Lezersbrieven en online reacties bij nieuwsmedia


Blog 'Muziek in de journalistiek' #26
Ik ben fan

Quint Kik is onderzoeker bij het Stimuleringsfonds en verwoed muziekliefhebber. Om niet geheel te verdrinken in de cijfers van zijn huidige onderzoek naar de waakhond in de regio, blogt hij in zijn vrije tijd wekelijks over 'lofzangen' op de pers. Deze week: Ingezonden brieven en online
reacties.

* Tag personen
[USEMAP]

Reageren bij de PZC.nl

Aanstaande dinsdag is het Fonds precies twee weken verwijderd van de presentatie op 3 september van het onderzoek 'Wie waakt er in de regio'' Op het moment van schrijven, leggen wij als onderzoekers de laatste hand aan een definitieve versie.

Het rapport geeft inzicht in vragen als 'hoeveel berichten vind je in een week op de websites van kranten, omroepen en zelfstandige nieuwssites (hyperlocals)' en 'hoeveel nieuws is er online te vinden over lokaal beleid' Ook kijken we naar de onderwerpen en journalistieke genres. Die laatste
lopen uiteen van korte nieuwsberichten tot de ingezonden brief. Op 5.000 online nieuwsberichten troffen we vier van dergelijke lezersbrieven aan.

Brieven in nrc.next en de Volkskrant

In een artikel geschreven rond de jaarwisseling in 2009 maakte Nederlands jongste dagblad, nrc.next, de balans op aan de hand van een mooie infographic: sinds het lanceren van de krant in maart 2006 werden ruim 1.200 brieven van lezers geplaatst. Onderverdeeld naar de provincie van herkomst
blijken de meeste brieven, weinig verrassend, uit de Randstad te komen. De uitsplitsing naar de twintig meest besproken onderwerpen laat zien dat de gemiddelde lezer zich in die periode druk maakte over Rita Verdonk en later natuurlijk ook over Geert Wilders. De pleuris brak pas echt uit bij
het schrappen van de sudoku.

Bij de Volkskrant zorgde de introductie van de sudoko juist voor veel ophef, zo viel te lezen in een handig overzichtsartikel over de ingezonden brief. Hierin valt te lezen hoe de krant begin 1972 met veel vlagvertoon de wekelijkse U-pagina introduceerde. Anders dan de droge humor waarvan de
Engelse briefschrijver zich bedient, blijkt zijn Nederlandse tegenhanger vooral een punt te willen drukken ('Ik zal het nog 1 een keer uitleggen'). Opvallend detail: de Volkskrant heeft een kern van 20 trouwe briefschrijvers die er gemiddeld 1 per week versturen.

Reactievak 'killed' de ingezonden brief

Het is de vraag of dit qua omvang heel veel verschilt met het gemiddeld aantal 'reaguurders' op een willekeurig nieuwsblog. Door de uitvinding van het reactievak heeft de ingezonden brief een beetje aan urgentie ingeboet. Sinds het overlijden van de 'godmother' van de ingezonden stukken
Henriette Boas is het genre 'lezersbrief' op internet volgens velen gedegradeerd tot 1-regelige fluimen, die bij voorkeur anoniem worden geplaatst en waar minimale moderatie aan te pas komt.

Door de oplettende lezers van fora als fok.nl worden echter ook aardige discussies aangesneden, zo werd in oktober 2004 een topic geplaatst over vermeend misbruik van de ingezonden brief door De Telegraaf. Niet zozeer de inhoud van de brief, maar de opmaak en plaatsing - op een plek waar
normaal gesproken redactionele stukken staan - leverden voer voor discussie op.

Online reacties bij lokale en regionale media

Voor het onderzoek Wie waakt er in de regio? hielden we voor 40 gemeenten bij in hoeverre online kranten, omroepen en hyperlocals gebruik maken van reactievakken. Van de 200 nieuwsmedia heeft de helft een reactiemogelijkheid ingebouwd. Minder dan een derde daarvan bevat daadwerkelijk reacties.
In totaal gaat het om iets meer dan 300 nieuwsberichten waarop 500 keer wordt gereageerd; omgerekend 1 a 2 reacties per bericht.

In absolute zin wordt het meeste gereageerd op berichten van regionale omroepen (in een week werden op de sites van 4 omroepen 23 nieuwsberichten aangetroffen met gemiddeld 3 reacties), relatief gezien krijgen berichten op de sites van regionale dagbladen de meeste reacties (12 dagbladen, 115
berichten, gemiddeld 2,4 reacties). Hoewel in dit onderzoek alleen nieuwsberichten over lokaal beleid gecodeerd zijn, geeft het een aardig beeld van de mate waarin online nieuws over lokaal beleid in de 40 onderzochte gemeenten 'leeft'.

Popmuziek vergeven van brieven

De popmuziek is letterlijk vergeven van de brieven, van de geparfumeerde liefdesbrief van de Brothers Johnson (Strawberry Letter 23) via Living Colours Open Letter to a Landlord tot Elvis' brief die nooit aankwam in Return to Sender. De meest smartelijke staat echter op naam van de Box Tops,
een blue eyed soul groep uit de sixties met een piepjonge (16!) Alex Chilton in de gelederen, die behoorlijk de baard in de keel heeft. Haast niet te geloven dat dit dezelfde stem is die zeven jaar later en flink wat octaven hoger Big Star's cult klassieker September Gurls staat te kwelen.

IFrame

Te vinden op: Soul Deep - The Best of the Box Tops.

Bijdragen

[IMG]Stimuleringsfonds voor de Pers, [IMG]Quint Kik