Persbericht

Naar de Boeren! Kinderevacuaties in de Hongerwinter

Van 22 april t/m 16 augustus 2015 herdenkt het Haags Historisch Museum de Hongerwinter met de tentoonstelling ‘Naar de Boeren! ­ Kinderevacuaties in de Hongerwinter’. Tijdens de winter van 1944-45 heerste in het westen van het land een groot voedseltekort, wat leidde tot een humanitaire ramp. Duizenden mensen stierven van de honger. Een groot aantal kinderen werd echter gered door evacuaties naar ‘de boeren’ in het noorden en oosten van het land. In deze tentoonstelling volgt het museum zeven kinderen, onder wie vier Haagse, die de Hongerwinter hebben meegemaakt en overleefd.

In het najaar van 1944 was het zuiden van Nederland grotendeels bevrijd, maar wist niemand hoe lang de oorlog nog zou duren. In de westelijke steden ontstond een groot voedseltekort door het Duitse verbod op voedseltransporten en de treinstaking. Zo’n 40.000 ondervoede kinderen zijn in de eerste maanden van 1945 vanuit het westen geëvacueerd om te voorkomen dat ze van de honger zouden sterven. Deze reddingsacties vonden plaats onder zeer moeilijke omstandigheden. Honderdduizenden Nederlanders zetten zich ­meestal belangeloos- in om de kinderen te redden van de hongerdood. Transportmiddelen waren moeilijk te vinden en werden vanuit de lucht beschoten door de geallieerden. Ondanks deze problemen en gevaren vertrokken de kinderen ‘naar de boeren’, vooral met vrachtschepen, maar ook met autobussen, vrachtwagens, treinen en soms zelfs lopend of fietsend.

In deze aangrijpende expositie worden zeven kinderen gevolgd, onder wie vier Haagse. Het verhaal begint thuis, in de winter van 1944 met lege borden op tafel. De kinderen werden door artsen geselecteerd voor de reis naar de boeren. Herinneringen over de verschrikkelijke reis onder barre omstandigheden laten zien wat een angst de kinderen hebben gekend. Eenmaal bij de pleegouders aangekomen was het ook even wennen, in een vreemd gezin met andere gewoontes, en soms zelf een andere taal (Fries)! Na de bevrijding was de dankbaarheid bij veel ouders enorm, toen hun kind weer gezond en wel thuis kwam.

De tentoonstelling wordt aangevuld met andere verhalen van Hagenaars die de Hongerwinter hebben meegemaakt of zijn geëvacueerd. Voor scholen is een speciaal educatief aanbod ontwikkeld.

De tentoonstelling Naar de Boeren! is een productie van het Verzetsmuseum Amsterdam en was eerder daar te zien.