Universiteit van Amsterdam

Gepubliceerd op 30 november 2011

Netwerk in hersenen maakt switch tussen snelle en nauwkeurige beslissingen

Gepubliceerd op 30 november 2011

Neurowetenschappers van de Universiteit van Amsterdam hebben een netwerk van verschillende hersengebieden blootgelegd dat betrokken is bij het switchen tussen snelle en nauwkeurige beslissingen. Hun bevindingen verschijnen deze week in het wetenschappelijke tijdschrift Journal of Neuroscience. De UvA-onderzoekers werkten samen met collega's van de University of Newcastle (Australië), de University of Bergen (Noorwegen) en de University of California (VS).

Met behulp van een keuzetaak bekeken Leendert van Maanen en zijn collega's hoe de hersenen reageren op tijdsdruk. De proefpersonen moesten een taak uitvoeren waarbij zij beslissingen moesten maken in een MRI-scanner. In sommige gevallen was dat onder tijdsdruk, in andere gevallen niet. Tijdens de taak werd de hersenactiviteit gemeten.

Wisselwerking tussen snelheid en nauwkeurigheid

De onderzoekers bekeken hoe flexibel proefpersonen omgingen met een verandering in tijdsdruk en welke hersengebieden zo'n verandering in tijdsdruk signaleren. Met behulp van een voor dit onderzoek ontwikkeld wiskundig model toonden ze aan dat een gebied in de prefrontaalkwab van de hersenen (de anterior cingulate cortex) een belangrijke rol speelt bij beslissen onder tijdsdruk. Bij proefpersonen die goed in staat waren te wisselen tussen situaties met wel of geen tijdsdruk, was dit gebied actiever.

Bij de proefpersonen was ook grotere activiteit in een ander deel van de hersenen: het pre-supplementaire motorgebied. Deze grotere activiteit kwam overeen met het maken van impulsievere keuzes. De proefpersonen namen in dat geval het risico om incorrect te antwoorden, maar waren wel sneller. De anterior cingulate cortex en het pre-supplementaire motorgebied staan in verbinding met de basale ganglia (een groep zenuwkernen die het maken van keuzes reguleert). De twee gebieden geven aan of de basale ganglia meer of minder focus op de snelheid van de beslissing moeten leggen.

De hersengebieden zijn al eerder in verband gebracht met het nemen van beslissingen. Dankzij het wiskundige model dat de onderzoekers ontwikkelden is nu de rol van de gebieden in de wisselwerking tussen snelheid en nauwkeurigheid aangetoond. Deze wisselwerking speelt in het dagelijks leven een belangrijke rol. Om zeker te zijn van de juistheid van een beslissing kan het verstandig zijn om er lang over na te denken, maar in sommige gevallen moet juist snel een beslissing worden gemaakt. Als een voetballer te lang wacht met schieten, is een tegenstander al bij de bal; als een roofdier te lang wacht met aanvallen, kan de prooi al verdwenen zijn.

Publicatiegegevens

L. van Maanen, S.D. Brown, T. Eichele, E.J. Wagenmakers, T.C. Ho, J.T. Serences, & B.U. Forstmann: `Neural correlates of trial-to-trial fluctuations in response caution', in Journal of Neuroscience, 30 november 2011.