Amnesty Jaarboek 2015: Wereldwijd antwoord op wreedheden 'schandelij..

Vandaag publiceert Amnesty International het Jaarboek 2015. Dit geeft een overzicht van de mensenrechtensituatie in de wereld in 2014, en trends op het gebied van de mensenrechten voor het komende jaar.

* Regeringen 'moeten niet meer doen alsof de bescherming van burgers buiten hun macht ligt'.
* Meer burgers lopen het risico op geweld door gewapende groepen. En voortdurende aanvallen op de vrijheid van meningsuiting en een toenemende humanitaire-en vluchtelingencrisis liggen in het verschiet, tenzij er een fundamentele verandering komt in de internationale reactie.
* Wereldwijde actie is nodig door de vijf permanente leden van de VN-Veiligheidsraad in geval van genocide en andere massale wreedheden.

Wereldleiders moeten snel in actie komen tegen de veranderende manier waarop conflicten plaatsvinden en burgers beschermen tegen gruwelijk geweld van staten en gewapende groepen, zegt Amnesty International bij de publicatie van haar Jaarboek 2015.

'2014 was een catastrofaal jaar voor miljoenen die te maken kregen met geweld. Het wereldwijde antwoord van staten en gewapende groepen is schandelijk en ineffectief. De reactie van de internationale gemeenschap was onvoldoende terwijl mensen te maken kregen met barbaarse aanvallen en
onderdrukking', zegt Salil Shetty, secretaris-generaal van Amnesty International.

'De Verenigde Naties werden 70 jaar geleden opgericht om ervoor te zorgen dat de gruwelen van de tweede wereldoorlog niet opnieuw zouden kunnen gebeuren. We zien nu geweld op grote schaal en een enorme vluchtelingenstroom veroorzaakt door dat geweld'.

Voorspelling 2015/2016

Het Jaarboek 2015 bevat een uitgebreid overzicht van de mensenrechtensituatie in 160 landen over het jaar 2014. Tenzij wereldleiders onmiddellijk in actie komen ziet het er voor de mensenrechten het komend jaar niet goed uit:

* meer burgers zullen gedwongen worden om te leven onder de quasi-staatscontrole van gewelddadige gewapende organisaties, en het slachtoffer worden van aanvallen, vervolging en discriminatie.
* toenemende bedreiging van de vrijheid van meningsuiting en andere rechten, waaronder schendingen veroorzaakt door anti-terrorisme wetten en ongerechtvaardigde mass surveillance.
* een verslechterende humanitaire-en vluchtelingensituatie, waarbij de internationale gemeenschap de grenzen zoveel mogelijk gesloten houdt en onvoldoende hulp biedt en bescherming verleent.

Speciale zorg is er over de toenemende macht van gewapende groepen, waaronder de organisatie die zichzelf de Islamitische Staat (IS) noemt. Gewapende groepen begingen mensenrechtenschendingen in 35 landen in 2014, dat is in meer dan 1 op de 5 landen die Amnesty International onderzocht.

'Terwijl de invloed van organisaties als Boko Haram, IS en Al Shabaab over nationale grenzen heen gaat, zullen meer burgers gedwongen worden onder hun quasi-staatscontrole te leven, het slachtoffer van misbruik, vervolging en discriminatie', zo zegt Anna Neistat, senior directeur onderzoek van
Amnesty International.

'Regeringen moeten stoppen te doen alsof de bescherming van burgers buiten hun macht ligt en helpen om het lijden van miljoenen te stoppen. Leiders moeten fundamenteel anders omgaan in de manier waarop zij antwoorden op de crisis in de wereld'.

Veto VN-Veiligheidsraad

In Syrie, Irak, Gaza, Israel en Oekraine heeft de VN-Veiligheidsraad gefaald in zijn omgang met crises en conflict, zelfs in situaties waarin ernstige misdrijven worden begaan tegen burgers door staten of gewapende groeperingen.

Amnesty International vraagt de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad om hun vetorecht niet te gebruiken in geval van genocide en andere grootschalige wreedheden.

'Dit zou een doorbraak voor de internationale gemeenschap kunnen zijn bij de bescherming van de levens van burgers. Door af te zien van het gebruik van hun vetorecht zouden de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad de Verenigde Naties meer armslag geven om burgers te beschermen als hun
leven gevaar loopt en een krachtig signaal aan daders te geven dat de wereld niet afzijdig blijft als massale wreedheden plaatsvinden', zegt Salil Shetty.

Wapenhandel

De bloedige erfenis van de stroom wapens naar landen waar zij gebruikt zijn voor ernstige mensenrechtenschendingen door staten en gewapende groepen heeft tienduizenden levens gekost in 2014.

Amnesty International roept alle landen, inclusief de Verenigde Staten, China, Canada, India en Rusland op om partij te worden bij het Wapenhandelverdrag dat afgelopen jaar in werking trad.

'Grote wapenzendingen gingen in 2014 naar Irak, Israel, Zuid-Soedan en Syrie, ondanks de grote kans dat deze wapens tegen de burgerbevolking gebruikt zullen worden. Toen IS grote delen van Irak veroverde, legde het beslag op enorme hoeveelheden wapens. De onverantwoordelijke stroom wapens
richting mensenrechtenschenders moet nu gestopt worden', zegt Anna Neistat.

Explosieven

Amnesty International roept op om te komen tot beperkingen bij het gebruik van explosieven in bevolkte gebieden, zoals vliegtuigbommen, mortieren, artillerie, raketten en ballistische raketten.

'Verdere beperkingen op het gebruik van explosieven die niet precies gericht kunnen worden of die gebruikt worden in bevolkte gebieden, hadden kunnen voorkomen dat duizenden levens verloren zouden zijn gegaan in Israel, Gaza of Oekraine. De internationale gemeenschap moet meer doen om burgers
te beschermen die in de frontlijn terecht zijn gekomen tussen strijdende partijen', zegt Anna Neistat.

Draconische antwoorden

Amnesty International dringt er bij regeringen op aan er voor te zorgen dat hun antwoord op bedreigingen op veiligheidsgebied niet leidt tot ondermijning van mensenrechten of geweld nog verder aanwakkert.

Het Jaarboek 2015 beschrijft welke regeringen in 2014 reageerden op bedreigingen van de veiligheid met draconische en repressieve maatregelen:

* Afghanistan: herhaalde mensenrechtenschendingen door de NDS, de Nationale Veiligheidsdienst, waaronder beschuldigingen van marteling en gedwongen verdwijningen.
* Kenia: nam een veiligheidswet aan, die kan leiden tot beperkingen van de vrijheid van meningsuiting en van beweging.
* Nigeria: gemeenschappen die al jaren geterroriseerd worden door Boko Haram, werden steeds kwetsbaarder voor schendingen door het leger, waaronder buitengerechtelijke executies, massale willekeurige arrestaties en marteling.
* Pakistan: opheffing van moratorium op executies en begin van het executeren van veroordeelden van terrorisme gerelateerde aanklachten.
* Rusland en Centraal Azie: marteling van verdachten van aan terrorisme gerelateerde misdrijven of van hen die verdacht worden tot een terroristische organisatie te behoren.
* Turkije: breed geformuleerde anti-terrorismewetgeving werd gebruikt om het uitoefenen van vrijheid van meningsuiting te bestraffen.

'Van Baga tot Bagdad hebben regeringsleiders geprobeerd mensenrechtenschendingen te rechtvaardigen met als argument om de wereld "veiliger" te maken', zegt Salil Shetty.

'We zien verontrustende signalen dat leiders door zullen gaan protesten hard neer te slaan, draconische anti-terrorisme wetten aan te nemen en op grote schaal ongerechtvaardigde surveillancetechnieken te gebruiken in reactie op veiligheidsbedreigingen. Reflexen werken niet. Zij scheppen een
repressieve context waarin extremisme kan gedijen'.

Vluchtelingen

Een van de tragische consequenties van het onvermogen van de internationale gemeenschap om te gaan met de veranderde manier waarop conflicten plaatsvinden, is het onstaan van een van de ergste vluchtelingencrises die de wereld ooit heeft gezien. Miljoenen, waaronder 4 miljoen Syriers, zijn
gevlucht voor geweld en vervolging.

'Het is weerzinwekkend om te zien hoe de pogingen van rijke landen om mensen buiten de deur te houden de overhand hebben gekregen over het proberen in leven te houden van vluchtelingen. De wereldwijde vluchtelingencrisis zal nog erger worden, tenzij er drastische maatregelen genomen worden',
zegt Salil Shetty.

'Leiders kunnen het lijden van miljoenen verlichten, door financiele en politieke steun aan vluchtelingen te geven, ruimhartig humanitaire hulp te verlenen en de meest kwetsbaren te hervestigen'.

Roep om actie

'De vooruitzichten voor de mensenrechten op wereldschaal zijn niet positief, maar er zijn oplossingen. Wereldleiders moeten onmiddellijke en beslissende actie ondernemen om een dreigende wereldwijde crisis te voorkomen en ons dichterbij een wereld te brengen die veiliger is en waar rechten en
vrijheden beschermd worden', zegt Salil Shetty.

woensdag 25 februari 2015