terecht voor krediet, zodat ze hun
briljante ideeën of plannen voor nieuwe producten kunnen uitvoeren.
Neem ook de WBSO, die we hebben uitgebreid voor alle kennisintensieve
ondernemingen. Met name ICT-bedrijven maken hier goed gebruik van. En
neem de externe link: Borgstelling MKB-kredieten, die we hebben
verhoogd tot EUR1 miljard.
Verder blijkt uit onderzoek dat Nederlandse MKB'ers slimmer gebruik
kunnen maken van internet. Ze kunnen bijvoorbeeld meer halen uit hun
website, uit sociale media en uit webwinkels. Daarom onderschrijf ik
het initiatief van Nederland Verdient Online, dat gaat kijken wat er
nodig is om MKB'ers slimmer gebruik te laten maken van alles wat
internet te bieden heeft.
En bovenop dit algemene ondernemerschapsbeleid maken we
Topsectorenbeleid. Onder meer voor de sector `High Tech Systemen en
Materialen', waarvan de ICT een belangrijk onderdeel is. Want de ICT is
cruciaal voor ons internationale concurrentievermogen. Cruciaal voor de
bijdrage van ons land aan oplossingen voor wereldwijde maatschappelijke
vraagstukken. En cruciaal voor onze infrastructuur, onze
energievoorziening, voor mobiliteit, zorg en landbouw.
Dames en heren,
In deze zaal zit een mix van ICT-onderzoekers, ICT-ondernemers en
overheden. Hier zit - met andere woorden - de Gouden Driehoek van de
ICT. Dit is dus een uitgelezen moment om uw sector extra wind in de
zeilen te geven. Zoals u die wind ook in de zeilen had tussen 1985 en
2005. Want in die periode was maar liefst 60 procent van onze
economische groei te danken aan ICT!
Het kabinet zal u binnen het innovatie- en het topsectorenbeleid
ondersteunen met maatregelen uit onze Digitale Implementatie-agenda.
Die agenda gaat over het slim inzetten van ICT en de stappen die we
moeten zetten. Als u morgen naar het Jaarcongres van ECP EPN gaat in
het Circus Theater, dan hoort u er alles over van Bertholt Leeftink, de
Directeur-Generaal Ondernemen en Innovatie van het ministerie van EL&I.
Ik loop nu met u even langs de belangrijkste 5 kabinetsmaatregelen voor
ICT en onderzoek.
Ten eerste gaan we bedrijven helpen om slimmer te werken met ICT. Met
het Ondernemingsdossier verminderen we de bureaucratische rompslomp. We
lanceren het Digitale Ondernemersplein, waar ondernemers terechtkunnen
voor al hun overheidszaken. En het programma `Cloud Computing' helpt
ondernemers veilig en grootschalig gebruik te maken van online-diensten
en software. ICT wordt op die manier efficiënter gebruikt. En zo kun je
dus ook geld besparen.
Wat betreft `Open Data': dat is voor mij de grondstof voor innovatie.
Met ` externe link: Apps voor Nederland' stimuleer ik de markt om
toepassingen te ontwikkelen die gebruikmaken van datasets van
overheden. Denk bijvoorbeeld aan Buienradar, gabaseerd op data van het
KNMI. Over dit soort apps heb ik nog een nieuwtje: ik stel EUR12
duizend aan prijzengeld beschikbaar voor Apps voor Nederland! Misschien
zegt u nu: `Dat is een bescheiden bedrag'. En dan zeg ik op mijn beurt:
meer is ook niet nodig. Want de mensen die hiermee bezig zijn, zijn
zeer gedreven. Het zijn deskundigen die vanuit een inhoudelijke
motivatie willen bijdragen.
Ten tweede: voor slimmer werken met voldoende kennis lanceer ik het
programma Digitale Vaardigheden Beroepsbevolking. Dat gaat de
Nederlandse kenniseconomie meer e-skills bijbrengen. Het is essentieel
dat Nederland ook voldoende ICT toptalent voortbrengt en dat acties
hiervoor opgenomen worden in de Human Capital Agenda's van
topsectoren. Uiteraard in de externe link: topsector High Tech Systemen
en Materialen. Maar dit is evenzeer van belang voor andere topsectoren
als logistiek, tuinbouw en de creatieve industrie.
Want om vernieuwende producten en diensten te ontwikkelen en te
produceren heb je genoeg talent nodig. En juist mensen zonder digitale
vaardigheden dreigen tijdens een economische recessie hun baan te
verliezen of niet meer aan de bak te komen. Onderwijs en arbeidsmarkt
moeten daarom op alle niveaus goed op elkaar aansluiten. Verder wil ik
dat het bedrijfsleven profiteert van zaken als high performance-
computing en geavanceerde ICT-diensten voor onderzoekers en
ontwikkelaars.
Dat kan alleen als we onze nationale ICT-onderzoeksinfrastructuur
concurrerend houden. Daar investeer ik dit jaar dan ook 7 miljoen in.
Met dat geld gaan we onze nationale supercomputer Huygens een upgrade
geven. En we zetten er een nieuw landelijk High Performance Datacenter
mee neer. Bedrijven mogen zowel van de supercomputer als van het High
Performance datacenter gebruik gaan maken. Daarmee krijgen ze dus
toegang tot een zeer geavanceerde infrastructuur.
Ten derde: we positioneren Nederland als Digital Gateway to Europe. Dat
is belangrijk om in 2020 mee te kunnen draaien in de top-5 van
kenniseconomieën - voor de goede orde we staan nu op plaats 7. Voor die
positionering doen we met u onderzoek naar wat nodig is om Nederland op
het terrein van ICT voldoende onderscheidend te maken. De resultaten
van dit onderzoek gaan mee in de ICT roadmap voor de topsectoren.
Dit brengt mij bij het vierde punt. Ik heb Amandus Lundqvist, boegbeeld
voor de High Tech-sector, aangesteld als ICT-ambassadeur met aandacht
voor regeldruk vermindering. Vóór het eind van het jaar levert hij een
ICT roadmap met maatregelen die helpen om uitdagingen in de andere
topsectoren te kunnen aangaan. Denk bij die sectoren aan logistiek,
tuinbouw, agrofood, life sciences, en de creatieve industrie. Verder
heb ik TNO gevraagd om zijn huidige ICT-onderzoeksbudget van 6,2
miljoen Euro de komende jaren in te zetten voor toegepast ICT-onderzoek
dat past binnen de Digitale Agenda.nl. Ook dat maakt de topsectoren
sterker.
En ten vijfde - en zeker niet in de laatste plaats: we lanceren hier
vandaag het onderzoeksprogramma COMMIT. Een onderzoeksprogramma van
EUR110 miljoen, waarvan 55% wordt betaald door het bedrijfsleven, en
45% uit het budget komt vanuit de overheid.
Commit is gebouwd op 3 pijlers, namelijk `informatie', `kleine
computers' en `grootschalige rekendiensten'. En het valt uiteen in 16
projecten. Daarbinnen gaan kennisinstellingen, bedrijven en
non-profit-organisaties samen aan de slag met ICT-producten en
diensten. Zoals voor huisartsen, die medische gegevens snel en veilig
willen laten onderzoeken. Zoals met technieken om digitale opnamen van
opsporingscamera's te scannen. En zoals met mogelijkheden om GPS en
andere satellietgegevens te gebruiken in de precisielandbouw.
Kortom: Commit gaat bijdragen aan innovatieve producten en diensten
waarmee we onze economische groei kunnen aanjagen. En waarmee we
tegelijkertijd een antwoord kunnen geven op grote maatschappelijke
vraagstukken.
Dames en heren,
We kunnen de grote economische en maatschappelijke uitdagingen waarmee
we nu worden geconfronteerd alleen samen aangaan. Ondernemers,
onderzoekers en overheden. Zo houden we de Nederlandse ICT samen op de
wereldkaart. En zo zorgen we er samen voor dat Nederland een
springplank wordt voor ondernemers naar de wereld. En een magneet voor
internationale bedrijven uit de wereld naar Nederland.
Ik wens COMMIT veel succes toe. En u een succesvolle conferentie!
Dank u wel.