`Eigen schuld, dikke bult'-principe in de zorg: kortzichtig en onacceptabel

Solidariteit is de kern van onze zorg. Iedereen die zorg nodig heeft, moet deze krijgen. Zo hebben we dat geregeld. En zo houden we dat geregeld. Ondanks de berichtgeving dat een derde van de artsen zou vinden dat behandelingen geweigerd mogen worden als mensen zorg nodig hebben door hun ongezonde leefstijl. Deze goede opgeleide artsen moeten beter weten. We moeten juist inzetten op het verkleinen van de gezondheidsverschillen tussen arm en rijk.

Wat zou het betekenen als we het `eigen schuld, dikke bult'-principe zouden invoeren? De racefietser die door een val een enkel breekt, krijgt zijn zorg niet. Iemand die vroeger sigaretten heeft gerookt, krijgt geen kankerbehandeling. De voetballer met een versleten knie kan fluiten naar zijn operatie. En iemand die van kinds af aan te zwaar is omdat zijn ouders vroeger slechte eetgewoontes hadden, wordt weggestuurd door het ziekenhuis. Iedereen voelt aan dat dit onwenselijk is en bovendien niet helpt.

Je zou juist van artsen verwachten dat zij als geen ander begrijpen dat niet iedereen even gemakkelijk in staat is om gezonde keuzes te maken. Kijk naar de cijfers. Het zijn vooral laagopgeleiden waar chronische ziekten keihard toeslaan en waarbij de geboortesterfte het hoogst is. Zij slagen er in vergelijking met hoger opgeleiden minder goed in om gezond te leven. Deze mensen `dan maar geen zorg meer geven' is kortzichtig en bovendien onacceptabel. Wat moeten we dan wel doen om mensen die ongezond leven te helpen? Ingrijpen en volhouden, want dat helpt wel.

Rotterdam laat zien dat het kan; met de juiste aanpak daalt het overgewicht van kinderen en neemt de geboortesterfte af. Ik roep alle gemeenten in Nederland op dit voorbeeld te volgen en in te zetten op het verkleinen van gezondheidsverschillen tussen arm en rijk. Als gemeenten hun goede inspanningen bundelen, beter inrichten en jarenlang volhouden, kunnen we echt iets betekenen voor mensen die vanwege hun sociale en inkomenspositie eerder ziek worden.