Zorguitgaven blijven stijgen
Persbericht | 29-11-2011
De uitgaven voor de gezondheidszorg nemen ook de komende decennia sterk toe. In 2040 zijn zij naar verwachting tussen 6% en 18% van het bruto binnenlands product (bbp) hoger dan nu. Dit heeft positieve effecten op de kwaliteit van de zorg en op de algemene gezondheid van Nederlanders.
In het meest positieve scenario dat het CPB heeft opgesteld, stijgt de levensverwachting naar 89 jaar. Maar betere zorg heeft wel een prijs in de vorm van hogere lasten, die beleidsmakers voor keuzes stellen over de omvang en de financiering van de zorg. Dit concluderen Albert van der Horst, Frank van Erp en Jasper de Jong in de vandaag verschenen CPB Policy Brief 2011/11 'Trends in Gezondheid en Zorg'.
De auteurs benadrukken dat zorg waardevol is, omdat het bijdraagt aan een goede gezondheid en kwaliteit van het leven. Een goede gezondheid stelt mensen in staat een opleiding te volgen, te werken en daarmee een inkomen te verdienen. Daarvan profiteert de maatschappij als geheel. Maar zorg is niet gratis.
De zorguitgaven zijn sinds 1972 onafgebroken gestegen, van 8 percent naar 13 percent van het bbp. De auteurs concluderen op basis van omgevingsscenario's voor de toekomst dat in 2040 tussen 19% en 31% van het bbp aan zorg wordt besteed. Die stijging wordt voor een deel veroorzaakt door de vergrijzing, want ouderen vragen meer zorg. Maar dat is niet hele verklaring. In iedere levensfase neemt de zorgconsumptie toe, door betere en duurdere zorg.
Op dit moment worden de zorgkosten voor het grootste deel collectief georganiseerd en gefinancierd. Hierdoor draagt een modaal gezin op dit moment bijna een kwart van zijn inkomen af aan zorgpremies. Dit kan in 2040 oplopen tot tussen 30% en 45% van het inkomen. Deze stijgende uitgaven kunnen de solidariteit in de zorg, tussen jong en oud en arm en rijk, op termijn onder druk zetten.
Beleidsmakers komen daarom voor belangrijke keuzes te staan, vooral als de zorgconsumptie hard groeit. Bijvoorbeeld hoeveel de zorg mag groeien ten koste van andere collectieve of private uitgaven. Of de manier waarop de groei van de zorg eventueel wordt afgeremd: door het pakket van collectieve zorg te beperken, of door patiënten hogere eigen bijdragen te laten betalen? Het is ook mogelijk om premies en belastingen te verhogen, maar dat maakt werken minder aantrekkelijk en doet een groot beroep op de solidariteit. Hoe deze keuzes ook uitvallen, makkelijke uitwegen zijn er niet, benadrukken de auteurs.
Download CPB Policy Brief 2011/11 '
Centraal Planbureau