Persbericht 16 maart 2015

Interdisciplinair onderzoekscentrum MACCH officieel gelanceerd op zondag 22 maart

Op zondag 22 maart, niet toevallig de laatste zondag van de TEFAF, lanceert de Universiteit Maastricht (UM) het Maastricht Centre for Arts and Culture, Conservation and Heritage- MACCH. In dit nieuwe centrum wordt alle expertise op gebied van kunst en erfgoed - juridische, economische, filosofische en (cultuur)historische expertise- samen gebracht. Vivian van Saaze, zelf gespecialiseerd in conservering van hedendaagse kunst is managing director van MACCH: "Deze bundeling van expertise is belangrijk omdat de vraagstukken rond gebruik en bescherming van kunst en erfgoed steeds complexer worden en niet vanuit een enkel perspectief beantwoord kunnen worden, dit vraagt zowel juridische, economische, filosofische en (cultuur)historische expertise. Actuele en uiteenlopende thema's als de explosieve groei van de kunstmarkt, restitutiecasussen, de toenemende leegstand en herbestemming van kerkelijk en industrieel erfgoed, maar ook de nieuwe doelen die de cultuursector vanuit de overheid krijgt opgelegd, vragen om samenwerking. De bundeling van deze kennis onder een dak is uniek in Nederland. MACCH is een netwerkorganisatie, behalve vier faculteiten van de universiteit zijn ook Stichting Restauratie Atelier

Limburg en het Sociaal Historisch Centrum Limburg partners in het project.* Daarnaast werken we samen met tal van musea, universiteiten en partners in binnen- en buitenland. Door de ontwikkeling van gezamenlijke onderzoeksprojecten en onderwijs wil het centrum bruggen bouwen tussen academisch onderzoek, maatschappelijke partners, culturele instellingen, overheden en bedrijven."

Betwist bezit, vervalsing en aansprakelijkheid

Hildegard Schneider, als jurist (Hoogleraar Europees Recht) en ook kunsthistorica betrokken bij MACCH, houdt zich vooral bezig met herkomst, provenance (wie was in het verleden eigenaar) en restitutieproblematiek. Thema's bij uitstek waarbij zowel de ethische, juridische, economische en historische dimensies in samenhang bestudeerd dienen te worden. "Teruggave van cultuurbezit verworven onder dubieuze omstandigheden is ook 70 jaar na de tweede wereldoorlog nog actueel. Denk aan ruim 1500 kunstwerken die eind 2013 in beslag werden genomen in een flat in Muenchen en inmiddels zijn overgebracht naar een museum in Bern. Overigens denk ik niet dat al deze werken onrechtmatig zijn verkregen, maar het is zeer ingewikkelde problematiek. Wat als iemand het werk op wettige wijze heeft verkregen, bijvoorbeeld als vierde, vijfde eigenaar of uit een erfenis? En welk rechtssysteem is van toepassing?" In de Nederlandse wetgeving is dit volgens Schneider slecht geregeld: "Na 20 jaar is een dief volgens de wet eigenaar van een gestolen goed. Dat kan misschien bij een fiets, maar niet bij een Picasso of een eeuwenoud familieportret." Naast betwist bezit en eigendom zijn ook authenticiteit, vervalsingen en aansprakelijkheid van experts belangrijke onderwerpen voor onderzoek.

Hacken als creatief proces

Het centrum onderzoekt niet alleen bestaande, traditionele kunst, maar ook nieuwe kunstvormen. Hoe kun je performance art, installaties of videokunst conserveren bijvoorbeeld? Maar ook het door NWO gefinancierde programma Hacking Heritage maakt deel uit van het nieuwe centrum. "Hacken wordt gezien als een illegale activiteit, maar de kunst- en cultuursector gebruikt hacken als creatief proces waarbij allerlei bestaand materiaal met behulp van digitale middelen op nieuwe manieren beschikbaar wordt gesteld voor het publiek", aldus Van Saaze. "De eerste hackathon met kunstenaars, hackers en studenten heeft al plaatsgevonden in Maastricht. In samenwerking met onder andere Discovery Centre Continium, zijn nieuwe presentatievormen van mijnerfgoed ontwikkeld zoals een game en een app."

* MACCH is een samenwerkingsverband tussen de Faculteiten Arts and Social Sciences, Law, Humanities and Sciences, School of Business and Economics van de Univeristeit Maastricht en het Sociaal Historische Centrum voor Limburg en Stichting Restauratie Atelier Limburg.

Ga voor meer informatie over MACCH, Maastricht Centre for Arts and Culture, Conservation and Heritage naar: www.maastrichtuniversity.nl/macch

Noot voor de pers:

Leden van de pers zijn van harte welkom bij de officiele lancering van het Maastricht Centre for Arts and Culture, Conservation and Heritage (MACCH) op zondag 22 maart van 15.00 tot 19.00 uur, hier vindt u het volledige programma. Graag aanmelden via Flore Clerkx, persvoorlichter Universiteit Maastricht. Telefoon 043 38 85 230 e-mail: pers@maastrichtuniversity.nl. Ook voor meer informatie over de inhoud van het persbericht kunt u contact opnemen.

De afdeling persvoorlichting van de UM is bereikbaar via 043 388 5222, e-mail pers@maastrichtuniversity.nl. Voor urgente zaken buiten kantooruren: 06 245 57 245. Zie ook het Webmagazine voor interessant onderzoek aan de UM en volg ons op Twitter: @MaastrichtU.