Nederlands Jeugdinstituut
Advies aan Kinderombudsman
23 november 2011
Advies aan Kinderombudsman over de aanpak van kindermishandeling
Burgers moeten gestimuleerd worden om hun verantwoordelijkheid te
dragen voor een veilig opvoed- en opgroeiklimaat. Alle Nederlandse
gemeenten moeten een gerichte en getrapte preventiestrategie invoeren
om kindermishandeling te voorkomen. Bovendien moeten onderzoek naar
(vermoedens van) kindermishandeling en hulpverlening bij
kindermishandeling voor gezinnen waarbij complexe, ernstige vormen van
kindermishandeling geconstateerd zijn, integraal en multidisciplinair
georganiseerd zijn.
Gezamenlijk advies
Dat stellen het Nederlands Jeugdinstituut, Augeo Foundation, de Bernard
van Leer Foundation, Fier Fryslân, Landelijk Programma Huiselijk Geweld
en de Politietaak en MOVISIE in het advies Voor Veilig en Veilig Verder
dat zij op woensdag 23 november presenteren aan de Kinderombudsman. Dit
advies kwam tot stand op verzoek van de Kinderombudsman met als doel
kindermishandeling in Nederland doeltreffend aan te pakken.
Download het advies aan de Kinderombudsman: Voor Veilig en Veilig
Verder pdf
Stijging aantal slachtoffers
Recent bleek dat meer dan 118.000 kinderen jaarlijks slachtoffer zijn
van kindermishandeling. Dit aantal is de laatste vier jaar licht
gestegen. Op jaarbasis veroorzaken kindermishandeling en huiselijk
geweld bij meer dan 10.000 kinderen lichamelijke schade, zeker 15
kinderen overlijden jaarlijks ten gevolge van kindermishandeling (zie
cijfers in dossier Kindermishandeling).
Het advies: burgers hebben ook verantwoordelijkheid
Nadat er de afgelopen jaren vooral gestimuleerd is om
kindermishandeling te signaleren en te melden, is het nu zaak werk te
maken van de preventie van kindermishandeling en te zorgen voor een
integraal, multidisciplinair hulpaanbod na kindermishandeling, waarbij
ook het strafrecht een rol krijgt. Kindermishandeling is echter niet
alleen de verantwoordelijkheid van overheid en professionals. De
samenstellers van het advies Voor Veilig en Veilig Verder vinden dat de
aanpak van kindermishandeling op drie manieren een impuls moet krijgen:
1. Burgers moeten gestimuleerd worden om samen de verantwoordelijkheid
te dragen voor een veilig opvoedings- en opgroeiklimaat voor
kinderen. Onderdeel daarvan is het ontwikkelen van handvatten om
alle betrokkenen, professionals en niet-professionals, in staat te
stellen (de ernst van) kindermishandeling beter te duiden en
daarover het gesprek aan te gaan als zij in contacten met ouders en
kinderen geconfronteerd worden met vermoedens van
kindermishandeling.
2. Conform de principes van positief opvoeden moeten alle gemeenten in
Nederland een gerichte en getrapte preventiestrategie invoeren om
kindermishandeling te voorkomen, te beginnen met opvoedcursussen
voor alle nieuwe ouders tot en met geïndiceerde interventies bij
gezinnen met een verhoogd risico op kindermishandeling.
3. Onderzoek naar (vermoedens van) kindermishandeling en hulpverlening
aan gezinnen waar complexe, ernstige vormen van kindermishandeling
geconstateerd zijn, moeten integraal en multidisciplinair
georganiseerd zijn. Hulpverlenende en strafrechtelijke instellingen
moeten daarom vanuit één regionaal centrum gaan samenwerken bij het
onderzoek naar en het stoppen van de kindermishandeling.
Om systematisch lering te trekken uit voorvallen en incidenten is een
intersectorale review na elke gezinsmoord gewenst, dit om de
preventiestrategie aan te scherpen, de multidisciplinaire samenwerking
te verbeteren en kindermishandeling blijvend te agenderen.
Verontrustende signalen
Het advies aan de Kinderombudsman volgt op het verschijnen in 2011 van
een aantal verontrustende rapporten over de aanpak van
kindermishandeling in Nederland (Onderzoeksraad voor Veiligheid,
Gezondheidsraad, Nationaal Rapporteur Mensenhandel). Deze rapporten
constateren tekortkomingen bij de aanpak van kindermishandeling. De
overheid heeft de afgelopen jaren met het Actieplan Aanpak Kinderen
Veilig Thuis vooral geïnvesteerd in het signaleren en melden van
kindermishandeling bij het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling. Met
als resultaat dat professionals daadwerkelijk meer gevallen van
kindermishandeling gemeld hebben, zoals het recente rapport van Van
IJzendoorn e.a. (2011) illustreert. Uit de evaluatie van de Regionale
aanpak kindermishandeling, die deel uitmaakte van het hiervoor genoemde
actieplan, blijkt dat het er nog veel gedaan moet worden om
kindermishandeling ook preventief en curatief aan te pakken.
Download het advies aan de Kinderombudsman: Voor Veilig en Veilig
Verder pdf
Zie het origineel