Damherten en hoe nu verder: Aansprakelijkheid

Tijdens de informatiebijeenkomst op 19 maart over het voorkomen van overlast van damherten, is een vraag gesteld over de aansprakelijkheid bij het gebruik van de grondgebruikersverklaring. Het blijkt dat aansprakelijkheid voor schade veroorzaakt door wilde dieren niet snel aan de orde zal zijn. Onveilige situaties zullen altijd moeten worden voorkomen door een jager. Als er dan toch een ongeluk gebeurt, dan heeft de jager als hij schiet voor het geven van het genadeschot of om de veiligheid in het dorp te waarborgen daar eigen verzekeringen voor afgesloten.

Wat als het toch misgaat bij de afschot en een of meerdere herten schrikken, wegrennen en (mogelijk) schade veroorzaken, is er dan iemand aansprakelijk voor die schade?

Op 17 maart 2015 heeft de gemeente een grondgebruikersverklaring afgegeven voor het Valwildteam. De jachtvergunninghouders van dit Valwildteam zijn hierdoor gemachtigd zo nodig damherten af te schieten die zich op het grondgebied van Zandvoort begeven en voor overlast en gevaar voor de mens zorgen. Het gaat om afschot in het kader van de openbare orde en veiligheid. Aan de verklaring zijn voorwaarden verbonden die de veiligheid borgen.

Risico-aansprakelijkheid voor dieren

Artikel 179 van boek 6 van het Burgerlijk Wetboek legt een risico-aansprakelijkheid op de bezitter van een dier. Risico-aansprakelijk betekent dat iemand aansprakelijk is, zonder dat er schuld of verwijtbaarheid aanwezig is. De wetgever heeft alleen risico-aansprakelijkheid op de bezitter van een dier gelegd (dat is bijna altijd de eigenaar). Het gaat hier om wilde dieren. Wilde dieren behoren aan niemand toe, het zijn dieren zonder bezitter. Als herten schade veroorzaken, is op basis van dit artikel niemand aansprakelijk.

Risico-aansprakelijkheid voor niet-ondergeschikte (vanuit de gemeente)

Artikel 171 boek 6 van het Burgerlijk Wetboek beschrijft de risico-aansprakelijkheid van een opdrachtgever voor een niet-ondergeschikte. Dit artikel is echter nooit van toepassing op de overheid als opdrachtgever, een overigens vaak voorkomende (dus foute) opvatting die bij veel mensen leeft. De gemeente zal als `opdrachtgever' van het Valwildteam niet aansprakelijk zijn.

Onrechtmatige daad

Voor aansprakelijkheid op basis van de onrechtmatige daad (artikel 162 boek 6 Burgerlijk Wetboek), moet er (o.a.) sprake zijn van schuld/verwijtbaarheid.

De gemeente schiet niet zelf af, dus schade ontstaan door de afschot, kan niet aan de gemeente worden toegerekend. De onrechtmatigheid zou dan moeten zitten in het geven van de toestemming om af te schieten. De gemeente heeft aan de toestemming de nodige (veiligheids)voorwaarden verbonden waar het Valwildteam aan moet voldoen. Onveilige situaties moeten te allen tijden worden voorkomen. Zorgvuldigheidsnormen worden niet overtreden. Niet waarschijnlijk is dat de gemeente aansprakelijk zal zijn.

Is het Valwildteam zelf dan aansprakelijk voor schade veroorzaakt door de damherten? Dat is allemaal nog maar de vraag. Dit zou mogelijk kunnen zijn als er door het Valwildteam fouten worden gemaakt en er sprake is van schuld/verwijtbaarheid. Het Valwildteam heeft in ieder geval daarvoor een eigen verzekering afgesloten.

Hiermee is de vraag door het college beantwoord.