Kinderen van ouders die strikt zijn over alcohol beginnen er later mee


17 juni 2015

Ouders die hun kinderen geen alcohol laten drinken tot hun achttiende, boeken succes. Hun kinderen gaan later drinken. En zodra ze dat eenmaal volgens de wetgever gerechtigd zijn, drinken ze minder. Psycholoog Tim Janssen volgde twee jaar lang jongeren tussen 12 en 16 jaar en hun
middelengebruik. Tevens repliceerde Janssen eerder onderzoek waaruit bleek dat alcoholgebruik geen direct effect lijkt te hebben op het zich ontwikkelende puberbrein. Hij promoveert op 17 juni aan de Universiteit van Amsterdam met financiering uit de Vernieuwingsimpuls.

Jongeren die door hun impulsieve aard eerder en meer geneigd zijn te gaan drinken zullen door een consistente aanpak van hun ouders minder snel in de fout gaan. Sommige andere jongeren zoeken sensatie op, of gaan gebukt onder gevoelens van hopeloosheid en zullen daardoor eerder naar alcohol
grijpen. Een totaalverbod, tot aan de wettelijke leeftijd van achttien jaar, blijkt ook voor deze groep het meest effectief.

Gebrek aan zelfbeheersing en gevoeligheid voor beloning ontstaan niet vanwege drankgebruik, ofschoon dat lange tijd werd gedacht. Die eigenschappen zijn wel een goede voorspeller voor alcoholgebruik. Tim Janssen testte zijn groep jongeren ook op gebruik van marihuana en tabak. Daarvoor golden
dezelfde conclusies.

Janssen volgde enkele honderden jongeren die bij aanvang van het project tussen de 12 en 16 jaar waren. Gedurende de tweejarige looptijd bleven er ongeveer 300 jongeren meedoen. `Het onderzoek verliep via internet. Ze moesten vragenlijsten invullen en taakjes op de computer doen, vergelijk het
met spelletjes. We keken tijdens vier meetmomenten hoe het gedrag en de prestaties van de jongeren waren. En ook of zij hun impulsen onder controle hadden bijvoorbeeld.'

Totaalverbod best effectief

Ouders die ervan uitgaan dat alcoholverbod niet helpt of gebruik ervan tolereren in hun aanwezigheid vergissen zich, volgens Janssen. `Een totaalverbod is best effectief. Kinderen luisteren heus wel. Kinderen met strenge ouders drinken ook later minder dan leeftijdgenoten met 'lakse'
ouderregels.'

Aan het begin van Janssens project gebruikte ruim een derde van de jongeren alcohol of andere middelen. Na twee jaar, toen de eerste jongeren achttien jaar werden, was het aantal drinkende jongeren uit zijn onderzoeksgroep bijna verdubbeld. Janssen geeft aan dat hiermee dus een cruciale
periode van middelengebruik wordt bestudeerd.

Geen hersenveranderingen

Tijdens het onderzoek kon Janssen geen hersenveranderingen aantonen onder jongeren die wel dronken. `Bij eerder onderzoek verrichtten zij hun taken op de computer (respons, concentratie, mentale flexibiliteit) net zo goed als de niet-drinkende leeftijdgenoten. Janssen: `De oproep `Mijd
alcohol, want je hersenen gaan eraan' lijkt dus voorbarig. Echter, er zijn bij steviger drankgebruik juist ook andere risico's. Schoolprestaties kunnen eronder lijden, ze kunnen sneller met politie in aanraking komen, ze hebben misschien seks waar ze later spijt van hebben. Daarom sluit ik me
na mijn onderzoek aan bij het beleid van geen alcohol onder de 18.'

Meer informatie

* Project van Vici-laureaat prof. dr. R.W.H.J. (Reinout) Wiers in de projectendatabase

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Bron: NWO