Katalysatoren voor bio-olie

UvA spin-off InCatT BV neemt deel aan H2020 project

2 juni 2015

Als onderdeel van het Europese Horizon2020 programma is onlangs het COSMOS project van start gegaan. Het heeft tot doel om winstgevende, duurzame en veelzijdige Europese oliegewassen te ontwikkelen. InCatT BV, een spin-off van het Van 't Hoff Institute for Molecular Sciences (HIMS), zal nieuwe katalysatoren ontwikkelen om de Europese bio-olie om te zetten tot hoogwaardige producten.

Dat shampoos, douchegels en schoonmaakmiddelen vloeibaar zijn, is te danken aan bepaalde middellange vetzuurmoleculen. Vergelijkbare moleculen kunnen als smaakstof dienen en ze worden ook als bouwsteen voor bioplastics gebruikt. De Europese oleochemische industrie maakt al deze moleculen uit geimporteerde kokos- en palmpitolie. Om de afhankelijkheid van deze importolie te verminderen is recentelijk met financiering uit het Europese Horizon2020 onderzoeksprogramma het COSMOS project van start gegaan.

Crambe abyssinica

Crambe abyssinica. Image: Wikimedia Commons.

Uitgangspunt is de benutting van de Europese oliezaadgewassen camelina en crambe - COSMOS is een acronym voor 'camelina & crambe oil crops as sources for medium-chain oils for specialty oleochemicals'. Zowel camelina als crambe behoren tot de kruisbloemenfamilie ( Brassicaceae). Van enkele varieteiten is de potentie voor oliewinning wel bekend, zoals de huttentut ( Camelina sativa, ook bekend als dederzaad of vlasdodder) en het Afrikaanse bolletjeskool ( Crambe abyssinica). Toch worden de gewassen nog weinig gebruikt.

Chemische conversie

Het COSMOS project, geleid door groep voor Food & Biobased Research van Wageningen Universiteit en Researchcentrum, zal moderne veredelingstechnieken inzetten om beide gewassen voor de olieproductie te optimaliseren. Daarnaast wordt technologie ontwikkeld om de gewonnen olie te behandelen en te scheiden in fracties van verschillende typen vetzuren (enkelvoudig onverzadigd en meervoudig onverzadigd).

Om vervolgens tot de gewenste middellange vetzuren te komen, moeten de lange enkelvoudig onverzadigde vetzuren chemisch worden `doorgeknipt'. HIMS spin-off InCatT zal met expertise en infrastructuur bijdragen aan de ontwikkeling van deze chemische conversie. Het bedrijf zal nieuwe katalysatoren ontwikkelen, met ongekende selectiviteit, waardoor nieuwe moleculaire bouwstenen beschikbaar komen voor de fabricage van zeer hoogwaardige producten voor de polymeerchemie en de geur- en smaakstoffen industrie.

Katalysatorbibliotheken

InCatT technologie

Detail van de InCatT apparatuur voor de evolutionaire ontwikkeling van katalysatoren. Beeld: InCatT BV.

InCatT BV werd in 2009 opgericht onder de paraplu van UvA Holding door het Van 't Hoff Institute for Molecular Sciences (HIMS) en chemiehoogleraar Joost Reek.

De technologie van InCatT is gebaseerd op het concept van supramoleculaire katalyse, ontwikkeld en gepatenteerd door de HIMS research groep voor Homogene en Supramoleculaire Katalyse, geleid door professor Reek.

De belangrijkste activiteit van InCatT is het in opdracht vervaardigen en testen van homogene katalysatoren. Aan de hand van een unieke evolutionaire benadering wordt de beste katalysator voor het gewenste proces geidentificeerd uit een 'bibliotheek' van geschikte katalysatoren. Na deze identificatie wordt van de betreffende katalysator een kinetisch profiel gemaakt dat als basis dient voor schaalvergroting.

InCatT approach

Beeld: InCatT BV

Projectpartners

InCatT is een van de achttien projectpartners in COSMOS. De helft zijn bedrijven, de andere helft zijn universiteiten en onderzoeksinstituten. De totale Horizon2020 subsidie bedraagt bijna elf miljoen euro. De looptijd van het project is vier en een half jaar.

* Horizon 2020 Cosmos project

* InCatT BV

Gepubliceerd door HIMS