Unieke erfgoedstudie over het erfgoed op de Linker-Scheldeoever (Beveren, Sint-Gillis-Waas en omgeving)

24/11/2011 16:46

Vlaamse Overheid

Voor het eerst in Vlaanderen wordt op zeer grote schaal een erfgoedonderzoek uitgevoerd. De studie zal op basis van objectieve parameters het aanwezige rurale erfgoed op de Linker-Scheldeoever inventariseren en documenteren.

Voor het eerst in Vlaanderen wordt op zeer grote schaal een erfgoedonderzoek uitgevoerd. De studie zal op basis van objectieve parameters het aanwezige rurale erfgoed op de Linker-Scheldeoever inventariseren en documenteren. De bevindingen worden wetenschappelijk vergeleken met gelijkwaardig erfgoed in de buurt. Op basis daarvan wordt een waarderingskader opgemaakt. Met deze studie zal ook een methodiek opgebouwd worden die toelaat om voor andere projecten van gelijkaardige omvang, archeologie, bouwkundig erfgoed, cultuurhistorische landschapswaarden en andere historische gegevens, samen in kaart te brengen. Aan de studie werken 15 overheids- en privépartners mee.

Het polderlandschap op de linker-Scheldeoever zal de komende jaren door de ontwikkeling van de Waaslandhaven ingrijpend wijzigen. Veel van het bestaande erfgoed zal daarbij verloren gaan. Daarom voert de Vlaamse overheid in dit gebied op grote schaal een grondig erfgoedonderzoek uit. Met de studie 'Ruraal erfgoed Linkerscheldeoever' wil de Vlaamse overheid de kennis van het rurale erfgoed en zijn geschiedenis nauwkeurig inventariseren, documenteren en bewaren. Het is nadrukkelijk de bedoeling om de wetenschappelijke documentatie van het erfgoed te verzekeren en de ontwikkeling van de Waaslandhaven te vergezellen van een historische en archeologische getuigenis. Het bewaren van het aanwezige erfgoed zal in de meeste gevallen immers onmogelijk zijn.

De erfgoedstudie is op 4 oktober 2011 gestart. Ze gaat ongeveer een jaar duren. De erfgoedstudie bestaat uit 3 fasen. Een eerste wetenschappelijk fase omvat naast historisch onderzoek een beschrijvend archeologisch, landschappelijk en bouwkundig onderzoek. Dit onderzoek moet inzicht bieden in de ontstaans-, ontginnings- en gebruiksgeschiedenis van het Linkerscheldeoevergebied en in zijn ruimtelijke evolutie tijdens de voorbije eeuwen. Het beschrijvend wetenschappelijk gedeelte moet documenteren wat in het Linkerscheldeoevergebied verloren is gegaan en nog zal verloren gaan aan onroerend erfgoed.

In een tweede fase maakt het studiebureau een waarderingskader op. Dat moet mogelijk maken om het relatieve belang van het bestaande erfgoed in het onderzochte ontwikkelingsgebied van linker-Scheldeoever te vergelijken met gelijkaardig erfgoed buiten dat gebied.

In de derde fase zullen de deskundigen van het studiebureau, voor al de verschillende projectzones aanbevelingen formuleren over hoe om te gaan met het onroerend erfgoed bij de verdere ontwikkeling van de Waaslandhaven. In deze fase gebeurt de evenwichtsoefening tussen de vastgelegde erfgoedwaarden in het waarderingskader en de geplande projecten in het ontwikkelingsgebied.

Het kerngebied van de studie omvat acht geplande projectgebieden voor haven- en natuurontwikkeling: - Nieuw Arenbergpolder 1ste fase, - Prosperpolder Zuid 1ste fase, - Doelpolder Midden, - Grote Geule, - Ouden Doel en Doelpolder Noord, - Prosperpolder Zuid 2de fase, - Nieuw Arenbergpolder 2de fase, - Saeftinghedok Zone.

Het waarderingskader wordt concreet opgemaakt door vergelijking van het erfgoed in bovenstaand kerngebied met dat in het aangrenzend gebied. Dit aangrenzend gebied bestaat uit het polderlandschap in de rest van de gemeente Beveren, in delen van de gemeente Sint-Gillis-Waas en in de aangrenzende Nederlandse gemeente Hulst. De dorpskern van Doel behoort niet tot het kerngebied van deze studie. Maar er komt wel een opdracht om ook het stratenpatroon van Doel archeologisch en bouwkundig te documenteren voor het nageslacht.

Voor het onderzoek naar de gelaagdheid en de ontstaansgeschiedenis van de polders zal het studiebureau het gebied zelf als belangrijkste informatiebron hanteren. Gezien het beperkt beschikbare fundamenteel onderzoek terzake, zal het studiebureau gecombineerd archief-, terrein- en literatuuronderzoek voeren. Er zullen tijdens de studiefase dus ook verkennende boringen in de Saeftinghezone plaatsvinden om archeologische conclusies te kunnen trekken.

De erfgoedstudie wordt gefinancierd door het Vlaams Gewest (Departement Mobiliteit en Openbare Werken), het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen en de Maatschappij Linkerscheldeoever. De afdeling Maritieme Toegang leidt het project. Aansturing en opvolging van de studie gebeurt door een begeleidingsgroep van 15 instanties. Naast de financierende partners zetelen hierin het Agentschap Onroerend Erfgoed van de Vlaamse overheid, de erfgoedcel van Interwaas, de gemeentebesturen van Beveren en Sint-Gillis-Waas en de initiatiefnemers voor de verschillende projectgebieden.



De erfgoedstudie kost 230.000 euro.

De studie is gegund aan het studiebureau Tritel uit Antwerpen. Delen van de studie worden in onderaanneming uitgevoerd door de Universiteit Antwerpen onder leiding van Prof. Tim Soens, en door GATE die het booronderzoek en de archeologische advisering verzorgen.

Voor eventuele hyperlinks en bijlagen: Zie het origineel