Op zoek naar de optimale medicijncocktail tegen hersentumoren 22 apr..
Op zoek naar de optimale medicijncocktail tegen hersentumoren
22 april 2015
Onderzoekers van VUmc en VU gaan op zoek naar de meest effectieve medicijnenmix voor glioblastoom, een agressieve en moeilijk te behandelen hersentumor. Zij ontwikkelen slimme rekenmethoden om daarmee goed werkende medicijncombinaties te vinden die elkaar zelfs versterken.
De meest voorkomende hersentumor, glioblastoom, is niet alleen agressief, maar ook heel lastig te behandelen. Deze tumor heeft zich zodanig vertakt in het hersenweefsel dat hij vrijwel niet in zijn geheel weg te snijden is. De artsen moeten glioblastoom dus met medicijnen te lijf gaan. Helaas
valt de effectiviteit van de bestaande chemotherapie voor patienten erg tegen. Hun prognose is slecht omdat de tumor uiteindelijk altijd terugkomt.
Goed werkende medicijncombinaties
Onderzoekers van VUmc gaan nu combinatietherapie verder ontwikkelen: een `cocktail' van medicijnen die zicht richt op meerdere processen binnen de tumor. Daarvan is al bekend dat het beter werkt. Lastig is alleen dat geen enkele patient gelijk is; er is dus steeds een iets andere combinatie
van medicijnen nodig. Daarom ontwikkelt dr. Bart Westerman, onderzoeker bij de afdeling Neurochirurgie van VUmc en VUmc Cancer Center Amsterdam, slimme rekenmethoden om goed werkende medicijncombinaties te vinden, die elkaar zelfs versterken.
Computerprogramma's berekenen welke processen belangrijk zijn voor de tumor en ook of die processen onderling iets met elkaar te maken hebben. "Hieruit valt te voorspellen hoe deze tumor op medicijncombinaties zal gaan reageren", vertelt Westerman, die deze methode samen met dr. Jan Koster van
het AMC ontwikkelt.
Niet vanaf nul beginnen
De onderzoekers hoeven niet vanaf nul te beginnen; ze weten deels al welke medicijnen werken op de verschillende typen glioblastoom. "Die kennis hebben we opgedaan door de medicijnen te testen op cellijnen", zegt Westerman."Deze informatie hebben we omgezet in een atlas van processen van de
tumorcellen en van daaruit kunnen we nu al voorspellen welke medicijncombinaties gaan werken voor een bepaalde patient."
Samenwerking
Het project is een samenwerking met prof. dr. Iwan de Esch en dr. Chris de Graaf van de afdeling Medicinal Chemistry (Farmacochemie) van de VU. Zij kijken op moleculair niveau naar de interacties die medicijnen met de tumorcellen kunnen aangaan. Deze informatie zal worden gebruikt om heel
gericht een keuze te maken welke combinatietherapieen het beste passen bij elke patient.
Toekomst
De onderzoekers willen mogelijk maken dat in de toekomst een patient met glioblastoom een aantal eenvoudige metingen ondergaat (DNA, RNA, effect medicijnen op tumorweefsel), waaruit vervolgens de optimale medicijncocktail voor die persoon rolt voor behandeling.
Het project valt binnen een subsidie van 3 miljoen euro van het `Data Science Program' van de gezamenlijke betafaculteiten van VU en UvA voor een periode van 3 jaar. Het onderzoek wordt mede ondersteund door Stichting STOPhersentumoren.nl
bron: Persbericht