Academisch ziekenhuis Maastricht
Overgewicht èn diabetes: meer darmcellen
Publicatiedatum: 28-11-2011
Bron: SDC
Auteur: SDC
Datum: 28-11-2011
Mensen met ernstig overgewicht (obesitas) en suikerziekte (diabetes
type 2) hebben meer cellen in hun dunne darm. Deze vondst zou kunnen
verklaren waarom mensen met overgewicht en diabetes na het eten een
hoger suikergehalte in het bloed krijgen dan mensen met overgewicht
maar zonder diabetes.
Arts-onderzoeker Froukje Verdam van de afdeling chirurgie van het
Maastricht UMC+ ontdekte de aanwezigheid van extra darmcellen. Verdam
onderzoekt nog of mensen met obesitas en diabetes moeilijker afvallen
doordat de extra cellen meer suiker opnemen: "Het hogere suikergehalte
in het bloed na de maaltijd is karakteristiek voor diabetes. We denken
dat mensen met extra darmcellen meer suiker opnemen. Bij dieren met
extra darmcellen gebeurt dat namelijk ook. Wellicht verklaart het
hebben van meer darmcellen het hogere suikergehalte in het bloed."
De vraag is waarom de darm van mensen met diabetes meer darmcellen
bevat. Verdam kan hier alleen over speculeren: "Het suikergehalte in
het bloed van mensen met diabetes is te hoog. Op de plek waar deze
suiker nodig is, in de spieren, heerst echter een tekort. Het kan zijn
dat de spieren aan de hersenen een signaal geven over dit tekort. De
hersenen manen op hun beurt de darm om meer voedsel op te nemen.
Mogelijk maakt de dunne darm hierom extra cellen aan."
De onderzoekers ontdekten de extra darmcellen doordat deze stoffen
afgeven in het bloed. Eén stof, citrulline, is een maat voor het aantal
darmcellen (of enterocyten). De andere stof, I-FABP, geeft weer hoe
snel nieuwe darmcellen oudere exemplaren vervangen. Het gehalte van
beide stoffen is hoger bij mensen met obesitas en diabetes vergeleken
met mensen met obesitas maar zonder diabetes.
Recent blijkt steeds meer hoe belangrijk de rol van de dunne darm is
bij diabetes. De nieuwste medicijnen tegen diabetes beïnvloeden
bijvoorbeeld darmhormonen. Ook chirurgische ingrepen voor mensen met
ernstig overgewicht, zoals een maagband of een omleiding van een deel
van de dunne darm, hebben een positief effect op diabetes. Op lange
termijn laten beide operaties vergelijkbare positieve effecten op
diabetes zien, maar met een omleiding van de dunne darm bereiken
patiënten sneller resultaat. De hormonen die de eetlust, de opname en
verwerking van suiker beïnvloeden, zijn betrokken bij deze verbetering.
Verdam: "Mogelijk komt het snellere effect van de omleiding doordat we
in één keer een stuk darm omzeilen en zo een deel van deze extra cellen
uitschakelen. De omzeilde cellen kunnen immers geen suiker en voeding
meer opnemen."
De ontdekking van Verdam is onderdeel van haar promotie-onderzoek naar
de rol van de darm bij obesitas en diabetes type 2, onder leiding van
professor Buurman, professor Greve, dr. Bouvy en dr. Rensen. Het
onderzoek kwam tot stand dankzij de medewerking van mensen met ernstig
overgewicht die een operatieve ingreep ondergingen, zoals een maagband
of een omleiding van een deel van de dunne darm. De Transnationale
Universiteit Limburg, een samenwerking tussen de Universiteit
Maastricht en het Limburgs Universitair Centrum te Hasselt, sponsort
dit onderzoek.
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie WHO hadden in 2010 wereldwijd
meer dan 1,5 miljard volwassenen overgewicht. In 2015 zal dit aantal
naar verwachting tot 2,3 miljard stijgen. Van hen hebben meer dan 700
miljoen mensen ernstig overgewicht ofwel obesitas. Momenteel lijden 366
miljoen mensen aan diabetes. Wereldwijd sterft elke zeven seconden een
van hen.