Algemene Onderwijsbond

Scholen speciaal onderwijs schrappen nu al banen

Een flink deel van de scholen voor speciaal onderwijs is nu al begonnen met het niet opvullen van vacatures vanwege de bezuinigingen in 2013. Grotere groepen en slechtere zorg voor leerlingen in het basisonderwijs zijn het gevolg. Dat blijkt uit de inventarisatie naar de werkgelegenheidseffecten van de bezuinigingen. Daarin waarschuwen de onderzoekers bovendien dat de cijfers van het banenverlies van een beperkte groep scholen niet gebruikt kunnen worden voor een totaalplaatje, iets wat het ministerie vervolgens wel doet in een brief aan de Kamer.

Afgelopen week kwam het ministerie van Onderwijs met de boodschap dat het aantal gedwongen ontslagen door de bezuinigingen in het speciaal onderwijs wel meevalt. Dat deed minister Van Bijsterveldt op basis van de Rapportage inventarisatie werkgelegenheidseffecten bezuinigingen passend onderwijs. In dat rapport blijkt dat maar een klein deel de scholen (31 van de 145) goede informatie heeft aangeleverd over het te verwachten banenverlies en gedwongen ontslagen. De onderzoekers schrijven daarom nadrukkelijk `in welke mate de reductie-aantallen die de groep noemt die het meest concreet is, ook gelden voor de andere deelnemers of de niet-deelnemers aan het onderzoek, kan op basis van dit onderzoek niet onderbouwd worden.'

Het ministerie deed dat toch en stuurde aan de Tweede Kamer een heel precieze prognose dat er 4.987 fulltime banen verloren gaan en uiteindelijk 5.099 mensen gedwongen ontslag krijgen. "Die gang van zaken laat zien dat het ministerie maar wat aanrommelt met cijfers", aldus AOb-bestuurder Ton Rolvink. "Bekwame onderzoekers waarschuwen voor extrapolatie van de cijfers van een paar scholen tot het niveau van het hele land, de minister doet het toch. Onze berekeningen zijn ook schattingen, maar dan op basis van de concrete bezuinigingsbedragen per school of naar aanleiding van de uitgesplitste bezuinigingsmaatregelen. Naar welke van de twee aanpakken wij ook kijken, onze conclusie is dat het werkgelegenheidseffect veel forser zal zijn dan het ministerie voorspiegelt. Naast leraren zullen ook veel goed geschoolde onderwijsassistenten hun baan kwijt raken."

Volgens Rolvink verdoezelt het ministerie de omvang door te focussen op gedwongen ontslagen. "Daardoor verdwijnt uit beeld wat de werkelijkheid is. Er gaan door de bezuinigingen tussen de 5.000 -volgens het ministerie - en 6.000 banen - volgens ons - verloren. Het onderwijs zal dus met zoveel mensen minder hetzelfde werk moeten doen. Bijzonder werk: de zorg voor leerlingen die het het moeilijkst hebben met school. Dat is de omvang het werkgelegenheidseffect. Dat er door natuurlijk verloop misschien minder mensen gedwongen ontslagen hoeven te worden is iets anders, dat is voor een deel van de mensen die hun baan dreigen kwijt te raken mooi, maar betekent nog steeds een aantasting van de kwaliteit van de zorg voor leerlingen."

Het rapport signaleert dat de meeste van de ondervraagde schoolbesturen nu al een voorschot nemen op de bezuinigingen die in 2013 ingaan. Dat heeft volgens die besturen al tot grotere groepen in het speciaal onderwijs geleid en na de zomer volgt een volgende stap. Ambulant begeleiders die collega's zien vertrekken krijgen die taken erbij. De dienstverlening voor probleemleerlingen verschraalt doordat ze minder therapie krijgen. De werkdruk neemt snel toe. Wanneer de bezuinigingen doorgaan, zo verwachte driekwart van de 54 ondervraagde besturen, zal dat enorme gevolgen hebben voor de kwaliteit. 40 procent denkt zelfs niet meer aan de normen van de inspectie te kunnen voldoen. Voor de leerlingen betekent het dat ze slecht geholpen worden en besturen verwachten dat het aantal thuiszitters de komende tijd toeneemt. "Het rapport maakt nog maar eens duidelijk dat door de aankondiging van de bezuinigingen de kwaliteit nu al terugloopt", aldus Rolvink. "Ook wij vinden dat passend onderwijs anders moet, maar dan zonder deze bezuinigingsopdracht. Die bezuinigingen zijn ook niet nodig wanneer het ministerie de onnutte investering in prestatiebeloning stopzet. Geen bonus, maar banen."