10.000 stappen per dag: de norm voor een goede leefstijl


10.000 stappen per dag: de norm voor een goede leefstijl

7 mei 2015

Professor Willem van Mechelen draagt een stappenteller en werkt staand achter zijn bureau. Zijn computerbeeldscherm en toetsenbord staan op een plateau dat hij met een scharnierende arm op stahoogte kan brengen. `Alleen als ik moet nadenken ga ik erbij zitten', zegt hij.

Bewegen is de rode draad in zijn leven. Van Mechelen (1952) volgde een opleiding tot docent lichamelijke opvoeding en was een kleine tien jaar sportleraar op een middelbare school. Tegelijkertijd studeerde hij geneeskunde. Vandaag de dag is Willem van Mechelen hoogleraar bedrijfs- en
sportgeneeskunde, hoofd van de afdeling sociale geneeskunde en co-directeur van het onderzoeksinstituut van EMGO.

EMGO, instituut voor zorg en gezondheidsonderzoek
Wetenschappers van de VU en medisch specialisten van VUmc werken samen aan onderzoeksprojecten waarin ze antwoord willen krijgen op vragen rondom de relatie tussen bewegen en gezondheid. Het is onderzoek met een grote urgentie. Het overgewicht onder de bevolking stijgt enorm, met grote
gezondheidsproblemen als gevolg. Het onderzoek richt zich op alle leeftijdsgroepen en zowel op zieke of herstellende, als gezonde mensen. Hoe krijg je mensen aan het bewegen, thuis en op het werk, hoe kan beweging helpen bij herstel van een ziekte of medische ingreep, hoe kan beweging eraan
bijdragen dat onze jeugd gezond en gelukkig opgroeit en hoe ongezond is zitten?

Kinderen zijn een belangrijk aandachtsgebied omdat juist onder die groep steeds meer overgewicht voorkomt. In Amsterdam geldt dat voor een of de vijf kinderen. Zo werken de onderzoekers al meer dan tien haar mee aan de Amsterdamse aanpak gezond gewicht, een grootscheeps programma van de
gemeente Amsterdam dat tot doel heeft het overgewicht onder Amsterdamse kinderen en jongeren terug te dringen. Ook het onderzoek naar de gezondheidsrisico's van veel zitten is gericht op kinderen, omdat zij veel minder buitenspelen en fietsend of lopend naar school gaan dan vroeger.

Beweging uitlokken
Wie gezond wil blijven moet bewegen. Zoveel is inmiddels duidelijk. Maar het is nog verre van eenvoudig om mensen zo ver te krijgen, vertelt Van Mechelen. 'Het is heel wat ingewikkelder dan zeggen: ga eens wat meer lopen.' Met zijn teams onderzoekt Van Mechelen daarom hoe je bijvoorbeeld
schoolpleinen, bedrijven en de openbare ruimte zo inricht dat mensen worden uitgelokt om actief te zijn. Het is onderzoek is uniek en trekt wereldwijd aandacht. 'De omgeving waarin mensen wonen, werken en leren is heel bepalend voor de mate waarin ze in beweging willen komen', zegt Van
Mechelen. 'Geef alle kinderen op een school tegelijkertijd pauze en ze gaan op dat overvolle schoolplein maar een beetje om elkaar heen hangen. Maar organiseer je de pauze in kleinere groepen en teken je strepen op het plein, dan zie je dat ze daar meteen iets mee gaan doen, actief worden.'
Hetzelfde geldt voor de inrichting van stadswijken. De locatie van bijvoorbeeld winkelcentra is bepalend voor wat mensen doen: gaan ze te voet of met de fiets, of pakken ze de auto? 'Je kunt een sportvoorziening buiten de woonwijken aanleggen, maar dan is de verleiding groot om maar niet te
gaan of met de auto te komen. En een centraal gelegen winkelgebied met een aantrekkelijke 'plint', dus een straat met kleine winkels, lokt meer wandelaars uit dan een groot winkelcentrum met een parkeergarage.' Over dit soort vraagstukken adviseert Van Mechelen de gemeente Amsterdam bij de
verdere ontwikkeling van IJburg.

'Koop een stappenteller!'
10.0000 stappen per dag: dat is de norm voor een gezonde levensstijl. Een stappenteller helpt, blijkt uit onderzoek. 'Ik kan iedereen aantraden om een stappenteller te kopen' zegt Van Mechelen. 'Je hebt ze al voor een euro of vijf en het werkt echt. Maar, is zijn advies, bouw het langzaam op!
'Als je niet gewend bent om veel te lopen dan moet je niet van de ene op de andere dag aan die 10.000 stappen willen komen. Dat leidt onmiddellijk tot frustratie. Beter is ene concreet en haalbaar doel: elke week 10% erbij stappen erbij. Dat doen is voor je gezondheid een heel belangrijke
eerste zet voor langdurige gedragsverandering. Dat bereik je absoluut niet door uit het niets een of twee keer per week naar de sportschool te gaan.'



Stilzitten is een risicofactor
Waarom bewegen we eigenlijk te weinig? 'De mens is ingesteld op behoud van energie' , zegt Van Mechelen. 'Ooit had dat ook wel zin, want we verrichtten veel meer fysieke arbeid en voedsel was schaars, maar tegenwoordig leiden de meeste mensen een zittend bestaan, zowel prive als op het werk,
en is voedsel in overvloed beschikbaar. Zo is geleidelijk aan de obesitasepidemie ontstaan.' Het is eigenlijk heel simpel, legt Van Mechelen uit: er moet een energiebalans zijn. Dat wil zeggen dat de inname en het verbruik van energie in evenwicht moeten zijn. Als die balans zoek is, gaat dat
op den duur je gezondheid ondermijnen. 'Lichamelijke inactiviteit staat op de vierde plaats in het rijtje factoren die bepalend zijn voor het ontstaan van leefstijl-gerelateerde levensbedreigende ziekten.' Als je niet of nauwelijks beweegt is alles wat je toevoegt aan beweging een enorme
winst. Daarom is staan bijvoorbeeld ook al beter dan zitten. Van Mechelen: 'Door te staan zorgt je voor een spierspanning en energieverbruik in je lichaam en dat is goed voor je.'

Bron: Magazine VUmc in praktijk - Editie 3, april 2015. Lees VUmc in praktijk #3

[IMG]

bron: Origineel