Klimaatverandering versterkt door oplossende stratocumuluswolken

De precieze rol die wolken spelen bij klimaatverandering is nog niet opgehelderd. Onderzoeker Johan van der Dussen heeft nu aangetoond dat zogenoemde stratocumuluswolken waarschijnlijk dunner zullen worden in een opwarmend klimaat, wat dan weer zal leiden tot extra opwarming. Van der Dussen deed het onderzoek in nauwe samenwerking met het KNMI en promoveert op maandag 22 juni op dit onderwerp aan de TU Delft.

Onzekere klimaatverwachting

Wolken vormen een belangrijke bron van de onzekerheid binnen de huidige klimaatverwachtingen. Stratocumuluswolken zijn hier met name debet aan. Met hun vrijwel geheel gesloten wolkendek reflecteren deze wolken veel van het invallende zonlicht, waardoor ze een belangrijk afkoelend effect op onze planeet hebben. De huidige klimaatmodellen hebben door hun grove resolutie echter grote moeite om stratocumuluswolken realistisch weer te geven. Hierdoor is het onduidelijk of de hoeveelheid stratocumuluswolken af zal nemen in een toekomstig klimaat, wat voor een versterking van de opwarming van het klimaat zorgt, of juist toe zal nemen, waardoor de klimaatverandering wordt geremd.

Turbulentie

In zijn promotieonderzoek, dat in nauwe samenwerking met het KNMI is uitgevoerd, heeft Johan van der Dussen nu simulatiemodellen (zie ook het persbericht Met grafische kaart op weg naar betere weer- en klimaatsimulaties hierover) met hoge resolutie gebruikt om de ontwikkeling van stratocumuluswolken in een veranderd klimaat te onderzoeken. Deze modellen simuleren de interactie tussen turbulentie en stratocumuluswolken tot in detail. 'De simulaties leveren een schat aan gegevens op, die onmogelijk uit metingen gehaald kan worden. Hieruit leren we bijvoorbeeld dat stapelwolken een belangrijke rol spelen in het voortbestaan van stratocumuluswolken, doordat ze grote hoeveelheden vocht vanaf het oceaanoppervlak omhoog transporteren.'

IFrame

Veranderend klimaat

De onderzoeksresultaten laten overtuigend zien dat een opwarming van het klimaat ervoor zorgt dat stratocumuluswolken deels oplossen, waarmee deze wolken dus voor een versterking van de klimaatverandering zorgen. Collega-wetenschapper Sara Dal Gesso, die eerder dit jaar promoveerde aan de TU Delft, kwam tot diezelfde conclusie door gebruik te maken van meer vereenvoudigde modellen. De resultaten zijn dus zeer robuust. Van der Dussen: 'Anderzijds blijken veranderingen in de grootschalige atmosferische circulatie door de klimaatopwarming juist voor een toename van de hoeveelheid stratocumuluswolken te zorgen. Dit effect zwakt de afname van stratocumuluswolken in een toekomstig klimaat af, maar is niet sterk genoeg om het volledig te compenseren.'

Meer informatie

22 juni 2015, 12:30 (lekenpraatje 12.00 uur), Aula, TU Delft, promotie J.J. van der Dussen: Stratocumulus Transitions in Present-Day and Future Climate

Promotor: prof.dr. A.P. Siebesma (CiTG/KNMI)

Contact Johan van der Dussen: jvdd86@remove-this.hotmail.com

Adviseur wetenschapscommunicatie TU Delft Roy Meijer, r.e.t.meijer@remove-this.tudelft.nl, 015-2781751, 06-14015008