Vlaamse Overheid
Gentse Kanaalzone' voor de realisatie van natuurdoelstellingen
Oprichting van een `Grondenbank Gentse Kanaalzone' voor de realisatie van
natuurdoelstellingen
Persmededeling van de Vlaamse Regering
vrijdag 23 december 2011
Op voorstel van Vlaams minister Hilde CREVITS en Vlaams minister Joke
SCHAUVLIEGE keurde de Vlaamse Regering vandaag de oprichting van een
`Grondenbank Gentse Kanaalzone' goed. Ter compensatie van de
natuurgebieden die verdwenen zijn of dreigen te verdwijnen door de
havenontwikkeling moeten natuurkerngebieden ingericht worden. Ook
zullen groenschermen en bufferzones worden aangelegd aan de rand van
het havengebied. De noodzakelijke grondverwerving heeft een ernstige
impact op de landbouw. Daarom is een flankerend landbouwbeleid met
gepaste stimuli en financiële toeslagen voorzien. Eén van de
flankerende maatregelen is de oprichting van een grondenbank voor de
Gentse Kanaalzone. Daarnaast wordt een landbouweffectenrapport (LER)
opgemaakt om bij de keuze van de natuurgebieden maximaal rekening te
kunnen houden met de landbouwactiviteiten. De getroffen landbouwers
worden ook persoonlijk begeleid door een bemiddelaar van de Vlaams
overheid.
Afbakening van natuur geeft rechtszekerheid voor de haven
Het strategisch plan `Welvarende Kanaalzone' met als tijdshorizon 2030
kiest voor de verdere ontwikkeling van de haven met respect voor
leefbare woonkernen, landbouw en natuur. De havenontwikkeling is van
zeer groot belang voor de welvaart in de regio. Bij uitbreiding van
havenfuncties moet de natuur die verdwijnt worden gecompenseerd. In een
project `Natuurdoelstellingen Gentse Kanaalzone' zijn de basiselementen
voor het behalen van de natuurdoelstellingen uitgewerkt.
Het Vlaamse Gewest en het Havenbedrijf Gent hebben een akkoord gesloten
over de realisatie en het beheer van de nieuwe natuurgebieden. De
filosofie bij de realisatie van nieuwe natuur is versnippering tegen te
gaan en de natuurgebieden zoveel mogelijk bij te doen aansluiten tot
zogenaamde `robuuste natuurkerngebieden'. Op die manier krijgen fauna
en flora er alle kansen. Om aan de natuurdoelstellingen van Europa
tegemoet te komen, is er nood aan 205 ha extra natuur. Die zullen in
een Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan worden afgebakend. De
afbakening is nodig om de verdere havenontwikkeling rechtszekerheid te
bieden.
Het Strategisch Plan `Welvarende Kanaalzone' voorziet ook in de
inrichting van 16 koppelingsgebieden. Dat zijn groenschermen en
bufferzones die dienst doen als kwaliteitsvolle overgangsgebieden
tussen woonkernen en bedrijventerreinen in de Gentse haven. Bij de
aanleg van natuur- en groengebieden zullen onvermijdelijk
landbouwgronden worden ingenomen. Om het effect van de grondinname te
milderen en waar mogelijk te beperken, treft de Vlaamse overheid
verschillende maatregelen.
Zuinig ruimtegebruik en flankerend landbouwbeleid
Waar de 205 ha natuurkerngebieden precies zullen komen, moet nog worden
uitgemaakt. 16 ha wordt voorzien binnen de koppelingsgebieden in het
havengebied. 189 hectare wordt voorzien buiten het havengebied. Bij de
uiteindelijke keuze zal rekening gehouden worden met verschillende
studies, zoals onder meer een ecohydrologische studie, een
erfgoedstudie, een plan-MER en een landbouweffectenrapport (LER).
De noodzakelijke grondverwervingen voor de realisatie van de
natuurkerngebieden en voor de koppelingsgebieden hebben lokaal een
ernstige impact op de landbouw. Daarom is een flankerend landbouwbeleid
met gepaste stimuli en financiële toeslagen voorzien.
Grondenbank
De oprichting van een grondenbank voor de Gentse Kanaalzone is één van
deze flankerende maatregelen. Er wordt door de Vlaamse Landmaatschappij
een lokale grondenbank opgericht met een vergelijkbaar
vergoedingssysteem als hetgeen is overeengekomen in het kader van de
grondenbank voor het Sigmaplan. De grondenbank koopt gronden op
minnelijke basis aan zowel binnen het projectgebied waarin
natuurdoelstellingen zullen gerealiseerd worden als er buiten.
De grondenbank biedt aan de landbouwers die in een projectgebied komen
te liggen maar die hun activiteiten willen verder zetten, ruilgronden
aan. Eigenaars van landbouwgronden en landbouwers die hun activiteiten
willen stopzetten, kunnen tegen interessante voorwaarden hun grond aan
de grondenbank aanbieden. Op die manier kan een grondenbank op
minnelijke basis gronden verwerven, zodat het voor die gronden niet tot
een onteigening hoeft te komen.
Landbouweffectenrapport
Om bij de keuze van de natuurgebieden maximaal rekening te kunnen
houden met de landbouw, zal de Vlaamse Landmaatschappij eveneens een
landbouweffectenrapport (LER) uitvoeren. Dit gebeurt op basis van een
gedetailleerde enquête bij alle landbouwers die grond in de `zoekzones'
gebruiken. Het onderzoek polst onder meer naar de milderende
maatregelen die de landbouwer het meest geschikt vindt: grondruil,
vergoedingen, uitstel van betaling, bedrijfsverplaatsing, enzovoort.
Op die manier wordt een gedetailleerd overzicht verkregen van de
gevolgen voor de landbouwers in het gebied, en van de maatregelen die
de landbouwers zelf voorstellen om de hinder te verkleinen. De
resultaten van de enquête worden daarna in een algemeen rapport gegoten
dat samen met andere studies, als basis zal dienen om de
natuurkerngebieden definitief af te bakenen.
Begeleiding van landbouwers
Lieve Verfaillie, Bemiddelaar Grootschalige Vlaamse
Infrastructuurprojecten (Departement Mobiliteit en Openbare Werken)
zorgt voor de begeleiding van getroffen landbouwers, via een
individuele aanpak en onder meer door huisbezoeken. Contact:
bemiddelaar@mow.vlaanderen.be - website: bemiddelaar.mow.vlaanderen.be.
Vlaams minister Hilde Crevits: "In 2010 was de Gentse haven de snelst
groeiende haven van Europa. De haven zorgt dan ook voor veel
tewerkstelling en welvaart in de regio. Ook in de toekomst wil ik dat
de haven die rol kan spelen. Met het strategisch plan `Welvarende
Kanaalzone' met als tijdshorizon 2030 kiest de haven voor de verdere
ontwikkeling met respect voor leefbare woonkernen, landbouw en natuur.
De uitbreiding heeft een impact op de natuur- en landbouwgebieden. Via
flankerende maatregelen proberen we de verschillende belangen met
elkaar te verzoenen."
Vlaams minister Joke Schauvliege: "Met de oprichting van de grondenbank
Gentse Kanaalzone 2012 geeft Vlaanderen aan dat het bij de uitbouw van
haar economische pijlers aandacht heeft voor het behoud en de uitbouw
van het leefmilieu en de natuur, en ook rekening houdt met de aanwezige
landbouwactiviteiten. De grondenbank is één van de instrumenten van het
flankerende landbouwbeleid. Ik ondersteun deze oprichting dan ook
voluit omdat ervaring uit andere projecten (bv. Sigma) leert dat op
deze wijze het samengaan van natuur en landbouw beter uitgebouwd kunnen
worden."