'Efficientere huisvesting kan zorg en onderwijs miljarden besparen'

16 maart 2015 - Onderwijs en zorg kunnen jaarlijks miljarden euro's besparen op hun huisvesting. Door ontoereikende kennis van vastgoed en innovatie gebruiken beide sectoren hun gebouwen nog te vaak inefficient. Dat stelt Coare Group uit Amsterdam. Dit bedrijf ontwerpt en realiseert huisvesting. Aanvankelijk vooral voor bedrijven, maar de laatste tijd ook voor zorginstellingen en diverse hogescholen. Zoals de Haagse Hogeschool waarvan de ICT-opleiding in een tot Dutch Innovation Factory omgebouwde margarinefabriek in Zoetermeer werd gevestigd.

Coare Group huisvestte onder meer Makro (Amsterdam), de provincie Gelderland (Arnhem), Martinair/Transavia (Schiphol-Oost), FNV Bondgenoten (Utrecht) en diverse banken, advocatenkantoren en verzekeringsmaatschappijen. In de zorg en het onderwijs werkt het bedrijf inmiddels aan 13 projecten. Onder meer voor zorgaanbieder Livio (Enschede), de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) en de Hogeschool Van Hall Larenstein.

Directeur Aldo Meijer stelt dat het onderwijs en de zorg door een doelmatiger gebruik van hun vastgoed miljarden euro's kunnen besparen: "In de kantoorsector ligt het accent sterk op innovatie en is een enorme efficiencyslag op het gebied van vastgoed gaande. De zorg en het onderwijs doen dat nog onvoldoende. Maar het besef dat er kansen liggen en dat een inhaalrace nodig is om die kansen te benutten groeit." In de optiek van Coare Group wordt in de zorg en het onderwijs te weinig gewerkt op basis van innovatieve vastgoedconcepten. Terwijl ontwikkelingen als de vergrijzing, gewijzigde zorgfinanciering en nieuwe leerconcepten daar alle aanleiding toe geven. Een innovatieslag zoals de kantoorsector die nu als gevolg van de crisis maakt is volgens Coare Group onvermijdelijk.

Het gebrek aan innovatie wreekt zich volgens Aldo Meijer onder meer bij het (ver)bouwen van ziekenhuizen. Het traject tussen planningsfase en realisatie is dermate gedetailleerd en tijdrovend dat er tussentijds weinig tot niets meer kan worden veranderd. Ook niet als daar vakinhoudelijk gezien alle reden toe is. "Meestal zeggen ziekenhuisbestuurders in zo'n situatie: bouw de boel in hemelsnaam af. Dan passen we het gebouw later wel weer een keer aan. Met alle extra kosten van dien", aldus Meijer.

Zijn collega Jan Willem Leverstein noemt een ander praktijkvoorbeeld: een onderwijsinstelling waar een groot deel van het pand slechts 15% van de tijd werd gebruikt. "Maar ondertussen liepen de rente, afschrijving en kosten van verwarming, koeling, schoonmaak, beveiliging en tal van andere zaken door. Ook had men zich niet gerealiseerd dat je een wezenlijk ander type huisvesting nodigt hebt als het overgrote deel van de mensen in deeltijd werkt. Dan is het duur om toch voor alle functies ruimtes te maken en daar ook nog eens alle algemene faciliteiten op af te stemmen."

Volgens Coare Group moeten het onderwijs en de zorg beter kijken naar wat er echt nodig is op huisvestingsgebied. Met meer aandacht voor efficiency, maar ook voor flexibiliteit, samenwerking, privacy en rust. Dat leidt tot lagere kosten en meer kansen op dwarsverbanden met maatschappelijke partners. Volgens Leverstein is de Dutch Innovation Factory in Zoetermeer een goed voorbeeld: "Daar zitten de Hogeschool Den Haag, de gemeente Zoetermeer, een kinderdagverblijf en bedrijven samen in een verbouwde margarinefabriek. Ook voor de zorg worden dergelijke concepten steeds actueler. De trend is dat daar winkels, politieposten, wijkvoorzieningen en andere functies aan worden gekoppeld."

Coare Group meent dat bestuurders nog te vaak vanuit een ivoren toren verkeerd met hun vastgoed omgaan. Aldo Meijer: "Laat ze meer samenwerken en van elkaars ervaringen leren. Dat betekent zowel binnen als buiten de eigen sector kennis en ideeen delen. In plaats van processen bestuurlijk dood organiseren en steeds zelf het wiel uitvinden. Als men de bakens verzet en miljarden bespaart, kan dat geld weer worden besteed aan handen bij het bed en schoolbord."