Stichting Biologica
Herman Kemper, KemperKip: "Licht en lucht zijn geneeskrachtig voor een dier"
* Algemeen
* Professional
Het antibioticagebruik in de veehouderij en de toename van resistente
bacteriën als ESBL en EHEC zijn veelbesproken onderwerpen. De overheid,
de medische wetenschap, ondernemers en burgers maken zich er grote
zorgen over. De overheid heeft ondernemers opgeroepen om het gebruik
van antibiotica sterk terug te dringen: het streven van het ministerie
van VWS is een afname van het gebruik met 90%.
In de biologische landbouw is preventief gebruik van antibiotica niet
toegestaan. Dit is vastgelegd in Europese regelgeving. Alleen op
voorschrift van een veearts kan curatief, ter genezing van een
individueel ziek dier, gebruik worden gemaakt van antibiotica. Bionext
belde met Herman Kemper, van Kemper Kip, om te horen wat zijn visie is
op antibioticagebruik binnen de veehouderij en vroeg naar zijn
praktijkervaringen.
Herman Kemper: "Wij hebben een bedrijf met biologische vleeskippen. Het
hele proces, van eendagskuikens tot en met de verkoop aan afnemers
coördineren we zelf. Dit betekent dat we precies weten wat er in elke
schakel van de keten gebeurt. Biologische boeren houden voor ons
kleinschalig biologische kippen. Het voer voor de kippen wordt door ons
aangeleverd bij die boeren. Verder werken we samen met één
veeartsenpraktijk die al onze boeren bezoekt, de controles doet en de
verplichte entingen uitvoert. Als de kippen groot genoeg zijn, halen we
ze zelf op en brengen ze naar de slacht. Daarna zorgen we dat het
kippenvlees bij de afnemer terecht komt. We doen alles in eigen
beheer."
"Het voordeel van deze manier van werken is bijvoorbeeld dat de kippen
per slachtdag altijd van één pluimveehouder komen. Zo is precies te
herleiden waar een kip vandaan komt. De etiketten op de verpakkingen
zijn genummerd. Een consument die de kip koopt, toetst het nummer in op
internet en krijgt dan te zien waar de kip vandaan komt en wanneer die
uitgeleverd is. Hij of zij kan zelfs nagaan wat die kip gegeten heeft."
"Ik wil er zeker van zijn dat we ons product kunnen afzetten. Dat
betekent dat er een vrij constante aanvoer en afname moet zijn en die
is er ook. Met nieuwe afnemers gaan we eerst in overleg, om te horen of
er een goede basis is voor samenwerking en of hun afzet structureel is.
Dan weten we wat we aan elkaar hebben en hebben we allebei zekerheid.
Worden we het niet eens over prijs, dan doen we geen zaken. Zo werken
wij nou eenmaal en zo zorgen we er voor dat ons deel van de markt
overeind blijft."
Biologisch
"Vijfentwintig jaar geleden zijn we begonnen met ons bedrijf. Eerst
hadden we scharrelkippen en een klein bedrijfje met veevoer. Ik dacht
toen: hoe kunnen we daar iets van maken? De vraag naar biologisch begon
op te komen en daarom zijn we met biologische kippen gestart. Ik heb
boeren erbij gezocht en dat is later steeds professioneler geworden."
"Als ik bij zo'n boer kom, dan zie ik dat hij plezier heeft in zijn
werk door de biologische manier van werken. En dat die kippen het naar
hun zin hebben. Dan komt na verloop van tijd voor jezelf ook de
liefhebberij erbij. De liefde voor biologisch is bij mij langzaam
gegroeid."
Antibioticagebruik
"Dat de reguliere pluimveehouderij gebruik maakt van antibiotica, daar
kan ik me wel iets bij voorstellen. Zelf ben ik al lang weg uit die
sector. Ik heb een opleiding genoten in de reguliere sector en toen was
het vrij normaal om preventief antibiotica te gebruiken. Niet alleen
voor de gezondheid, ook om de groei te bevorderen. Het gebruik van
antibiotica was niet aan banden gelegd. Ik vind dat het nu wél aan
banden gelegd moet worden en dat is ook aan het gebeuren. De reguliere
sector is daar op een positieve en volwassen manier mee bezig. Dat
brengt ook kosten met zich mee en in een Europese markt is dat lang
niet altijd makkelijk."
"Ik ben niet voldoende op de hoogte om een oordeel te vellen over de
gevolgen van het huidige antibioticagebruik. Als het zo is dat de
problemen met resistente bacteriën daar rechtstreeks vandaan komen, had
de veehouderij er al veel eerder mee moeten stoppen. Nu is de sector
(pluimveevlees, red.) als geheel er serieus werk van aan het maken. Ook
de reguliere bedrijven."
"In de biologische landbouw is het verboden om preventief antibiotica
te geven. Het mag alleen op voorschrift van een veearts, als er kippen
ziek zijn en je ze wilt behandelen. Wij hebben al vele jaren geen
antibiotica gebruikt, want bij ons komen ziektes bijna niet voor. Dat
heeft te maken met de weerstand van de kip. Wij werken met een langzaam
groeiend ras. Een vleeskip moet een bepaalde leeftijd krijgen. Sneller
is niet beter. Onze kippen zijn geen topsporters die op de grens van
hun kunnen presteren, ze zijn niet zo `blessuregevoelig'. De
bewegingsvrijheid en het buiten lopen bevorderen de gezondheid van onze
kippen. Licht en lucht zijn geneeskrachtig voor een dier."
Vraag en aanbod
"Ons bedrijf draait goed. Tenminste, als het gaat om de balans tussen
vraag en aanbod. Ik weet wat ik verkoop en wat ik produceer.
Uitdagingen liggen er ook nog genoeg, binnen ons bedrijf en daarbuiten.
We zijn er bijvoorbeeld nog niet in geslaagd om grote groepen
consumenten te laten betalen voor de meerwaarde van ons product. Voor
de kleine markt die wij beleveren gaat het goed, maar daarbuiten... De
waardering van biologisch door de massa, daar schort het nog aan."
"Wij hebben een flink marktaandeel als het gaat om biologische
vleeskippen, maar we zijn nog steeds een klein bedrijf. Een gewone,
kleine slachterij verwerkt in een uur net zo veel kippen als wij in een
hele week. In Nederland zijn twee aanbieders van biologisch
kippenvlees. Ik weet precies wat de productie is en welke afzetkanalen
worden beleverd."
"Er is een flink tekort aan biologische pluimveehouders. Ik zou graag
een paar boeren erbij willen hebben. Het probleem is dat de stallen
die geschikt zijn voor biologische kippen, er bijna niet meer zijn.
Vroeger had je met 500 m2 stalruimte een aardig bedrijf. Nu tel je dan
niet meer mee. Gemiddeld zit een vleeskippenhouder in Nederland nu ruim
boven de 3.000 m2. Als een ondernemer biologisch zou willen gaan
werken, heeft hij dus een andere stal nodig. Hij zal een nieuwe start
moeten maken. Ik ga graag praten met nieuwe ondernemers die daar
interesse in hebben. De kansen liggen er, en voor ons product is vraag
genoeg."
"Er is een groot verschil in benadering tussen de reguliere
pluimveehouderij en de biologische. De visie op antibioticagebruik is
daar een voorbeeld van, de rassenkeuze ook. Die `topsport'-vleeskippen
zijn gemaakt om snel te groeien, die van ons niet. Zo lang er acties
zijn met een kilo kipfilet voor EUR3,99, en consumenten die producten
kopen, hou je die snelle massaproductie. Het hangt allemaal aan elkaar,
ook op internationaal niveau. Het antibioticaprobleem is een Europese
aangelegenheid en moet ook op dat niveau worden aangepakt. Als
Nederland eenzijdig zou stoppen met antibiotica en daardoor met
productiekosten krijgt, komt straks het goedkope kippenvlees uit het
buitenland."
Tekst: Bionext, Jasper Vink