19/02/2015

Kamervragen over de oorzaak van de uitbetalingsproblemen bij de SVB

Met ingang van 1 januari 2015 is de Sociale Verzekeringsbank (SVB) verantwoordelijk voor het uitbetalen van de Persoonsgebonden Budgetten (PGB's). Op grond van de Wet langdurige zorg, de Jeugdwet en de Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015 kunnen mensen kiezen voor een PGB. Daarmee kunnen ze zelf de regie houden over de zorg en ondersteuning die ze nodig hebben. Het geld wordt sinds 1 januari niet langer op de rekening gestort van budgethouders maar op die van zorgverleners. Dat betekent wel dat de SVB tijdig de ongeveer 230.000 zorgcontracten moest beoordelen en dat op tijd de zogenaamde vaststellingsbeschikkingen vanuit gemeenten en zorgkantoren naar de SVB moesten worden gestuurd. Dat is op grote schaal misgegaan.

Halverwege januari kwamen er berichten van houders van Persoonsgebonden Budgetten naar buiten dat de SVB de drukte niet aan kon. Overeenkomsten raakten zoek. Gemeenten en zorgkantoren verstuurden beschikkingen niet of te laat. De zorgverleners zouden daardoor niet betaald worden. Al snel werd duidelijk dat het om vele tienduizenden gevallen ging. Er werd een noodscenario ingevoerd. Er werden nieuwe betalingsdeadlines gesteld. Inmiddels is ongeveer de helft van de hoeveelheid zorgcontracten uitbetaald.

Om de PGB's soepel uit te kunnen betalen is er voor de SVB via een aanbestedingsprocedure speciale software ontwikkeld (de zogenaamde ICT-audit). Op 3 februari vroeg het CDA-Kamerlid Mona Keijzer om de stukken behorende bij de ICT-audit. Op 4 februari ontving de Kamer deze stukken, vlak voor het debat dat die middag gehouden zou worden over de uitbetalingsproblemen bij de SVB. ( http://www.rijksoverheid.nl/ministeries/vws/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2015/02/04/kamerbrief-over-it-audit-invoering-pgb-trekkingsrechten.html).

Uit die stukken blijkt dat er meerdere waarschuwingen aan de huidige problemen zijn voorafgegaan. Waarschuwingen die in feite al de genoemde problemen aankondigden. De CDA-fractie wil precies weten wat er gebeurd is en wat er gedaan is om de problemen te voorkomen. Daarom stelt Mona Keijzer de volgende vragen:

Schriftelijke vragen van het lid Keijzer (CDA) aan de staatssecretaris van VWS over de ICT-problemen bij de SVB met betrekking tot het (niet) uitbetalen van PGB's

1. Op welk moment was duidelijk c.q. gespecificeerd wat er van de partijen in de PGB keten werd verwacht? Welke afspraken en mijlpalen en escalatiemomenten zijn daarbij overeengekomen?

2. Wie heeft er doorzettingsmacht t.a.v. alle partijen in de PGB-keten (bijvoorbeeld gemeenten, zorgkantoren) of is er slechts regie en zo ja, wat houdt deze dan in?

3. Is het ICT-systeem m.b.t. het PGB verbonden met de gemeentelijke basisadministratie? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe kan het dan dat mensen bericht krijgen dat de budgethouder overleden is, terwijl dat niet het geval is?

4. Is besloten een bestaand ICT-systeem te verbouwen? Klopt het dat dit het Nestor systeem is? Wordt daarnaast gewerkt met een ander systeem? Klopt het dat dit het zogenaamd Treks-systeem is?

5. Was het de bedoeling om met 2 systemen (Nestor en Treks) te gaan werken? Zo niet, waarom en wanneer is daartoe besloten? Wanneer houdt deze situatie op te bestaan? Zijn er nog andere systemen aangepast ten behoeve van dit project? Zo ja, wat hielden die aanpassingen in en zijn ze in de begroting en kostenoverzichten opgenomen?

6. Is de doelstelling van het project, namelijk fraudebestrijding uit beeld indien er uitbetaald wordt zonder dat alles per se op orde is (bijv. toekenningsbeschikking en zorgovereenkomst) en er daarnaast er gewerkt lijkt te worden met (minstens) 2 systemen? Wat zijn dan de consequenties voor de fraudebestrijding?

7. Welke stappen dienen er door welke partijen te worden gezet om deze doelstelling van de operatie, namelijk fraudebestrijding, weer in beeld te krijgen?

8. Is het nu werkende ICT systeem geschikt om te werken op basis van een andere proceslogica: eerst betalen en pas later de onderliggende stukken?

9. Zijn alle kosten van de SVB en de kosten voor de programmatische aansturing alsmede de kosten van intern en extern personeel toegerekend aan het project? Zijn in deze bedragen ook de extra inhuur van de afgelopen weken bij betrokken? Worden de extra kosten van ATOS hier ook bij betrokken Worden de kosten van het handmatig invoeren van gegevens ook toegerekend aan het project? Wanneer is de eerste begroting opgesteld? Hoe groot was die? Is de raming van 15 mln. invoeringskosten en 29 mln. uitvoeringskosten nog reeel?

10. Wanneer verwacht u een definitieve afrekening? Is dit ook het moment waarop de reconciliatie achter de rug is, teveel uitbetaalde bedragen zijn teruggevorderd of kwijtgescholden en de initieel voorziene fraudecontroles vooraf en achteraf op orde zijn?

11. Heeft u zicht op de extra kosten bij de ketenpartners? Zo ja, hoeveel zijn die? Hoeveel fraude moet er globaal worden bespaard voor dit gunstig uitvalt in vergelijking met de kosten van fraudebestrijding?

12. Is het opportuun om op enig moment de afweging te maken om deze systeemwijziging stop te zetten en gebruik te maken van los van de processen staande ICT voorzieningen zoals het systeem SyRi dat nu wordt ontwikkeld?

13. Waarom is er gekozen een programmaplan te schrijven in plaats van een projectplan? Bent u bereid alle versies van dit programmaplan naar de Kamer te sturen? Zo nee, waarom niet?

14. Wanneer zijn er pilots geweest met budgethouders en gemeenten en wat hielden die pilots concreet in? Van hoeveel budgethouders en van hoeveel gemeenten zijn data ge-upload dan wel handmatig ingevoerd in systeem? Wat was de uitkomst van die pilots? Bent u bereid de verslagen van deze pilots naar de Kamer te sturen? Zo nee, waarom niet?

15. Is er een gebruikerstest met het huidige ICT systeem gedaan? Zo nee, waarom niet? Is het niet onzorgvuldig te noemen dat wanneer er minimaal 7 x zoveel klanten in een nieuw project worden ingevoerd dat er geen gebruikerstest is gedaan? Zo nee, waarom niet?

16. Is het correct dat er zeer tot geen verdere autorisatievereisten zijn voor medewerkers die gebruik mogen maken van NESTOR/Treks en daarmee iedereen dus bij de gevoelige clientgegevens kan waaronder deze medische diagnoses zijnde onderdeel van de zorgomschrijvingen? Zo ja, wat gaat u daar aan doen?

GATEWAY REVIEW 27 MAART 2014

17. Herkent u dat ten tijde van de review van 27 maart 2014 het voornemen was om de trekkingsrechten per 1-7-2014 in te voeren voor nieuwe clienten en per 1-1-2015 voor bestaande budgethouders? Bent u het met de CDA-fractie eens dat het Review Team, op basis van de bevindingen in de review, tot het oordeel dat zonder ingrijpende wijzigingen de invoering van de trekkingsrechten PGB op 1 juli 2014 respectievelijk 1 januari 2015 niet of nauwelijks haalbaar was? Waarom heeft u dan toch doorgezet en zelfs op zo'n manier dat er een big bang ontstond op 1 januari voor alle clienten? Was het realistisch om te denken dat in drie maanden tijd nog een compleet systeem plus gerelateerde processen werkend te kunnen krijgen?

18. Wanneer is besloten de datum van 1 juli 2014 te laten vallen?

19. Bent u van mening dat het gezien de conclusie van de review van maart 2014 het bijzonder is dat een verzoek van VWS nodig was om een ICT-Audit (door Deloitte) te houden? Waarom was het ministerie van VWS of dat van SZW hier niet medeverantwoordelijk voor? Had het bij de noodzakelijke geachte regie zoals geadviseerd in de Gateway Review 1 niet meer gepast dat VWS mede verantwoordelijk was?

20. Wanneer bent u geinformeerd over het Deloitterapport? Welke acties heeft de Raad van Bestuur van de SVB ondernomen na het Deloitte rapport?

GATEWAY REVIEW 0 23 SEPTEMBER 2014

21. Wat heeft het ministerie van VWS gedaan om de zeer noodzakelijk geachte gegevensuitwisseling soepel te laten verlopen? Waarom zat de gegevensuitwisseling niet in het programma (zie pagina 7)? 22. Welke zijn de genoemde belangrijke juridische aspecten van een terugvalscenario? 23. Wanneer wisten de Zorgkantoren en de Gemeenten precies hoe de gegevens moesten worden aangeleverd. Graag specificaties. 24. Is de conclusie gerechtvaardigd dat de aanbeveling op pagina 5, namelijk dat de verschillende ketenpartners hun complete terugvalscenario's, gericht op continuiteit van zorg beschikbaar moesten hebben, niet is uitgevoerd? Zo nee, welke afspraken zijn daar dan over gemaakt? 25. Welke correspondentie is er precies gevoerd met partijen: SVB-WVS, SVB/VWS - leverende partijen, ICT afdelingen onderling?

26. Op welke wijze werden/worden gemeenten en zorgkantoren geinformeerd over de resultaten van de gegevensverwerking: aantallen, controletallen, uitval, etc.?

27. Wat is er sinds september 2014 gebeurt met de op pagina 8 van de Gateway Review geconstateerd gebrek aan de benodigde competenties bij VWS om regie te voeren op een dergelijk complex ICT-project om dit wel in huis te hebben? Waar blijken deze investeringen uit?

28. Hoe is toegewerkt naar op pagina 7 gemelde moment dat er een helder go/no-go moment moest zijn waar op duidelijk was hoeveel PGB-houders door welke implementatieproblemen getroffen zouden kunnen worden? Wanneer is dat laatste go/no go moment geweest en op basis van welke criteria is toen besloten door te zetten? Is de staatssecretaris bereid de schriftelijke verslaglegging van dat moment inclusief bijlagen naar de Kamer te sturen?

29. Is de afweging op pagina 9 van de Gateway Review van september 2014 reeds gemaakt, namelijk dat voor een verdere doorontwikkeling het nodig is te onderzoeken of de nieuwe basis voldoende is om plateau 2 en 3 ook in te richten, of dat een verdere vernieuwing nodig is, of zelfs een volledig nieuw systeem te bouwen? Is deze afweging ook gemaakt met in gedachten het kostenbeeld en beeld van de beoogde fraude bestrijding? Zo nee, wanneer wel? Zo ja, bent u bereid deze naar de Kamer te sturen?

RAPPORT IT-ONDERZOEK TREKKINGSRECHT PGB SVB 15 oktober 2014

30. Waarom was het Deloitte niet toegestaan om obv haar professionele expertise conclusies te trekken? Is er communicatie (side letters, gespreksverslagen, e-mails) waarin dergelijke conclusies wel terug te vinden zijn?

31. Waarom was het Deloitte niet toegestaan om obv haar professionele expertise zaken op te diepen over de tijd nodig om het gerealiseerde systeem operationeel te krijgen?

32. Is het vermoeden juist dat SVB er op heeft gegokt dat zij de problemen met het systeem in januari zou kunnen oplossen, dwz voor de massale uitbetalingsprocessen zouden aanvangen?

33. Wat is de rol van SZW? Heeft niemand zich daar gerealiseerd dat het onvoldoende open zijn over de vertraging in 2007 geleid heeft tot een ICT ramp (met de loonaangifte/toeslagen)?

34. Wijst het expliciete uitsluiten van vragen naar de business case, kosten en opbrengsten er niet op dat SVB al wist dat deze in geen verhouding zouden staan tot de te verwachten opbrengsten?

35. Waarom is er niet terug gekoppeld aan de geinterviewde en wie waren de "primaire stakeholders binnen de SVB" tegen wie de primaire conclusies van het concept-rapport met bevinding zijn aan gehouden? (p. 5) 36. Wat betekent het lopende debacle voor de uitvoeringskosten en de formatie van de SVB in de komende jaren? Graag zowel de cijfers cf. de begroting als een schatting o.b.v. de kennis van nu? Wie fourneert de extra budgetten, VWS of SZW?

37. Is het nog steeds zo dat het Document Management Systeem geen problemen oplevert zo?

38. Is de diversiteit en complexiteit van alle verschillende PGB-gebruikers niet gigantisch onderschat door deze te vergelijken met AOW en Kinderbijslag? Is daarmee de gedachte dat de bestaande portals dit aankunnen niet te rooskleurig? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat gaat u doen om dit te verhelpen?

39. Waarom is het niet gelukt het oude Nestorsysteem te vervangen door een nieuwe en wanneer gebeurt dit wel?

40. Omdat het ICT deel van het programma de grootste kostenpost en het grootste knelpunt is, is het achteraf gezien niet een grote fout om de projectleider ICT los te zetten van het ICT-programma?

41. Was de regering op de hoogte van de passage op pagina 23 waarin te lezen staat dat men op het moment van het rapport er al van uit ging dat 1 januari 2015 niet haalbaar was? Zo nee, waarom niet? Zo ja, waarom heeft u dan toch doorgezet?

Rapport Grip op ICT (Commissie Elias)

42. Is het voor te stellen dat conform het rapport van de commissie Elias de huidige problemen bij de SVB (vergelijkbaar met de problemen bij SVB Tien) tevens het gevolg zijn geweest van een bestuurder die vanwege zijn grote betrokkenheid onvoldoende distantie en onafhankelijkheid geen eigen afweging heeft kunnen maken? Wat is de regie vanuit VWS geweest om deze benodigde distantie en onafhankelijkheid bij het huidige project wel te bewerkstelligen? Waren de ambities te rooskleurig aangezien in het jaarverslag 2013 de SVB schreef dat het uitbetalen van de PGB's door de SVB een manier was om bij te dragen aan het vertrouwen van de burger in de overheid? CIO en eigen bijdragen

43. Is conform het Kamerstuk 26643, nr 172 een departementale CIO betrokken geweest en zo ja, van welk departement? Bent u bereid een afschrift van het desbetreffende oordeel aan de Kamer te sturen alsmede wat er vervolgens gebeurd is?

44. Aangezien budgethouders ook eigen bijdragen gaan betalen over hun PGB vragen de leden van de CDA-fractie zich af of er voldoende afstemming is geweest in de voorbereiding met het CAK om te voorkomen dat er onterecht of onterecht hoge eigen bijdragen worden opgelegd? Is het mogelijk dat iemand zijn budget nog niet gestort heeft gekregen door de SVB maar al wel een eigen bijdrage moet overmaken naar het CAK? Wat gaat u dan doen om eventuele problemen in deze te voorkomen?