Mediatekst | 13-02-2015

Letterlijke tekst van de persconferentie van minister-president Rutte na afloop van de ministerraad op 13 februari 2015.

Rutte: Ik heb over de Europese Raad gisteren de ministerraad vandaag bijgepraat. Belangrijk is natuurlijk het akkoord dat in Minsk is gesloten. De afspraken over een staakt-het-vuren bieden hoop voor de mensen in Oost-Oekraine, daar is heel veel geleden. Daarnaast is het ook van belang dat de soevereiniteit en territoriale integriteit van Oekraine door alle partijen worden erkend. Het is nu zaak dat alle partijen - inclusief Rusland - de gemaakte afspraken snel en volledig nakomen. Wij zullen hen beoordelen op daden, niet op woorden.

Verder heeft minister Dijsselbloem ons ingelicht over de voortgang van de gesprekken met Griekenland. Het Nederlandse standpunt is bekend en heb ik ook gisteren herhaald tegen mijn Griekse collega: de gemaakte afspraken moeten worden nagekomen. Het is nu wachten hoe de gesprekken lopen in de Eurogroep, en die gaan aanstaande maandag - zoals bekend - verder.

Ten slotte hebben we als Europese Raad een belangrijke verklaring aangenomen over de gemeenschappelijke aanpak van terrorisme. Goede internationale informatie-uitwisseling is daarbij van groot belang, naast het voorkomen van radicalisering en rekrutering. Daarbij hecht Nederland zeer aan grensoverschrijdende aanpak van terrorisme en van jihadisme, en dat sluit ook aan bij onze eigen integrale aanpak van deze onderwerpen.

Tot slot heeft minister Kamp in de MR toegelicht wat vandaag door het CBS naar buiten is gebracht vanochtend. Dat zijn op zichzelf bemoedigende cijfers: de economische groei zet door en wordt steeds breder gedragen, waar die aanvankelijk vooral wortelde in de export, zie je nu ook een aantrekkende besteding van de consumenten. Ook de arbeidsmarkt ontwikkelt zich in de goede richting. In de laatste jaren is de kwartaalgroei van het aantal banen nog nooit zo groot geweest. Het is goed dat wij de stijgende lijn kunnen vasthouden. Maar tegelijkertijd zijn we er echt nog lang niet. Ik ben nog niet tevreden. De werkloosheid is nog steeds hoog. Er staan nog steeds veel mensen aan de kant. En de ambitie van het kabinet blijft dan ook onverkort om die werkloosheid omlaag te krijgen. Uiteindelijk is het motto van het kabinet - zoals u weet - werk, werk, en nog eens werk. Niettemin zie je wel dat ook de cijfers voor dit jaar verdere aantrekkende groei voorspellen. Bijna een verdubbeling van de groei in 2014. Die gaat zo richting de 1,5%. Dus dat moedigt ons zeer aan om voort te gaan op de ingeslagen weg.

WESTER (RTL Nieuws) Gaat u nog pogingen doen om ook Poetin te laten verklaren dat de eventuele daders van het neerhalen van de MH17 gepakt en ook berecht kunnen worden?

RUTTE Dat is niet nodig. Er is in het Minsk-akkoord gesproken over amnestie, zoals u weet. De beroemde paragraaf 5. Dat is een wet, daar wordt verwezen naar een wet die al door het Oekraiense parlement is aangenomen en nu optekening wacht. In die wet is expliciet een uitzondering gemaakt voor MH17, voor de verschrikkelijke ramp die is gebeurd met MH17. En vooral ook voor degene die daarvoor verantwoordelijk zou zijn. Porosjenko is daarover ook naar mij zeer duidelijk geweest toen ik hem daar gisteren over aansprak en heeft gezegd: het is volstrekt ondenkbaar dat onder die amnestiewet in enigerlei vorm ook de gebeurtenissen met MH17 zouden vallen. En ook Rusland is gecommitteerd. Zij hebben ingestemd met de VN-resolutie 21.66 over de berechting van mensen die schuldig zijn aan MH17. Dus dit zit aan alle kanten dicht. WESTER Maar dat Porosjenko dat zegt is misschien mooi, maar misschien zitten die daders wel aan de andere kant van de grens en gaat Poetin er weer over.

RUTTE Ja, maar dit is een Minskakkoord waarin gesproken wordt over the law, en dat is dus de wet van september vorig jaar die ter tekening ligt bij de president. Waar u aan refereert is een hele andere situatie. Hoe zouden de Russen omgaan met een eventueel verzoek om... dat heeft niets te maken met de afspraken die in Minsk zijn gemaakt.

JANSEN (DE TELEGRAAF) U heeft van de zomer bij herhaling verklaart, en ook later nog weleens dat u niet zou rusten en het tot een persoonlijke zaak maakt om de schuldigen van de aanslag op MH17, dat die hun verdiende loon krijgen, om het maar even zo te vertalen. Dan verbaast het mij dat u nu zwaait met een VN-resolutie en eigenlijk vertrouwt op de afspraken zoals die zijn gemaakt en vertrouwt op de mondelinge toezegging. Waarom als u zichzelf er zo aan heeft gecommitteerd, waarom vergewist u zich er niet van door expliciet op papier nog eens een toezegging van alle betrokkenen te krijgen dat dit ook zo zal geschieden, zoals u heeft aangekondigd en zoals u en Nederland verwacht dat het gaat lopen?

RUTTE U heeft volkomen gelijk dat dit mij zeer motiveert, deze hele kwestie. Ik wil inderdaad dat de onderste steen boven komt en dat de daders gepakt worden. Ik heb mij er persoonlijk van vergewist of wat gisteren gebeurde in lijn was met het eerdere Minsk-protocol in september. Toen heeft Nederland ook belet gevraagd en gezegd: he mensen, let op. Dit mag nooit MH17 raken. Een eventuele vervolging van daders van MH17, van de verschrikkelijke ramp met MH17. Dat is in de wet expliciet geregeld. Artikel 5 van gisteren verwijst naar die wet waarin expliciet is uitgezonderd eventuele daders van de aanslag op MH17. De president, ten overvloede, want toen ik hem sprak gisteren en zei: ik wil het zeker van je weten, toen waren onze juristen nog precies aan het uitzoeken hoe het exact zat met de teksten van gisteren versus het wetsvoorstel die is aangenomen door het Oekraiense parlement en ter tekening ligt bij het parlement. En later bleek inderdaad dat die twee over dezelfde zaak gaan. Dus ten overvloede heeft ook de president mij dat nog eens verzekerd. Er is de VN-resolutie. Er zijn internationale afspraken over luchtvaart. Dus dit zit aan alle kanten dicht. Er is geen risico dat op grond van de afspraken die gisteren zijn gemaakt door mijn Duitse en Franse collega, met de presidenten van Oekraine en Rusland, dat op grond van die afspraken de eventuele vervolging van daders van vlucht MH17, de ramp met MH17, dat die daardoor niet vervolgd zouden kunnen worden.

JANSEN Nu zegt u, en u legt dat nog eens uit, dat het niet nodig zou zijn dat vanaf Russische zijde dat ook nog eens expliciet werd genoemd. Speelt daarmee misschien in het achterhoofd dat het niet haalbaar zou zijn?

RUTTE Ik wil me overal voor inzetten. Als ik ook maar de geringste twijfel zou hebben dat de afspraken die gemaakt zijn gisteren in Minsk een risico zouden zijn voor de vervolging van daders van MH17, dan zal ik geen stap onbenut laten en geen stap niet zetten die ik moet zetten. Ik heb nu al alle stappen gezet, ook vandaag. Mijn collega Koenders van BZ ook. En waarom? Omdat dit zo belangrijk is. Dit is aan alle kanten, zit dit dicht. Er is geen risico.

JANSEN Ja, dat zegt u wel...

RUTTE Nee, maar ook de mondelinge afspraak... het staat op papier. Het wetsvoorstel, de wet, is er. Daarin is MH17 uitgezonderd. Het Minsk-protocol, gisteren, u zegt op papier... Het Minskprotocol van gisteren staat op papier. Het Minsk-protocol uit september staat op papier. De wet staat op papier. Op papier staat dat MH17 daarvan is uitgezonderd. De president, ten overvloede, want zo begon het gisteren, ik had toen nog niet alle juridische adviezen binnen en de precieze vergelijking van teksten. Ten overvloede inmiddels, maar toen voor mij nog heel essentieel omdat ik nog niet alle juridische checks had kunnen doen, verzekert mij ook nog eens dat dit zo zit. Maar dat is ten overvloede bovenop alles wat al op papier staat. En wat ook op papier staat is de VN-resolutie 21.66. JANSEN Dus u heeft een verdere toezegging, daar speelt niet mee dat u die volgens mij helemaal niet zou krijgen. Maar u zegt echt: wij vertrouwen erop dat ook Moskou zal meewerken, want ze moeten meewerken.

RUTTE Ik stel vast dat de partijen die gisteren het Minsk-protocol hebben getekend, en dat zijn in de kern Frankrijk, Duitsland, Rusland, Oekraine, dat die allemaal verwijzen naar een wetsvoorstel dat op papier staat. Waar op papier staat dat MH17 is uitgezonderd. En dat die afspraak van gisteren staat ook op papier.

JANSEN Betreft dat ook meewerken aan de uitlevering van mogelijke verdachten?

RUTTE Nee, wat nu speelde gisteren was de zorg dat vanwege de afspraken die in Minsk-2 nu gemaakt waren dat op grond van die afspraken het mogelijk zou kunnen zijn dat een vervolging van eventuele daders niet mogelijk zou zijn. Dat is waar we gisteren bezorgd over waren. En dat is in alle opzichten nu gesecureerd.

JANSEN Maar hoe zit het dan met mogelijke uitlevering van verdachten?

RUTTE Daar ging dit Minsk-verhaal niet over.

JANSEN Maar dat is wel relevant.

RUTTE Maar dat is een andere discussie. Dus de eventuele uitlevering van verdachten voortkomend uit mogelijke conclusies die getrokken gaan worden door OM en OVV, dat is een zaak die dan speelt. Wat nu speelt was de vraag of, mocht het zo zijn dat uit die onderzoeken blijkt dat ons OM een bijzondere interesse heeft om met bepaalde mensen te praten uit de regio - ik formuleer het maar even breed, dat op grond van de afspraken gisteren het zo zou zijn dat die mensen per definitie onder amnestie zouden vallen. Dat is dus niet zo. Uw vraag die u nu stelt gaat meer in algemene zin over de vraag - los van gisteren - wat gebeurt er nadat het OM en de OVV hebben gerapporteerd, dat is dan aan de orde. Maar dat staat geheel los van het Minsk-protocol van gisteren.

VULLINGS (RADIO1) Wederom een kwartaal economische groei. Zijn we definitief uit de crisis?

RUTTE Ja, dit is natuurlijk opnieuw een kwartaal waarin we groeien. We zien ook dat we dit groei doormaken die op een niveau ligt dat mij nog niet bevalt. Ik zou die hoger willen hebben. We zijn nu wel een van de snelst groeiende economieen van Europa, we zien de werkgelegenheidssituatie sterk verbeteren. Dus het zijn goede cijfers, maar met een werkloosheid boven de 600.000 ben ik niet tevreden.

VULLINGS Het was ook een hele zuinige ja op de vraag of we uit de crisis zijn.

RUTTE Goed, de crisis is ook een - laat ik het zo zeggen: ik vind als je werkloosheid boven de 600.000 zit, dat je moet oppassen te gaan juichen bij goede cijfers. Die cijfers zijn goed. Dat motiveert ook enorm om door te gaan met het beleid van hervormen, overheidsfinancien op orde brengen, heel gericht investeren. We investeren in 2014 hebben we meer dan ooit geinvesteerd in onze wegen en infrastructuur. En bijvoorbeeld hebben we nu ik denk wel het wegen- en infrastructuursysteem van heel West-Europa. Je ziet dat dat allemaal ook economische effecten heeft. In positieve zin. Dus het motiveert zeer om daarmee door te gaan, om die koers vast te houden. Maar ik ga pas juichen als de werkloosheid echt veel verder gaat dalen.

VULLINGS Er zijn economen die de driedubbele dip vrezen, dan zou er nog een recessie aankomen. Ligt u daar weleens wakker van?

RUTTE Ik heb u vaker geschetst dat ik probeer in mijn vak zoveel mogelijk mijn zorgen direct om te zetten in maatregelen. En zolang ik dat steeds kan doen lig ik niet wakker, want dan kan ik met veel meer energie overdag die maatregelen nemen.

VULLINGS Maakt u zich er zorgen om?

RUTTE Dat is dezelfde vraag, want die zorgen leiden ertoe dat je wakker ligt...

VULLINGS Je zou je ook zorgen kunnen maken en 's avonds goed slapen.

RUTTE Dat zou ook kunnen maar ik denk dat ik overdag de taak heb om op grond van de analyses te komen tot verstandige beleidsstappen en die ook vorm te geven en daarvoor parlementaire meerderheden te zoeken. Dat is de laatste jaren goed gelukt en je ziet nu ook die effecten.

VULLINGS Zegt u daarmee dat de economische groei die we nu al een aantal kwartalen hebben het resultaat is van de heilzame werking van het kabinet Rutte-II?

RUTTE Dat is in eerste plaats de heilzame werking van heel veel ondernemers en mensen in Nederland die in een hele moeilijke fase zijn doorgegaan. Dus als de gladiolen sowieso al ergens heengaan, gaan die wat mij betreft naar ondernemend Nederland, werkend Nederland, wij hebben met elkaar heel veel van dit land gevraagd. Als je het grootste ombuigingspakket en het grootste hervormingspakket sinds de oorlog als kabinet aan het doorvoeren bent, heeft dat enorme effecten op de samenleving. Wat de politiek moet doen is de randvoorwaarden goed regelen. De politiek moet zorgen voor gezonde overheidsfinancien, voor sociaal stelsel, gezondheidszorgstelsel, wat ook op lange termijn betaalbaar is. Dat is nu op lange termijn betaalbaar. En hervormingen in het onderwijs en in de arbeidsmarkt, sociale zekerheid, die ervoor zorgen dat de economie verder kan groeien. In die mix vindt het effect plaats van economische groei. Je kunt dat nooit precies toewijzen dus ik ga dat niet claimen.

VULLINGS Als de randvoorwaarden goed zijn, dat zou u kunnen beoordelen, dan zou u uzelf een compliment kunnen geven. Het hoeft natuurlijk niet.

RUTTE Ik geef mezelf pas een compliment als de werkloosheid echt veel forser gaat dalen. Zover zijn we echt nog niet. Maar het feit dat het nu beter gaat met de economie is een mix van de goede randvoorwaarden, en daar zitten we volop in, want we moeten nog heel veel van die hervormingen tot een succes maken - maar we zitten daar middenin. Een mix daarvan met het feit dat we in een land wonen waar 8 miljoen werkenden en zoveel mensen die gewerkt hebben, een positieve bijdrage aan het land leveren, met elkaar gezegd hebben in een hele moeilijke tijd: de schouders eronder, we gaan door. Maar dat hebben we wel gemerkt. De werkloosheid is opgelopen, het heeft grote effecten gehad op gezinnen, mensen. Mensen hebben de effecten ervaren ook van hervormingen en bezuinigingen. Ik loop daar geen seconde van weg.

VULLINGS Verwacht u dat de werkloosheid sterk gaat dalen nog in uw kabinetsperiode?

RUTTE Wat ik wil voorkomen is dat ik het CPB word. Dus dit waren die iets zeiden over het afgelopen kwartaal. Het CPB doet de voorspellingen. In die voorspellingen zie je dat die werkloosheid ook geleidelijk aan - dat zag je ook in het laatste kwartaal - daalt. Maar dan verwijs ik naar het CPB. Ik wil voorkomen dat ik een - wat ik weleens vaker gezegd heb- een one man CPB word.

BOVEN (BNR) Er staat een grote renovatie op het programma van het Binnenhof. Hoe kijkt u aan tegen het vooruitzicht dat de politiek mogelijk jarenlang het Binnenhof moet verlaten?

RUTTE Wat we in ieder geval weten is dat de stuurgroep renovatie Binnenhof, want ja die is er, onder voorzitter van mijn zeer gewaardeerde oud-collega Spies, die heeft in oktober 2014 laten weten dat groot onderhoud nodig is aan het Binnenhof, de panden. Zijn natuurlijk heel veel kwetsbare, vaak oude gebouwen. Ik geloof dat ik zelf in het oudste gebouwtje zit, het Torentje. Dat is onder andere nodig vanwege zaken als brandveiligheid, maar ook het feit dat natuurlijk de moderne ICT-voorzieningen technische installaties van die tijd, en de moderne ICT-voorzieningen zich slecht tot elkaar verhouden. Er wordt nu aan een concreet plan gewerkt. Daarin worden allerlei scenario's bekeken. Het besluit erover wordt rond de zomer verwacht. Dus aanstaande zomer verwachten we daar besluiten over te gaan nemen. En speculatie over renovatie, over kosten, en over eventuele tijdelijke huisvesting is dus nog ontijdig.

BOVEN Hoe kijkt u aan tegen de situatie dat de Nederlandse politiek zich straks gaat verspreiden over Den Haag en niet meer op een plek dichtbij elkaar zit?

RUTTE Ja, dat kan misschien ook weleens prettig zijn... Nee, dat is een flauwe grap. Nee, ik vind het daar echt te vroeg voor om over te speculeren. We moeten nu eerst kijken wat precies uit dat plan van aanpak komt.

BOVEN Zit eigenlijk in al die scenario's ook al een gedachte over waar de Troonrede zou moeten plaatsvinden?

RUTTE Ongetwijfeld wordt daar grondig naar gekeken en ik kan u verzekeren dat ik uiteindelijk mij daar ook persoonlijk een opvatting over zal vormen.

HAMAR DE LA BRETHONIERE (ANP) Hoe kunnen we de aardgasbaten compenseren, heeft u daar ideeen over?

RUTTE De situatie nu is dat het winningsbesluit wat Kamp heeft genomen, niet is gewijzigd. Dus voor het lopende jaar is er geen noodzaak om te komen tot aanpassing van de begroting, nog even los van de begrotingsregels die weer allerlei hele specifieke dingen behelzen over wat je in het lopende jaar moet doen als er tegenvallers zijn. Dat neemt niet weg dat zoals u weet wij de eerste helft van het jaar minder aardgas gaan oppompen, dat we vervolgens in juli gaan kijken - op basis van een advies in juni gaan kijken wat we vanaf juli verder uit de grond gaan halen. En dat we ook bezien wat uiteindelijk het niveau van leveringszekerheid is wat je moet hebben en daar verwachten we adviezen over rond 1 januari. Dat is zeg maar hoe het allemaal is uitgelijnd, daar is gisteren ook het debat met Kamp in de TK over geweest. Dus dat betekent dat er thans op dit moment geen gevolgen zijn voor de Rijksbegroting.

HAMAR DE LA BRETHONIERE Geen bezuinigingen thans?

RUTTE Los van het feit dat als er een gevolg is voor de Rijksbegroting moet je die altijd afwegen tegen andere mee- en tegenvallers. Dat gebeurt bij de Voorjaarsnota. Maar op dit moment zal bij de Voorjaarsnota het aardgas niet aan de orde zijn omdat het winningsbesluit wat Kamp heeft genomen in januari niet is gewijzigd.

DU PRE (VOLKSKRANT) Het zal niet de grootste kwestie zijn geweest op uw agenda, maar vindt u na twee nachten slapen nog steeds dat de kwestie Verheijen enorm is opgeblazen?

RUTTE Ja, en ik heb daar niets aan toe te voegen ten opzichte van wat ik eral over heb gezegd.

DU PRE Mag ik dan toch nog even een vraag stellen daarover, want kunt u dan uitleggen wat het verschil is tussen staatssecretaris Verdaas in 2012 en deze kwestie nu?

RUTTE Ik laat het echt bij wat ik er van de week over heb gezegd.

BREEDVELD (NOS) Hoe schat u de kansen in dat er maandag een akkoord komt met Griekenland?

RUTTE Er moet heel veel eerst technisch nu worden uitgezocht. De Grieken willen van alles en er is natuurlijk gewoon een bestaand programma waaraan zij zich moeten houden. Dus er wordt nu in kaart gebracht wat de gaten zijn tussen wat zij willen en dat bestaande programma. Dat moet ten eerste op tafel komen, dus ik denk dat het sowieso heel ingewikkeld is om maandag tot besluitvorming te komen. En dan zal de vervolgvraag zijn: denk je dat je er ueberhaupt uitkomt? Laat ik daar nou verder niet over speculeren. Het is echt heel ingewikkeld. Laten we daar duidelijk over zijn.

BREEDVELD Vindt u net als Zijlstra dat de Grieken maar uit de euro moeten als zij zich niet aan de afspraken houden?

RUTTE Ik heb van de week in het Kamerdebat gezegd, ook namens de minister van Financien Dijsselbloem, wat de opvattingen van het Nederlandse kabinet zijn. En toen ook gezegd dat ik het daarbij laat, omdat alle alsdan vragen die ik verder beantwoord, leiden tot koppen op Reuters en DPA of waar dan ook. En dat helpt de zaak niet.

BREEDVELD Dat geeft wel aan hoe gevoelig het ligt de onderhandelingen met de Grieken.

RUTTE Ja, het gat is heel groot. Er is een nieuwe regering en die heeft allerlei wensen. En er is een bestaand programma waar zij zich aan moeten houden. Binnen zo een programma kun je altijd bezuinigingen vervangen door andere bezuinigingen. Maatregelen vervangen door andere maatregelen, mits ze hetzelfde opbrengen. En dan is het weer aan het IMF, ECB en EC om vast te stellen of dat ook zo is. Dat is de normale gang van zaken. Binnen dat speelveld moet zich dit af gaan tekenen. En de partijen liggen ver uit elkaar.

WESTER (RTL NIEUWS) Nu heeft de Griekse minister van Financien het optreden van de trojka vergeleken met de martelpraktijken van de CIA. Wat vindt u van die uitspraak?

RUTTE Die uitspraak heeft hij al een paar keer eerder volgens mij gedaan, of andere senior politici in Griekenland. Ik ben het daar niet mee eens. En de trojka bestaat uit ambtenaren, bestaat uit keurige, verstandige mensen. Als zij boos zijn, als zij dat vinden, moeten ze bij de Eurogroep zijn, bij de ministers van Financien. Die sturen de trojka aan. De trojka werkt ten dienst van de Europese instellingen. Dus het is een beetje een gekke uitspraak.

WESTER De CIA bestond ook uit ambtenaren, maar dat ter zijde. Helpen dit soort uitspraken het proces?

RUTTE Wat denkt u zelf?

WESTER Ik denk van niet...

RUTTE Dan zijn we het helemaal eens.

VAN SOEST (ALGEMEEN DAGBLAD) Ik had een vraag over het gas: u zei twee dingen die ik niet helemaal met elkaar kon rijmen: we moeten eerst maar eens even kijken wat de mee- en tegenvallers zijn dit jaar voordat we...

RUTTE Nee, dat was in het geval dat... Oei, ik zie hier hoe gevaarlijk het is als je een alsdan route ingaat. Uw collega zei: stel nu dat het gaswinningsbesluit verlaagd was, dat is niet het geval, het ligt op hetzelfde niveau als in januari. Stel dat je dat gedaan zou hebben, dan heb je een tegenvaller te voorzien op het aardgas. Moet je dan extra bezuinigen? Dan spelen er twee andere dingen altijd in dat geval - wat dus niet aan de orde is nu, want het winningsbesluit is niet aangepast, maar stel dat het aangepast zou zijn - in dat specifieke scenario spelen twee dingen, namelijk: dat je kijkt naar alle mee- en tegenvallers bij de Voorjaarsnota. En twee: dat wat betreft de inkomstenkant van de begroting, aardgasinkomsten ook weer hele specifieke afspraken gelden.

VAN SOEST Maar u zei tegelijkertijd in elk geval: het zal deze Voorjaarsnota niet meespelen, dus als er extra bezuinigd wordt, dan zal het hoe dan ook pas op de lange termijn in 2016 op zijn vroegst zijn.

RUTTE Dat laatste laat ik voor uw rekening, maar ik stel wel vast dat bij deze Voorjaarsnota dit niet aan de orde is omdat het winningsbesluit niet is veranderd.

BOVEN (BNR) Over de verklaring die gisteren is aangenomen door de Europese Raad over terreurmaatregelen in Europa. Uw Belgische collega zei na de gebeurtenissen in Belgie dat hij heel graag nu besluiten ziet, niet alleen verklaringen. Deelt u dat? En waarover zou u nu op heel korte termijn een besluit willen nemen?

RUTTE De EU bekreunt zich nu over een paar vraagstukken en daar moeten snel besluitstukken over komen en die komen er verwacht ik ook. Een is over hoe gaan we om met die passenger name records, de PNR-kwestie, en hoe verhoudt zich dat tot zorgen over privacy en zorgen over privacy en proportionaliteit, die ook in het Nederlands parlement, trouwens ook in sommige kringen van de media hevig leven. Het lijkt dat daar de positie van Parlement en Raad en Commissie bewegen in een richting die Nederland en ook het Nederlandse parlement bevalt. Dus dat is een voorbeeld. Het tweede is de discussie over de grens, Schengen. Hoe gaan we om met Schengen en hoe ga je om met Europeanen die uitreizen, waarvan vermoedens bestaan dat je ze graag bijzonder wil volgen en hoe verhoudt zich dat tot de Schengen afspraken die zijn gemaakt? Waarom is dat van belang, omdat in-reizigers, dat is allemaal nog tot daaraan toe, maar als mensen uitreizen, het zijn vaak Europeanen - althans formeel Europeanen - die deelnemen aan een strijd in Irak, of Syrie, of elders in die gebieden. Dus dat het is tweede aspect. Ook daarvan is afgesproken dat het snel tot besluiten moet leiden. Verder is het niet zo dat je alles met besluiten oplost, er moet ook worden samengewerkt. Dat gaat op dit moment goed. Echt goed. Dat is een samenwerking bijvoorbeeld tussen de veiligheidsdiensten, die is de laatste paar jaar heel erg geintensiveerd. Ik hoor dat ook terug van onze Nederlandse diensten, dat die heel intensief contact hebben met de zusterdiensten in het buitenland. Dat is van groot belang bijvoorbeeld na aanslagen zoals die plaatsvinden, om heel snel te kunnen schakelen en vooral ook om die te kunnen voorkomen.

BOVEN Maar waarom blijft het dan toch weer bij verklaringen en komen die besluiten nog niet?

RUTTE De ER neemt daarover geen besluiten. Die besluiten moeten worden genomen, dat hangt ervan af, ze hangen op verschillende plekken. De kwestie van de PNR is een zaak die vaststaat in het EP. En daarvan heeft ook het EP gezegd: we gaan het vlot trekken. Alle grote politieke formaties willen dat. En de ER heeft gezegd: wij zullen alle steun geven om dat proces zo snel mogelijk te laten verlopen. Maar het besluit erover ligt uiteraard, altijd tripartite in Europa, maar toch primair nu bij het EP. Waar het betreft Schengen zeg ik uit mijn hoofd: ligt nu bij de EC. Zou ik even precies moeten checken, maar dat ligt vooral bij de EC. Maar ook daarvan is gezegd door de Raad gisteren dat wij zeer gemotiveerd zijn om ook op dat punt mee te werken om alles te doen om dat snel te laten gebeuren.

VISCHJAGER (DAILY INVISIBLE) Tot mijn spijt heb ik geen Daily Invisible bij me, want ik ben ziek geweest.

RUTTE Oh, goed dat u er dan weer bent.

VISCHJAGER Volgende week krijgt u de Daily Invisible omdat u terecht heeft gezegd: eerst een keer de Daily Invisible zien.

RUTTE Ik kijk ernaar uit. Volgende week ben ik er niet trouwens, want dan is er geen MR. Maar over twee weken hoop ik je weer te zien.